فرهادی: نویسنده تحت تاثیر ناخودآگاه خود است
«اصغر فرهادی» نویسنده کتاب در سخنان خود در این مراسم با اشاره به غافلگیری از حضور این میزان میهمان گفت: انتظارم مراسمی جمع و جور بود اما حضور این تعداد از میهمانان خیلی باعث خوشحالی و دلگرمی است.
او در سخنانی با اعلام این مطلب که تلاش کرده در فیلم نامههایش ایجاد سوال کند گفت: دنیای امروز بیش از آنکه به مقام مسوول و پاسخگو نیاز داشته باشد، به مردم پرسش گر نیاز دارد و من در هر فیلم نامهای تلاش کرمدم به این مسئله توجه کنم.
وی با اشاره به خطری که از جانب کلاسهای تدریس و نقدهای نوشته شده بر فیلمهایش او را تهدید میکند گفت: تشریح اینکه چگونه کار میکنم و فیلم نامه مینویسم خیلی سخت است. عدهای با خواندن این مصاحبهها توسط میکنند فیلم نامه نویس باید اطلاعات فراوانی داشته باشد حال آنکه من به تجربه دریافتهام بخش عمدهای از توانایی نوشتن از ناخودآگاه من میآید. مثلا من تا چندی پیش سیگار میکشیدم و در فیلم نامههایم همیشه شخصیتها سیگار میکشیدند و این مسئله کارکردی دراماتیک داشت اما وقتی سیگار کشیدن را ترک کردم، دیدم کاراکترهایم هم در آثارم دیگر سیگار نمیکشند و این مسئله نشان دهنده تاثیر ناخودآگاه در خلق یک اثر است. تنها تفاوت فیلم ساز با آدمهای عادی در این است که فیلم ساز از یک بانک عاطفی بهرهمند است که با تماشای فیلم و مطالعه پُربار شده و با سماجت و پشتکار به خلق اثر منجر میشود.
فرهادی با اشاره به ۱۲ سال فعالیت در عرصه فیلم سازی از سال ۱۳۸۱، عنصر «زمان» را عاملی مهم در کیفیت یک اثر دانست و گفت: کیفیت یک اثر با زمانی که صرف آن میکنید ارتباطی مستقیم دارد. یک فیلم نامه خوب یک ماهه نوشته نمیشود. کار هنری نیاز به دَم کشیدن دارد تا مثل چای به رنگ و طعم برسد. تجربه به من میگوید کاری که بیشتر زمان صرف نوشتن آن کردم، بهتر شده و به نظرم یک فیلم نامه خوب به هفت تا هشت ماه زمان برای نوشتن نیاز دارد.
وی در ادامه ضمن تقدیر از همسرش «پریسا بخت آور» گفت: هیچ صحنهای را در فیلم نامههایم ننوشتم مگر اینکه آن را برای همسرم خوانده باشم. البته گاهی با هم دچار اختلاف میشدیم و این اختلاف به قهری چند روزه منجر میشد اما حاصل کار بسیار خوب بود و حتی گاهی تلفنی دیالوگ یا صحنهای را برای همسرم میخواندم.
فرهادی در پایان ضمن تشکر از همکاران خود همچون: حسین جعفریان و محمود کلاری (فیلم برداران آثارش)، از مخاطبان کتابش خواست تا این کتاب را به عنوان تجربه کسی که قبل از آنها اقدام به نوشتن کرده ببینند.
سختکوشی توام با دانش
کیائیان در این مراسم با اشاره به پیوند سینما با ادبیات گفت: این مساله مقوله با اهمیتی است که درباره آن قلمها زده شده است و ردپای این پیوند را درسینمای متفاوت نیز میتوان دید. سینمای فرهادی به مرورصاحب سبک و زبان متفاوت شد و حالا کمتر کسی است که فیلمهای او ا ندیده باشد.
کیائیان از سختکوشی توام با دانش، به عنوان مهمترین عامل پیشرفت فرهادی نام برد و گفت: این دو ویژگی فرهادی را به قلههایی رفیع رساند و باعث شد او در جذب نگاه و قلب سینما دوستان در داخل و خارج کشور و داوران جشنوارهها موفق باشد و البته او همچنان در ابتدای این مسیر است.
مدیر نشر چشمه در پایان با آرزوی موفقیت برای سینمای ایران در جهان، از اعتماد فرهادی به نشر چشمه بابت سپردن فیلم نامههایش جهت انتشار تشکر کرد.
فرهادی، محصول پشتکار و اعتماد
«امیر شهاب رضویان» مدیر پردیس کورش دیگر سخنران این مراسم بود. او با تاکید بر این مطلب که سینما جدا از تفریح و پول در آوردن ابزاری فرهنگی هم هست، به خاطرات خود از اصغر فرهادی اشاره کرد و گفت: این فیلم ساز نوجوانی خود را در دفاتر سینمای جوان در دهه شصت و جوانی خود را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در دهه هفتاد گذراند و این دو عامل، تاثیر زیادی در موفقیت او داشت.
