به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دهمین جلسه  نوبل‌خوانی دیروز، یکشنبه، 27 مهرماه، با موضوع بررسی آثار پاتریک مودیانو، برنده نوبل ادبی 2014 و با حضور بلقیس سلیمانی، ‌پیمان خاکسار، ‌آرش نقیبیان، اصغر نوری و کاوه فولادی نسب در موسسه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

 سلیمانی، نویسنده و منتقد ادبی درباره آثار مودیانو گفت: مودیانو پیش از برنده شدن نوبل ادبی 2014 نیز چهره آشنایی برای خوانندگان ایرانی بود و این بدین معنا است که مترجمان ما در معرفی آثار او انتخاب درستی داشته‌اند.

وی در ادامه درباره مترجمان آثار مودیانو در ایران توضیح داد: فروغ احمدی در سال 1380 اولین اثر از مودیاتنو را به فارسی ترجمه کرد و پس از آن نیز مترجمانی همچون ناهید فروغان، اصغر نوری، آرش نقیبیان، نسرین خبره‌زاده، مهسا ابهری و رویا خویی دیگر آثار او را به خوانندگان ایرانی معرفی کردند.

سلیمانی درباره آثار مودیانو گفت: بسیاری از آثار او بازتاب‌دهنده پاریس در زمان اشغال و پاریس بعد از جنگ جهانی هستند و کسانی که به شناخت این دوره تاریخی از کشور فرانسه علاقه‌مندند، حتما باید به آثار او سری بزنند.

وی در ادامه با اشاره به مضامین مشترک آثار مودیانو افزود: در بیشتر آثار او یک یا دو مضمون ثابت و مشترک تکرار می‌شوند. از مهم‌ترین مضامین مشترک آثار مویانو مفهوم «جستجو» است. شخصیت‌های او دائما در حال جستجو و بازیابی هویت خویشند. این جستجوگری در مکان‌های مختلف شهر پاریس که عمدتا شامل کافه‌ها، ‌ایستگاه‌های مترو و ییلاق‌های اطراف شهر هستند، اتفاق می‌افتد.

این نویسنده اضافه کرد: خانواده در فضای داستانی مودیانو حضور بسیار کمرنگی دارد و شخصیت‌های او افراد بسیار تنهایی هستند. آثار او به واسطه کودکی تلخی که نویسنده به دلیل وقوع جنگ جهانی تجربه کرده، اندوه بسیار عظیمی را به خواننده منتقل می‌کنند.

سخنران بعدی جلسه اصغر نوری، مترجم آثار مودیانو، بود که درباره آثار او گفت: سخنم را درباره مودیانو با کلمه «ستاره» شروع می‌کنم. پدر او یک یهودی است و یهودیان فرانسه در آن دوره جنگ جهانی مجبور به نصب یک ستاره روی لباس‌های خود بودند اما پدر او اقدام به این کار نکرد و با پنهان کردن باور مذهبی خود، با آلمان اشغالگر پاریس نیز همکاری داشت. مادر او نیز بازیگر گمنامی بود که همیشه در آرزوی «ستاره شدن» بود. همین ستاره در رمان‌های او بسط می‌یابد و جهان داستانی مودیانو را شکل می‌دهد. او در آثارش تاریخ انسان‌های شکست خورده‌ای همچون پدر خویش را به تصویر می‌کشد و سعی دارد از آنها اعاده حیثیت کند. مودیانو مکرر تکرار می‌کند که جنگ شرایط ویژه‌ای است. همکاری برخی فرانسویان با آلمان نازی زمان جنگ جهانی به معنای ذات پلیدشان نبوده است. بلکه موقعیت جنگ آنها را به اجبار به این امر وا داشته بود. موضوع بسیاری از رمان‌های او زندگی افراد شکست‌خورده‌ای همچون مادرش است که نتوانسته‌اند، موفق شوند. این افراد با مرور خاطرات جنگ جهانی و دهه 1960 به دنبال بازیابی هویت خویشند. میدان توال «ستاره» که نام میدانی در پاریس نیز هست عنوان اولین رمانی است که از مودیانو منتشر شده است. راوی اول شخص در آثار او بیش از آن‌که از خود بگوید از زندگی دیگران سخن می‌گوید.

وی درباره نثر مودیانو نیز توضیح داد: نثر آثار او فضایی محو و مه‌آلود را به تصویر می‌کشند. او دارای زبانی سهل و ساده است و با جملات کوتاه و کلمات ساده، فضایی آهنگین و شاعرانه را می‌آفریند. جملات او دارای ریتمی کند و پیوسته است. بنابراین، ترجمه آثار او به زبان فارسی کاری بس دشوار به حساب می‌آید.

در ادامه آرش نقیبیان، مترجم «بلوارهای کمربندی»، اثر مودیانو گفت:‌ از ویژگی آثار او مخدوش بودن هویت و حافظه است. در رمان «بیراه» وی شخصیت اصلی داستان حافظه‌اش را از دست می‌دهد و در چنگ گروهی تبهکار زندانی می‌شود.

نقیبیان با اشاره به این که مضامینی همچون نوستالژی، ‌رهایی، آزادی و نور را از دیگر دستمایه‌های آثار این نویسنده است، افزود: قهرمان داستان‌های او نسبت به گذشته مبهم خویش احساس نوستالژی دارند. این حس در رمان «خیابان بوتیک‌های تاریک» بسیار مشهود است. همچنین نور از دیگر مولفه‌های آثار اوست. ساعات مختلف روز در آثار او مهم هستند. گو این‌که نور یکی از قهرمان‌های داستان‌های محسوب می‌شود.

وی عنوان کرد: شخصیت‌های داستان‌های مودیانو دنبال رهایی هستند، بدون آن‌که درک صحیحی نسبت به این مفهوم داشته باشند.

کاوه فولادی نسب، ‌نویسنده و منتقد ادبی، نیز گفت: مکان‌هایی همچون لندن، ‌نیویورک و پاریس پایتخت‌های جهانی هستند و بسیاری از مردم جهان به واسطه آثار داستانی و فیلم‌های بسیار با این مکان‌ها مانوسند. بنابراین باید گفت  مخاطبان ایرانی نیز می‌توانند با آثار مودیانو ارتباط خوبی برقرار کنند.

وی افزود: پاریس در آثار او تنها یک مکان نیست بلکه همچون یک کاراکتر است و نقش کلیدی را در آثار او ایفا می‌کند.

فولادی‌نسب با اشاره به زبان ساده آثار مودیانو گفت: او با زبانی بی‌پیرایه می‌نویسد و این برای نویسندگان ایرانی که گاه دچار فرم‌های پیچیده بیهوده می‌شوند باید به عنوان یک نمونه و الگو قلمداد شود.