به گزارش خبرگزاری کتاب ایرن(ایبنا) نشست بررسی کتاب «چرا ملتها شکست میخورند؟» نوشته دارون عجم اوغلو و جیمز ای.رابینسون، با حضور دکتر علی مرشدیزاد، استاد علوم سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه شاهد و محمدرضا فرهادی به عنوان مترجم کتاب، عصر گذشته، 11 اسفند 1393 در سالن کنفرانس انجمن جامعهشناسی برگزار شد.
مرشدیزاد در این نشست به مبانی توسعه در جوامع اشاره کرد و گفت: وجود نهادهای شمولگرا که بر اساس قوانین سیاسی و اقتصادی بتوانند ظرفیتهای هر شهروندی را به منظور نوآوری، سرمایهگذاری و پیشرفت بهکار گیرند، ضروری است؛ این نهادها همان کارآفرینان هستند که نقش بنیادین در توسعه هر جامعه دارند.
وی با بیان اینکه نظریههای جغرافیایی، فرهنگی و فرضیههای فرهنگی تا زمانی که برای نهادها کاربرد دارند، درستاند، گفت: زمانی که این فرضیهها و نظریه در ارتباط با نهادها کارکرد خود را از دست میدهند، نمیتوانند معتبر تلقی شوند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شاهد به نظریه عقلانیت ماکس وبر اشاره کرد و ادامه داد: کشورهای فقیر به این دلیل فقیر هستند که شکستهای پایدار در آنها اتفاق اتفاق میافتد و اقتصاددانان و سیاستگذاران آنها دانش کافی برای رهایی از این بحرانها ندارند.
وی ادامه داد: بر مبنای دیدگاه نویسندگان کتاب، نظریه عقلانیت تنها میتواند بخش کوچکی از نابرابریهای جهان امروز را تبیین کند. نحوه استدلال برای رد این نظریه با توجه به رویکار آمدن رهبرانی آگاه در آمریکا و مکزیک بوده است. نویسندگان به کشورهای مالزی و ایران نیز به عنوان نمونههای نقض این نظریه اشاره داشتهاند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شاهد از نهادهای غیر فراگیر در هر جامعه به عنوان زمینهای برای بهرهکشی از افراد یاد کرد و در مقایسهای میان مدارس کره شمالی و جنوبی اظهار کرد: نظام آموزشی در کره شمالی فاقد خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی است و دانشآموزان تنها محتوایی را دریافت میکنند که مبتنی بر تبلیغات و ایدئولوژیها، با هدف مشروعیتبخشی به نظام سیاسی ارائه میشوند. کتاب در این کشور بسیار اندک است چه برسد به اختصاص یارانه برای کتابخوانی!
وی ادامه داد: در مقابل، در کره جنوبی همانند آمریکا نهادهای اقتصادی فراگیر امکان به وجود آمدن فرصتهای یکسان را برای تمامی افراد جامعه فراهم میکنند. نهادهای سیاسی یک جامعه تعیینکننده کلیدی نتایج بازی هستند. این نهادها قوانینی هستند که انگیزهها را در سیاست مدیریت میکنند و میتوانند مشخص کنند که یک دولت چگونه انتخاب شود یا کدام بخش از دولت وظیفه انجام چه کارهایی را دارد.
مرشدیزاد توزیع محدود قدرت را زمینهای برای رشد نهادهای سیاسی تمامیتخواه دانست و عنوان کرد: این چنین، رژیمهای استبدادی شکل خواهند گرفت. بنابر این، دولت میباید به معنای واقعی و به تعبیر وبر «انحصار استفاده از زور مشروع» را در اختیار خود داشته باشد.
همچنین، نهادها باید همافزایی داشته باشند. نهادهای محدود و غیر فراگیر، قدرت را تنها در دست عدهای محدود قرار میدهند و از دیگران دریغ میدارند. نهادهای غیر فراگیر در نظامهای دارای توزیع نامحدود، به وجود آورنده تمامیتخواهی هستند و باعث شکلگیری فساد در قدرت میشوند. آنها در عین تمامیتخواهی، به وجودآمدن نهادهای دیگر را تحمل نمیکنند.
سهشنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۳:۰۵
نظر شما