رضویان با نام بردن از این دو عامل به عنوان زمینههای ایجاد رشد فرهادی گفت: پشتکار این فیلم ساز در کنار آماده بودن شرایط باعث رشد او شد. در تمامی این سالها مدیرانی بودند که به جوانها اعتماد کردند. مدیرانی مانند «سیف الله داد» که زمینه حضور جوانان در سینما را فراهم کردند و فیلم سازانی همچون محسن امیر یوسفی، پرویز شهبازی و من محصول این دوران هستیم و امیدوارم این مسیر ادامه یابد.
توجه ویژه فرهادی به ریتم
«علی معلم» منتقد و تهیه کننده سینما دیگر سخنران این برنامه بود. وی با ذکر حکایتی ادبی، از فرهادی به عنوان سینماگری نام برد که حکایت نویس نیست بلکه دیگران از او حکایت میکنند.
معلم فرهادی را فیلم سازی از جنس سینمای اجتماعی دانست و گفت: قبل از فرهادی افراد زیادی در این عرصه فیلم ساختهاند اما او درام را به سینمای اجتماعی اضافه کرد. در فیلمهای او شاهد یک درام پرتنش هستیم و این مساله باعث میشود نام فرهادی در این سینما بماند؛ بخصوص در آثار متاخر او شاهد هستیم که با استادی تمام، پیوند هیجان انگیزی میان درام و داستان ایجاد میکند. با مسالهای به همین دلیل شاهداستقبال توام مردم و صاحب نظران از فیلمهای او هستیم.
این منتقد سینما با نام بردن از مساله ریتم به عنوان دیگر ویژگی آثار فرهادی گفت: ریتم درست در آثار فرهادی سبب شده تا در خارج از ایران هم از کارهای این فیلم ساز استقبال شود. متاسفانه بخش بزرگی از فیلم سازان ما از این مسئله غافل هستند اما فیلمها فرهادی به دلیل رعایت ریتم مورد توجه مخاطب امریکایی نیز قرار میگیرند.
سعید عقیقی فیلم نامه نویس و منتقد سینما نز در سخنانی درباره فرهادی گفت: مهمترین مشکل سینمای ایران واقعیت است و همه در مواجهه با یک فیلم اول میپرسند: این اتفاق واقعی است؟!
تقوایی از جمله فیلم نامه نویسان کلاسیک است که قواعد سینمای کلاسیک را رعایت میکند. برخی مانند سهراب شهید ثالث و ابراهیم گلستان فیلم سازان نیز اساسا فیلم سازان واقع گرایی هستند. اما اهمیت فرهادی و فیلمی مانند جدایی نادر از سیمین این است که از الگوی کلاسیک برای بیان واقعیت استفاده میکند. به نظرم فرم فیلمهای فرهادی از کتابهای کلاسیک فیلم نامه نویسی بیرون آمده و این یک ویژگی مثبت برای آثار او تلقی میشود.
«مهرزاد دانش» منتقد سینما نیز در سخنانی به فرازهایی از فیلم نامههای فرهادی اشاره کرد و گفت: دیالوگهای آثار فرهادی از واژگان روزمره است و اساسا دیالوگهای ثقیل نیست. فرهادی در روایت، سبک مدرن و سنتی را به خوبی تلفیق کرده است. نیمه اول فیلمهای او بر اساس توالی رویدادها پیش میرود و نیمه دوم با نگاهی مدرن ادامه مییابد. فیلم نامههای او شخصیت اصلی ندارد و جمعی از شخصیتها داستان را پیش میبرند و به دشواری میتوان شخصیت اصلی را در کارهای او پیدا کرد. جوهره اساسی در کارهای فرهادی بحث رسیدن به بزنگاههای اخلاقی است. در داستانهای او با عنصر تزاحم اخلاقی مواجه هستیم که اگر فردی کاری کند، رفتار جدید او ممکن است مزاحم کار دیگر او شود. به همین دیل افرادی که ذهنیت خط کشی شده دارند، با فیلمهای او دچار مشکل هستند و ارتباط برقرار نمیکنند. داستانهای او داستان پیچیدگی وجودی انسان است.
در بخشی از این مراسم فیلم کوتاه ساخته شده از مجموعه آثار فرهادی نمایش داده شد و فرهادی کتاب را برای علاقمندانش امضاء کرد.
این کتاب شامل هفت فیلم نامه نوشته شده توسط اصغر فرهادی است و نکته مهم آن این است که صرفا شامل فیلم نامه ساخته شده نیست بلکه صحنههای حذف شده را نیز در برمی گیرد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره این کتاب میتوانید خبر پیشین ایبنا را در اینجا مطالعه کنید.
نظر شما