به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) نقد كتاب «سنجش و مصورسازی پراکندگی جغرافیایی ثروت علمی: مفاهیم و کاربردها» نوشته دکتر سعید اسدی، عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد، عصر يكشنبه 23 آذرماه همزمان با آغاز هفته پژوهش، با حضور نویسنده کتاب، دکتر فریبرز درودی و دکتر رویا پورنقی، اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، دكتر محمود بابايي، سرپرست معاونت پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران، دكتر مهدی عليپور حافظی، عضو گروه پژوهشی علمسنجي پژوهشكده علمسنجي و تحليل اطلاعات و دكتر ابراهيم عمراني، نايب رئيس شوراي سياست‌گذاري تامين منابع علمی، در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) برگزار شد.
تازه بودن موضوع مفهوم ثروت علمي كشور
اسدي، نويسنده كتاب در ابتدای این نشست با اشاره به تاريخچه آغاز اين پژوهش گفت: محتواي كتاب از سال 89 به عنوان طرح پژوهشي در پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران آغاز شده و تا سال 92 ادامه داشته است.
وي افزود: سنجش مفهوم ثروت علمي، در سه مرحله انجام و درنهايت به پيشنهاد پژوهشگاه به كتاب تبديل شده است. اين طرح در هر استان از كشور بررسي و نتايج اين پژوهش بسيار طولاني بوده و در كتاب تنها خلاصه‌اي از آن آورده شده است.
اسدي عنوان کرد: با توجه به تازه بودن موضوع، فصل‌هاي 1 ،2 ، 4 و 6 تعاريف نظري بيشتري دارد و كتاب در 150 صفحه به بيان مفهوم ثروت علمي مي‌پردازد.
آمارهاي ارائه شده در كتاب مربوط به 8 سال پيش است
درودي، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران به عنوان منتقد كتاب در دو بخش به معرفي و تحليل آن پرداخت و در معرفی نقاط قوت آن گفت: اين كتاب با نثري روان به بيان مفهوم، توضيحات علمي و بررسي جوانب مختلف پژوهش پرداخته است.
وي در ادامه در نقد كتاب افزود: يكي از نقاط ضعف كتاب اين است كه پنجمين فصل در بخش جستجو به هفت كاوش محدود شده و نتايج تمام استان‌هاي كشور را دربر نمي‌گيرد. بحث اصلي كتاب نيز كه مربوط به مصورسازي است جاي كار بيشتري داشت اما در چهار صفحه خلاصه شده است.
این پژوهشگر ادامه داد: يكي ديگر از نقاط ضعف كتاب به مبحث آمار باز مي‌گردد. در اين كتاب از آمار مربوط به سال 85 استفاده شده است. همچنين در اين كتاب بيش از 80 درصد منابع انگليسي استفاده شده، مربوط به قبل از سال 2002 است.
درودی تصریح کرد: يكي ديگر از كاستي‌هاي كتاب كامل نبودن واژه‌نامه فارسي به انگليسي است كه بسياري از كلمات در متن معادل‌سازي نشده است.
نوآوري در عنوان و موضوع كتاب
رویا پورنقی، دیگر عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران نيز در ادامه نقد این كتاب، ابتدا در سه نكته نقاط قوت كتاب را بررسي كرد و گفت: با توجه به اين‌كه در اين زمينه كتاب ديگري در كشور منتشر نشده، در عنوان و موضوع كتاب نوآوري صورت گرفته، همچنین فهرست منابع در داخل متن آمده و هر فصل شامل مقدمه و خلاصه است.
وي در ادامه با اشاره به ناهمخواني محتواي برخي از فصل‌ها با عنوان كتاب افزود: فصل‌هاي كتاب براساس پنج پرسش طراحي شده، اما اطلاعات ارائه شده در هر فصل، به سؤالات مطرح شده مرتبط نيست.
پورنقي گفت: محتواي اصلي فصل اول كتاب در يک پاراگراف خلاصه شده و اشکالات نگارشي و ويراستاري نیز در کتاب مشاهده می‌شود.
نبود منابع اطلاعاتي در حوزه ثروت علمي در كشور
اسدي، نویسنده کتاب در پاسخ به انتقادات مطرح شده، دليل خلاصه بودن مطالب را در دو بخش كمبود زمان و نبود منابع اطلاعاتي در اين حوزه و در سطح كشور دانست و اظهار کرد: توسعه علم در كشور به‌صورت متوازن نبوده و هدف ما نشان دادن توسعه و توزيع علم در كشور بود.
وي در پاسخ به انتقادی درباره به‌روز نبودن آمار ادامه داد: با توجه به اين‌که آمارگيري در کشور هر 10 سال يكبار انجام مي‌‍‌‌شود و اين‌كه سرشماري سال 85 به توليدات آماري ايرانداک نزديكتر بود، از آمار ارائه شده در اين سال استفاده کرده‌ايم.
استفاده از تجربیات جهانی
در ادامه محمود بابايي، سرپرست معاونت پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران نیز با اشاره به اين‌که بخش زيادي از كاستي‌هاي كتاب، به سازوكار تبديل طرح پژوهشي به كتاب در کشور باز مي‌گردد، افزود: بايد از تجربيات جهاني در اين زمينه استفاده و هدف از ارائه پژوهش در قالب كتاب را نيز مشخص كرد.
مهدی عليپور حافظی، عضو گروه پژوهشی علمسنجي پژوهشكده علمسنجي و تحليل اطلاعات نيز در تکمیل مباحث مطرح شده، درباره نقش پژوهشگر گفت: در تأليف كتاب بحث اصلي به توليد محتوا و ذهن خلاق پژوهشگر بازمي‌گردد و ابزارهاي توليد در اين زمينه كمكي نمي‌كنند.
تبديل طرح‌هاي پژوهشي به كتاب با مشكل كمبود محتواي نظري مواجه است
در پايان نشست نقد و بررسی كتاب «سنجش و مصورسازی پراکندگی جغرافیایی ثروت علمی: مفاهیم و کاربردها» اسدی، نویسنده کتاب با اشاره به مشكلات تبديل طرح پژوهشي به كتاب اظهار کرد: در اين راستا بايد ابتدا دانست هدف از انجام پژوهش نگارش در قالب كتاب است يا انجام طرح پژوهشي. ضمن آن‌كه تبديل طرح‌هاي پژوهشي به كتاب با مشكل كمبود محتواي نظري مواجه است. مشكل ديگر در اين حوزه، به روش‌شناسي پژوهش باز مي‌گردد.
وي با بيان اين‌كه اين كتاب به عنوان منبع درسي در دانشگاه‌ها استفاده می‌شود، به بازخورد انتشار كتاب در كشور اشاره كرد و افزود: تاكنون مباحث اين كتاب در سه سمينار و چند همايش به‌صورت مقاله و همچنين در يكي از مجلات معتبر علمي كشور به چاپ رسيده است.
نشست نقد و بررسی کتاب «سنجش و مصورسازی پراکندگی جغرافیایی ثروت علمی: مفاهیم و کاربردها» عصر یکشنبه 23 آذرماه، در کتابخانه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران برگزار شد.
یکشنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۳ - ۱۹:۱۳
نظر شما