خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- 27 دی‌ماه برابر با شهادت نواب صفوی، موسس جمعیت فدائیان اسلام است. نواب در اعلامیه تاسیس این جمعیت، برادری، استقامت و اتحاد را خط کلی جنبش فدائیان اسلام؛ رسیدن به حاکمیت اسلام و قرآن را هدف اصلی جنبش؛ و شهادت و انتقام و قصاص را روش اصلی مبارزه خود معرفی کرده بود. به همین مناسبت سراغ داوود امینی یکی از پژوهشگران و نویسندگانی که درباره جمعیت فدائیان اسلام و نواب صفوی تحقیقاتی را ارائه داده و کتاب‌هایی را منتشر کرده است، رفتیم و گفتگویی را با او انجام دادیم که شرح آن در ادامه آمده است:
شما در مقام یک نویسنده چه کتاب‌هایی درباره گروه فدائیان اسلام و نواب صفوی به نگارش درآورده‌اید؟
کتاب‌هایی که من با این موضوع نوشته‌ام شامل «جمعیت فدائیان اسلام و نقش آن در تحولات سیاسی و اجتماعی»، «اندیشه و عملکرد فدائیان اسلام»، «تکاپوهای آرمان‌گرایانه اسلامی، (فدائیان اسلام از زبان محمد مهدی عبدخدایی)» و «اعدام انقلابی رزم‌آرا به روایت اسناد» می‌شود. در کتاب «اعدام انقلابی رزم‌آرا به روایت اسناد» اسناد بازجویی متهمان در قتل رزم‌آرا از جمله آیت‌الله کاشانی و اعضای فدائیان اسلام برای اولین‌بار منتشر شده است. همچنین من در کتاب «جمعیت فدائیان اسلام و نقش آن در تحولات سیاسی و اجتماعی» که اثری تحلیلی در ارتباط با این جمعیت است، به ابعاد فرهنگی و تبلیغی فدائیان اسلام اشاره داشته‌ام. کارهای فرهنگی بخش عمده‌ای از فعالیت‌های فدائیان اسلام را تشکیل می‌داد و من از اسناد موجود در مرکز اسناد انقلاب اسلامی و روزنامه «نبرد ملت» که ارگان اصلی فدائیان اسلام بود، استفاده کردم. فعالیت فرهنگی مساله مهمی در رابطه با این گروه بود که تا قبل از این کتاب به آن توجهی نشده بود.
به نظر شما آیا شخصیت نواب صفوی و اقدامات او در کتاب‌ها مهجور نمانده است؟ زیرا امروز بسیاری نواب صفوی و گروه فدائیان اسلام را گروهی صرفا مسلحانه می‌دانند؟
دشمنان نواب به این دلیل که او از ابتدای فعالیت خود با نهضت ملی شدن نفت و کشته‌شدن رزم‌آرا گره خورد، درصدد برآمدند تا نقش فدائیان در قضیه نهضت ملی شدن نفت را نادیده بگیرند و از همان زمان سعی در حذف او داشتند و شاید به این دلیل بعد از گذشت 50 سال، من اولین کتابی را به نگارش درآوردم که در آن ثابت شد فدائیان اسلام اولین گروه مبارز مسلمان با تکنیک مسلحانه پیش از انقلاب بوده که وارد جریان سیاسی شده است و با بررسی اسناد در این رابطه نقش این افراد هم برجسته‌تر شد. در این ارتباط مقام معظم رهبری درباره شهید نواب صفوی فرموده‌اند: «جرقه‌ای که شهید نواب زد، حرکت و جنبش را در من ایجاد کرد و او بنیانگذار حرکت انقلاب اسلامی شد.»
به نظر من نویسندگان مذهبی هم در معرفی نواب صفوی تاکنون کم کاری داشتند ضمن اینکه اسناد در این باره در جامعه کمتر وجود داشت اما بعد از انتشار «جمعیت فدائیان اسلام و نقش آن در تحولات سیاسی و اجتماعی»، کتاب‌های زیادی در این زمینه نوشته شد.
