گام به گام با نوروز و کتابهای جاذبههای گردشگری ایران/3
لرستان بهشت ناشناخته ایران/ از نشاط بازیهای محلی تا چشمنوازی رقصهای سنتی
لباسهای چیندار و رنگارنگ زنان، همراهی بازیهای محلی با موسیقیهای زیبا، رقصهای دیدنی و مردانی غیور و دلیر همه جلوههایی از فرهنگ مردم لرستان، تکههایی از بهشت ناشناخته ایران هستند که در بیستوپنجمین شماره مجموعه «کتابهای گردشگری استانها» با عنوان «لرستان» معرفی شدهاند.
دیار پربار لرستان که در آغوش اقلیم سازگار محدوده میانی کوههای زاگرس قرار گرفته، به دلیل طبیعت ناهموار، کوهستانی، و صعبالعبور همواره یکی از گاهوارههای پناهگاهی به شمار میآمده است. از این رو، تجلیات گوناگون فرهنگی مردمان این خطه، برخاستههایی از این دیرینگی به شمار میآید.
مطالبی که درباره این استان آمده، همانند دیگر کتابهای این مجموعه، پیشینه تاریخی، عادات غذایی مردم، شرایط جغرافیایی و جاذبههای اجتماعی، طبیعی و فرهنگی این دیار را زیر ذرهبین گردشگران قرار میدهد. چنانکه میخوانیم: «شواهد تاریخی حاکی از آن است که کاسیها در سال 1600 قبل از میلاد در لرستان کنونی میزیستهاند. این قوم به قصد تصرف بابل در این شهر نفوذ کردند و بعد از سقوط سلسله حمورابی توانستند در آنجا مستقر شوند. بعدها در زمان مغول، لرستان به 2 قسمت لر بزرگ و لر کوچک تقسیم شد. هماکنون گویش غالب این مردم آریایینژاد، لری و پس از آن لکی و لری بختیاری است. زبان آذری نیز در برخی از روستاهای ازنا تکلم میشود.»
«جشنها و آیینهای استان لرستان به جشنهای مذهبی، ملی و محلی تقسیم میشود. در میان جشنهای محلی میتوان به جشنهای عروسی به خصوص بین لرها و لکها اشاره کرد. مراسم سوگواری چَمَر نیز با آهنگی غمانگیز به نام چمرو چیدن گیسوان نزدیکان متوفی همراه است.»
«در استان لرستان هنوز هم بازیهای محلی بین مردم رونق و جذابیت خود را از دست ندادهاند؛ مثلا بازی دال پلون معمولا بین 10 نفر و با 6 سنگ نسبتا بزرگ و عمودی به نام دال یا نشانه اجرا میشود. کرو، دس چالکی، اله چوبازی، ریلاسبازی، جفت یا تیک، قاچون، هِرازگنی (تاببازی) و بویی بازکی نمونههایی دیگر از بازیهای محلی لرستان هستند. گاهی نیز موسیقیهای آوازی و سازی این بازیها را همراهی میکنند. موسیقی آوازی یا کلامی از موسیقیهای کهن لرستان است که بیشتر در مراسم عروسی، سوگواری و فعالیتهای روزمره عشایر و روستاییان اجرا میشود.
موسیقی سازی را همانطور که از اسمش پیداست، نوازندگان محلی با استفاده از سازهای بومی مانند سورنا، دهل، کمانچه (تال)، تنبک، بلور (نی چوپان) و دوزله خلق میکنند. مقامهای این نوع موسیقی نیز شادی (عروسی)، سوگواری، مذهبی یارسان، حماسی و عاشقانه است. این موسیقیهای محلی را رقصهایی سنتی و زیبا همراهی میکنند که سبب افزایش آمادگی جسمی و روحی برای انجام کارهای سخت زندگی کوچنشینی نیز میشوند. رقصهایی مانند سهپا، جیرانجیران، هی دته و خُوس یا خَسه در میان ایل بختیاری رقصهای مهمی محسوب میشوند.»
«متداولترین غذایی که در استان لرستان خواهید یافت، آبگوشت و کباب است. اهالی لرستان غذاهایی مانند عدسپلو با گوشت، کباب چنجه، کپه، کالجوش یا کله جوش، ماج و کوفته نیز برای پذیرایی از مهمانان خود تهیه میکنند. علاوه بر آنها انواع آشهای محلی، دسرها و شیرینیهای سنتی زینتبخش سفرههای مردم این خطه است.»
کتابهای فارسی و انگلیسی «جامع ایرانگردی» و کتاب «راهنمای جهانگردی» از دیگر کتابهای منتشرشده نشر کامل هستند که برای جزئیات بیشتر میتوانید به سایت WWW.KAMELNASHR.COM مراجعه کنید.
کتاب «لرستان» نوشته مژگان سبزیان در 16 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای 10 هزار تومان از سوی نشر کامل چاپ و به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما