فریده خلعتبری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با اشاره به وضعیت شیوه انتخاب کتاب برای ارائه در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی و نقش این حرکت در معرفی فرهنگ و ادبیات ما به جهان اظهار کرد: ادبیات کودک و نوجوان ما دارای امتیازهای بسیار زیادی است و توانایی مطرح شدن در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی را دارد، لذا اگر انتخاب‌های درستی داشته باشیم، می‌توانیم شاهد موفقیت بیشتر در سطح جهان باشیم.

مدیر مسئول انتشارات شباویز گفت: چیزی که در مرحله نخست باید مورد توجه قرار گیرد، چگونگی حضور در این نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های جهانی است که نیازمند نگاهی کارشناسانه و فنی برای انتخاب آثار برتر است؛ اما امروزه شاهدیم که فقط چند نهاد خاص به شکلی سلیقه‌ای کار انتخاب کتاب برای حضور در دیگر کشورها را بر عهده دارند و این انتخاب‌ها به گونه‌ای است که معمولا در سطح جهان مطرح نمی‌شوند اما این مساله نمی‌تواند دلیلی باشد بر اینکه ادبیات ما ناکارآمد است. با نگاهی اجمالی به نمایشگاه‌های بین‌المللی متوجه می‌شویم کتاب‌هایی مستقل که در ایران از سوی نهادهای رسمی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند و در هیچ گروه‌بندی‌ قرار ندارند، در خارج از کشور بیشتر مطرح و به زبان‌های مختلف منتشر و عرضه می‌شوند و مقاله‌های زیادی درباره‌شان منتشر می‌شود.

نویسنده «زود؛ خیلی زود» افزود: به عنوان مثال تا 5 یا 6 سالی که ناشران خصوصی هم می‌توانستند مانند ناشران دولتی و یا نهادهای رسمی در بخش انتخاب کتاب برای کودکان استثنایی «IBBY» شرکت کنند، کتاب‌های ایران در کاتالوگ‌ها جای داشتند اما از زمانی که این مساله انحصاری شد و اجازه ارسال مستقل اثر از ناشران گرفته شد نام هیچ کتاب ایرانی در این کاتالوگ‌ها دیده نمی شود.

انتخاب‌ها کاملا غیرکارشناسانه و غیرحرفه‌ای است
خلعتبری گفت: انتخاب‌هایی که برای نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های بین‌المللی صورت می‌گیرد، کاملا غیرکارشناسانه و غیرحرفه‌ای و فقط براساس روابط شخصی است و نتیجه‌اش هم نبود موفقیت دائمی ادبیات کودک و نوجوان ما در دنیا است. به عنوان مثال انتخاب‌های شورای کتاب کودک کاملا جهت‌دار و محفلی است و نتیجه‌اش این شده است که ما سال‌های سال هیچگونه موفقیتی در جایزه‌هایی جهانی چون اندرسن  یا آلما نداشته باشیم.

وی افزود: همچنین اغلب کتاب‌هایی که در کشورما به عنوان کتاب سال یا کتاب برتر انتخاب می‌شوند فراتر از چارچوب محدود این جشنواره‌ها نمی‌روند و نمی‌توانند در هیچ جشنواره جهانی و بین‌المللی برگزیده شوند زیرا انتخاب‌ها در اینجا سلیقه‌ای است و بر اساس معیارها و استاندارهای جهانی صورت نمی گیرد.

انتخاب‌ها باید بی‌طرفانه باشد
خلعتبری ادامه داد: انتخاب‌ها باید بی طرفانه باشد چون انتخاب‌های جهت‌دار بی‌انصافی در حق ادبیات و صنعت نشر کشورمان است. باید کار اساسی در این خصوص انجام شود و انحصار نهادهای خاصی مانند کانون پرورش فکری و شورای کتاب کودک که متولی معرفی نماینده‌ در براتیسلاوا و آلما و اندرسن هستند شکسته شود. مسلما اگر نهادهای دولتی یا شبه دولتی یا «NGO»های موجود انحصارشان شکسته شود و داوران بی طرفانه قضاوت کنند، می‌توانیم شاهد تغییرات خوب و چشمگیری در این حوزه باشیم. 

دولت باید به طور آگاهانه ورود پیدا کند
وی تاکید کرد: بهتر است دولت در این زمینه به صورت آگاهانه ورود پیدا کند زیرا فعالان واقعی این حوزه و بخش خصوصی توانایی درهم شکستن این انحصارها یا مداخله در انتخاب‌های سلیقه‌ای را که صورت می‌گیرد ندارند.

خلعتبری افزود: تاکید می کنم دخالت دولت باید آگاهانه باشد و با این تفکر ورود پیدا کند که جلو انتخاب‌های سلیقه‌ای و یک سویه گرفته شود و انتخاب‌ها درست‌تر شود تا نتایج بهتری بدست آید و آثاری که واقعا خوبند به جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی راه یابند.

فریده خلعتبری، ناشر و نویسنده کودک و نوجوان در سال 1326 در تهران متولد شد. ازجمله آثار وی می‌توان به «من و دوستانم»، «من هم بازی»، «دلقک و فرمانروا»، «من از تو نمی‌ترسم»، «سفر به آفریقا»، «خواب بیداری»، «نوازنده سرزمین خاموش»، «سه آرزوی یک موش»، «کفش‌های آهنی»، «آدم‌های آبی»، «پیشی و موشی»، «شاهزاده خانم»، «گرگ‌ها و آدم‌ها»، «آخرین شکار»، «الاکلنگ»، «خورشید شب» و «نوشته بر دیوار» اشاره کرد.