شما به اسناد مرتبط با جمعیت فدائیان اسلام دسترسی داشته‌اید. آیا می‌توان این گروه را گروهی صرفا مسلحانه دانست؟
در ارتباط با گروه فدائیان اسلام تا به حال بیشتر بر بعد مسلحانه آن کار شده اما در واقع این گروه برای دفاع از دین و فرهنگ فعالیت می‌کردند. اقدامی که این گروه ابتدا درباره احمد کسروی انجام دادند، هدایت و جلوگیری او از فعالیت‌هایی بود که انجام می‌داد و برای این کار نیز شهید نواب صفوی از نجف به ایران آمد تا او را از انجام کارهایی همچون سوزاندن قرآن منع کند اما در نهایت این کار به قتل کسروی منجر شد. بعد از آن جمعیت فدائیان اسلام شروع به کار تبلیغی و مذهبی کردند تا اینکه در سال 1328 مجلس شانزدهم تشکیل شد و فدائیان اسلام وارد جریان مبارزات شدند. سپس جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت اتفاق افتاد که برای پیروزی آن وارد عمل شدند. اما باوجود این فعالیت‌ها، این گروه کارهای تبلیغی و مذهبی نیز انجام می‌داده است.
شما در جایگاه یک نویسنده آیا در کتاب‌هایی که درباره نواب صفوی و فدائیان اسلام نوشته‌اید، دست به قهرمان‌پروری در ارتباط با این شخصیت زده‌اید؟ لطفا به این سوال شفاف و به دور از تعابیر شعاری پاسخ دهید.
من با مراجعه به اسناد، تمام کتاب‌هایم را به نگارش درآوردم. این اسناد از شهربانی و ارگان‌های دیگر به دست آمده و من هم به جز سند، صحبت شخصی در این آثار وارد نکرده‌ام و هیچ کس نمی‌تواند بر مستندات این کتاب نقدی وارد کند زیرا در این آثار اسناد هستند که حرف می‌زنند. اهمیت اسناد دسته اول در پی بردن به حقیقت است. من در آثارم هیچ حرفی از خودم نزدم و به همین دلیل این آثار حقانیت نواب صفوی را ثابت می‌کنند و مخالفان او هم بر درستی این اسناد صحه می‌گذارند. کسانی که علمداری جریان مذهبی در حرکات مسلحانه قبل از انقلاب را قبول ندارند، حقانیت نواب را نمی‌پذیرند. این افراد می‌خواهند اندیشه‌های مبارزاتی دینی را تخطئه کنند ضمن اینکه کوتاهی در بیان نویسندگان درباره نواب صفوی و فدائیان اسلام هم وجود دارد.
دلیل شما برای جمع‌آوری اسناد درباره شهید نواب صفوی و گروه فدائیان اسلام چه بوده است؟
من کارمند بخش آرشیو ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هستم و به همین دلیل یک سری سند درباره گروه فدائیان به دستم رسید. سپس تعدادی مقاله در مجله «تاریخ و فرهنگ» متعلق به سید هادی خسروشاهی با همین موضوع منتشر کردم. بعد از آن در این حوزه تحقیقاتی را انجام دادم و طرح کتاب اول خود را (جمعیت فدائیان اسلام و نقش آن در تحولات سیاسی و اجتماعی) به مرکز اسناد ارائه دادم و کتاب اسنادی از این جمعیت را به چاپ رساندم. من با تحقیق و ورود در این حوزه نیاز به کار در این زمینه را احساس کردم و برحسب وظیفه دینی خودم دست به انتشار چنین اثری زدم.
به عنوان سوال پایانی، شما که پژوهش‌های زیادی درباره جمعیت فدائیان اسلام انجام داده‌اید، نقش شهید نواب صفوی را در این گروه چقدر پررنگ می‌بینید؟
نواب صفوی در ارتباط با جریان احمد کسروی از نجف به ایران آمد و بعد از قتل کسروی برای منسجم کردن برنامه‌های خود با دوستانش جمعیت فدائیان اسلام را راه‌اندازی کرد و رهبری آن را به عهده گرفت. شخص دوم این گروه سید عبدالحسین واحدی بود که از دوستان نواب هم محسوب می‌شد و با او در سال 1344 به شهادت رسید. تصمیمات سیاسی و مبارزاتی این جمعیت توسط نواب صفوی اتخاذ می‌شد ضمن اینکه در این تصمیمات مشورت هم صورت می‌گرفت. عده‌ای درصدد بودند تا شخصیت شهید نواب صفوی را به طرق مختلف تخریب کنند و در این زمنیه اتهامات زیادی به او وارد کردند.
شنبه ۲۷ دی ۱۳۹۳ - ۰۹:۴۵
نظر شما