زنجان به دلیل فروپاشی حکومت ایلخانان و لشکرکشی تیمور لنگ تا اوایل دوره صفوی، نیمه مسکون و نیمه مخروبه بوده است. در دوره قاجار به دلیل وجود 5 بلوک خرارود، ابهررود، سُجاس‌رود، ایجرود و زنجان‌رود به این منطقه خمسه می‌گفتند. کلمه زنجان عربی‌شده زنگان فارسی است و مردم منطقه هنوز هم تلفظ زنگان را به کار می‌برند. زبان و نژاد این مردم یکسان نیست و در طول تاریخ دست‌خوش تغییر و تحولات فراوان شده است.»
جشن «حالا»؛ کهن‌ترین جشن رایج در منطقه زنجان
«مانند بیشتر نقاط ایران، کوچ عشایر زنجان در ییلاق و قشلاق خالق جلوه‌های زیبای انسانی است... مردم زنجان مراسم خود را به زبان محلی اجرا می‌کنند؛ مثلا جشن حالا کهن‌ترین جشن رایج در منطقه است که در بخش انگوران و در اوایل پاییز هنگام جمع‌آوری محصولات کشاورزی از کشتزارها و خرمن‌گاه‌ها برپا می‌شود. در این مراسم بعد از خوردن ناهار، ریش‌سفیدان پس از ذکر اسماءا.. و صلوات، شروع به دروکردن گندم می‌کنند و به طور دسته‌جمعی واژه حالا را تکرار می‌کنند و هرکس به همان مقدار که درو کرده است، با خود می‌برد.»
«مردم زنجان با غذاهایی سنتی مانند آش انار (آب انار، حبوبات و سبزی)، یوتی آش، کوفته ترکی، انواع دلمه، کباب ترکی، خورش گوجه‌فرنگی، خوراک هویج و حلوای گردو از مهمانان خود پذیرایی می‌کنند.»
چاقوهایی که مبدل به نماد صنایع دستی زنجان شدند
«در بسیاری از شهرهای دور و نزدیک، چاقوهای ظریف و بادوام زنجان، دیده می‌شوند که تبدیل به نمادی از صنایع دستی این شهر شده‌اند. از حدود قرن دهم هجری قمری شهر زنجان جزو شهرهای مهم صنعتی بوده و کارگاه‌های مختلف اسلحه‌سازی در آن وجود داشته است ولی به دلایل سیاسی و اجتماعی بسیار، این کارگاه‌ها رو به تعطیلی رفته‌اند و فقط صنعت چاقوسازی رونق خود را حفظ کرده است. هم‌اکنون انواع مختلفی از چاقو و خنجر در این استان ساخته می‌شود که قبضه بعضی از آنها از شاخ بز است و گاهی نقوشی تزئینی هم روی آنها دیده می‌شود.»
چنان‌که در دیگر کتاب‌های این مجموعه در معرفی جاذبه‌های گردشگری استان‌های کشور آمده است، در این کتاب نیز فهرستی از اماکن تاریخی، فرهنگی و طبیعی این استان، حجم غالب آن را تشکیل می‌دهد که با مطالعه آن می‌توانید شناخت بهتری از آثار و بناهای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی این منطقه حاصل کنید.
کتاب «زنجان» نوشته مژگان سبزیان در 16 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای 10 هزار تومان از سوی نشر کامل چاپ و منتشر شده است.
نظر شما