کتاب «رساله در موسیقی قدیم و چهار گفتار در فلسفه هنر» جدیدترین کتاب منوچهر صدوقی سها، پژوهشگر و نسخهشناس حوزههای فلسفه و عرفان اسلامی است. صدوقی سها در این کتاب ضمن ترجمه و تحشیه رسالهای کمحجم درباره موسیقی متعلق به سده هشتم، سه مقاله دیگر درباره فلسفه هنر اسلامی نیز ارائه کرده است.
کتاب مذکور شامل پنج بخش است: «رساله در موسیقی قدیم»، «حقیقت هنر 1»، «حقیقت هنر 2»، «میزان تاثر شعر از فلسفه و علم» و «جایگاه موسیقی در طبقه بندی قدیم علوم».
بخش نخست کتاب شامل ترجمه رسالهای متعلق به قرن هشتم هجری، نوشته شده در شهر بغداد در موضوع موسیقی است. صدوقی سها این متن را برای کنگره بینالمللی صفیالدین ارموی که از سوی فرهنگستان هنر در سال 1383 برگزار شد، ترجمه کرده بود. این رساله خود سه فصل دارد؛ در فصل نخست آن ماهیت موسیقی و موضوع آن با استفاده از دیدگاههای فلاسفهای چون افلاطون و ارسطو بررسی شده است.
فصل دوم رساله نیز در بیان مرز بندی سه مقوله موسیقی، غِنا و لحن است. در این فصل فضیلت و منافع موسیقی از دیدگاه فلاسفهای چون فیثاغورس و اندیشمندانی از اهل عرفان در تمدن اسلامی بررسی شده است. فصل سوم رساله نیز در بیان ذکر واضع موسیقی و برخی سازها چون عود و همچنین چگونگی پدیدآمدن دستگاهها و گوشههای موسیقی کهن ایرانی است.
بخش دوم کتاب با عنوان «حقیقت هنر 1» مقاله مختصری در موضوع بررسی ذات هنر و معرفتشناسی هنر از نظرگاه فلسفه اسلامی است. بخش سوم کتاب با عنوان «حقیقت هنر 2» نیز مقاله مختصری در موضوع کلی معرفتشناسی عالم خیال و نقش آن در موضوع هنر است. صدوقی سها این مقاله را در سال 1352 نوشته بود. مقاله «میزان تاثر شعر از فلسفه و علم» نیز بخش چهارم کتاب است. صدوقی سها این مقاله را در سال 1347 از زبان عربی به فارسی ترجمه کرده است. نام نویسنده این مقاله در کتاب ذکر نشده است.
در نهایت بخش پنجم و پایانی کتاب نیز با عنوان «جایگاه موسیقی در طبقه بندی قدیم علوم» شامل متن سخنرانی صدوقی سها در کنگره صفیالدین ارموی در سال 1383 است. این سخنرانی به سه بخش تقسیم شده است؛ بخش نخست توضیح کلی درباره طبقه بندی علوم است، بخش دوم شامل شرح و بررسی کامل شیوه طبقه بندی کلاسیک علوم و بخش سوم نیز شامل تبیین مقام هنر و علم موسیقی در طبقه بندی علوم است.
صدوقی سها در پیشگفتار خود بر این کتاب نوشته است: «مجموعه فرادست و دیده، چاپ جدید «رساله در موسیقی قدیم و سه گفتار در فلسفه هنر» است که سابقا از سوی فرهنگستان هنر حلیت انطباع یافته بود ولکن چندان مطلوبیتی نمیداشت و ایدونا بحمدالله بدین چاپ، عمده نواقص آن مرفوع افتاده است و هم گفتاری دیگر بر آن افزون آمده است. «جایگاه موسیقی در طبقه بندی قدیم علوم» نام آن که برآورده خطابه مورد ایراد در کنگره صفی الدین ارموی است و هم از این روی عنوان سابق به «رساله در موسیقی قدیم و چهار گفتار در فلسفه هنر دیگرگون گشته است.
«تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متاخر»، «التفسیر المنتسب الی مولنا ابی عبدالله جعفر بن محمد الصادق علیهما السلام»، «شرح جدید منظومه سبزواری»، «فوائد در عرفان و فلسفه و تصوف و تاریخ آن»، «رساله در برخی از مسائل الهی عام»، «صوفی صومعه قدس: یادواره مولنا میرزا محمدعلی حکیم شیرازی دارنده لطایف العرفان»، «الحاوی علی رسائل جمه مفرده فی الفحص عن انیه التفسیر و التاویل و مائیتهما باقسامها و ما یتعلق بهما من المحکم و المتشابه و الظهر و البطن و غیره»، «تفاسیر عقلیه لفلاسفه الهیین»، «دو رساله در تاریخ تصوف جدید ایران» و «سلسله المختارات من نصوص التفسیر المستنبط» نام شماری از تالیفات و تصحیحات منتشر شده صدوقی سهاست.
کتاب «رساله در موسیقی قدیم و چهار گفتار در فلسفه هنر» اثر منوچهر صدوقی سها با شمارگان هزار نسخه، 74 صفحه و بهای سه هزار و 500 تومان از سوی موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) فرهنگستان هنر روانه کتابفروشیها شده است.
نظر شما