خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مریم معمار: این روز‌ها ناشران مختلف خبر از فروش چشمگیر و بی‌سابقه ترجمه آثار مختلف کودک و نوجوان در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب می‌دهند اما حرف و حدیث‌های کارشناسان این حوزه تناقضی آشکار با این‌گونه خبرها دارد. در این زمینه  پروین علی‌پور، نویسنده و مترجم پیشکسوت و نام‌آشنای آثار کودکان و نوجوانان معتقد است:اینها اخباری است که به گوش می‌رسد و مشخص نیست تا چه اندازه درست باشد و ما نمی‌دانیم ترجمه آثار ما در نمایشگاه‌های کتاب خارج از کشور واقعا تا چه اندازه با اقبال روبه‌رو می‌شوند.

وی می‌افزاید: ازطرفی به‌دلیل این‌که مبنای مشخصی برای انتخاب آثاری که ترجمه می‌شوند یا فرصت حضور در این نمایشگاه‌ها را پیدا می‌کنند، وجود ندارد، نمی‌توان گفت این کتاب‌ها یا نویسندگانشان بهترین هستند.

 علی‌پور ادامه می‌دهد: ازطرفی ناشران از بین کتاب‌هایی که دارند، تعدادی را مطابق سلیقه خودشان برای ترجمه انتخاب می‌کنند و با خود به نمایشگاه‌های بین‌المللی می‌برند و مخاطبان آن نمایشگاه‌ها فکر می‌کنند این آثار نماینده آثار ایرانی و بهترین آثار ما هستند. 

کتاب های انتخاب شده برای نمایشگاه ها مناسب نیستند
علی پور می‌گوید: قطعا همه این کتاب‌ها نمی‌توانند بهترین باشند ، چه بسا آثار خوبی که به این نمایشگاه‌ها را نمی‌یابند و دیده نمی‌شود شاید دارای سطحی بالاتر باشند. کتاب‌هایی برای عرضه در این نمایشگاه‌ها برگزیده و انتخاب می‌شوند که از نظر متن یا تصویرگری نسبت به آثار خوب موجود خیلی مناسب نیستند. باید توجه داشت که ما کشوری هستیم که در سطح جهان چندان شناخته شده نیستیم و سایرین شناخت زیادی نسبت به فرهنگ و ادبیات ما ندارند و به همین دلیل، خارجی ها هرچه را ناشران در این نمایشگاه‌ها عرضه کنند به عنوان نماد ایران می‌پذیرند.

این نویسنده می‌افزاید: این طبیعی است که بسیاری از پدیدآورندگانی که آثارشان در نمایشگاه‌های بین‌المللی به قول شما با اقبال روبه‌رو می‌شود ناشناخته باقی بمانند زیرا مردم در سایر کشورها تمایل زیادی به آشنا شدن با ما دارند و می‌خواهند تفاوت فرهنگی را احساس کنند، درنتیجه هر اثری که از ما عرضه شود  می‌خرند اما این خریدن به معنی قبول کردن و پذیرفتن آن اثر به عنوان یک کار خوب نیست بلکه آنها می‌خرند تا بخوانند و بررسی کنند که اثر در چه سطحی قرار دارد. این یک موضوعی حیاتی و حساس است چون ارائه آثار کم‌کیفیت می‌تواند اذهان دیگران را نسبت به ما بد کند.

فروش چشمگیر یعنی چه؟
این مترجم درباره موج اخبار فروش چشمگیر کتاب های کودک و نوجوان ایرانی در نمایشگاه های مختلف می‌گوید: این‌که می‌گویند «فروش چشمگیر» یعنی چه؟ مگر ناشر از هر کتاب چند نسخه با خود برده است که از فروششان حیرت می کنیم؟ معمولا هر ناشری 30 یا 40 عنوان کتاب با خود به این نمایشگاه‌ها می‌برد و از هر عنوان هم 30 تا 40 نسخه. حتی اگر همه این نسخه‌ها هم فروش رود باز هم در مقابل دو یا سه هزار نسخه زبان اصلی این کتاب رقم قابل توجهی نیست. ازطرفی این یکی از شگردهای تبلیغاتی و بازراریابی است که در همه جای دنیا مرسوم است. ناشر که قرار نیست به کسی حساب پس دهد، مثلا به راحتی می‌تواند فروش 30 نسخه از 40 نسخه‌ای که به همراه خودش برده را فروش چشمگیر عنوان کند.

علی پور درباره راه افتادن حرکتی به نام نهضت ترجمه در ایران می‌گوید: من اطلاعی در این مورد ندارم اما واقعیت این است که درباره ترجمه کتاب‌ها چه کودک چه نوجوان هیچ کس به خودش زحمت نمی‌دهد ابتکار به خرج دهد و کتابی با کیفیت بالا  ترجمه کند. اغلب مترجم‌ها دنبال  کمیک استریپ یا ژانر وحشت هستند که امروزه   مد است. گاهی می‌بینیم اثری با وجود نوشته‌های ریز و فونت‌های ناخوانا فقط به دلیل این‌که روی بورس است منتشر می‌شود. باید کارشناسان خبره‌ای وجود داشته باشند که آثار ترجمه شده را بررسی کنند و با نسخه اصلی کار مقایسه کنند و نقد‌های لازم را بیان کنند نه این‌که از افرادی که زبان بلد نیستند یا اصلا کتاب به عنوان درد اصلی شان مطرح نیست بخواهند که اظهارنظر کنند.

پروین علی‌پور سال ۱۳۲۵ در شهسوار متولد شد. وی از پیشگامان حوزه ترجمه آثار کودکان و نوجوانان در ایران به شمار می‌آید و تا کنون بیش از ۹۰ اثر اعم از تألیف و ترجمه منتشر کرده ‌است.  وی تا کنون چهار جایزه از شورای کتاب کودک گرفته‌ و همچنین نویسنده برگزیده شانزدهمین دوره کتاب فصل در بخش کودک و نوجوان، برنده دیپلم افتخار IBBY، جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بوده ‌است. از جمله آثار او می‌توان به «ته کلاس، ردیف آخر، صندلی آخر»، «تابستان قوها»، «بچه باتلاق»، «رامونای شجاع شجاع»،«الی عزیز»، «خروس جنگی»، «ماتیلدا»، «شکوفه باران» و «سیب و ماه» اشاره کرد.