خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): ادبیات مذهبی جهان و متون مقدس ادیان، سرشار از رخدادهایی است که از نظرگاه بشر امروز، جایگاهی در چرتکه محاسبات عقلی ندارند؛ حوادثی که قلم‌های دور از عقاید مذهبی، بر آنها خط بطان می‌کشند و منکرشان می‌شوند. از آتشی که بر ابراهیم (ع) گلستان شد تا چوپانی که در کسوت پیامبری، عصایش، به مار بدل شد؛ از مردگانی که به قدرت عیسی (ع)، زنده شدند تا قمری که به اشارت محمد (ص)، دو نیم شد؛ همه و همه در عبور از صافی عقل مدرن انسان امروز، افسانه‌ای بیش نیست، اما در این میان، روح مومن به قدرت بی‌انتهای خداوند، نه تنها این حوادث شگفت‌انگیز را می‌پذیرد، بلکه می‌کوشد با رد شبهاتی که بر آنها وجود دارد، دل‌های بیشتری را معطوف به عظمت خداوند قادر سازد.

کتاب «رد شمس: تحقيق تاريخي، اعتقادي، نجومي در ماجراي بازگشت خورشيد براي اميرالمومنين (ع)»، حاصل تلاش محمدصادق انصاری، یکی از نویسندگان مؤمن به قدرت پروردگار است که با مستند کردن حادثه «رد شمس» و ارائه استدلال درباره آن، کوشیده ماهیت یکی از معجزات بزرگ خداوند را تبیین کند. آن‌چه در زیر خواهد آمد، گفت‌وگویی کوتاه با نویسنده این کتاب است که به ابعاد مختلف رخداد رد شمس، اشاره دارد.
 
ردی بر رد یک معجزه
«محمدصادق انصاری، نویسنده کتاب «رد شمس: تحقيق تاريخي، اعتقادي، نجومي در ماجراي بازگشت خورشيد براي اميرالمومنين (ع)»، ضمن بیان این نکته که با نگاهی همه‌جانبه به واقعه تاریخی‌ـ‌اعتقادی، «رد شمس» نگریسته و اشاره به زوایای مختلفی که این اثر آنها را واکاویده است، گفت: کتاب رد شمس به موضوعات مختلفی برای اثبات این واقعه می‌پردازد. در اولین فصل کتاب، ابتدا داستان این اتفاق شرح داده شده و در فصل‌های بعدی، روایات و شواهد قرآنی و روایی رد شمس، آورده شده است. همچنین پاسخ به شبهات این واقعه الهی و ارتباطش با ستاره شناسی بخش‌های دیگر این کتاب را تشکیل می‌دهند. در پایان هم جغرافیای رد شمس مورد بررسی قرار گرفته است.

وی درباره انگیزه خود از نگارش این کتاب نیز گفت: رد شمس، به عنوان بخشی از اعتقادات مذهبی ما مسلمانان و به ویژه شیعیان، محسوب می‌شود و متاسفانه طی سال‌های اخیر با اوج گرفتن شبهات دینی و ورود آرایی که سعی در تضعیف کرامات اهل‌بیت دارند، مساله رد شمس نیز تحت شعاع قرار گرفته است. این مساله و ارادت به خاندان اهل بیت، سبب شد تا برای روشن کردن ابعاد این معجزه الهی، به نگارش این کتاب روی بیاورم. 

انصاری درباره ماهیت پدیده رد شمس و وقوع آن افزود: بر طبق روایات متعدد، این واقعه، سه بار در تاریخ زندگی امام علی (ع) رخ داده است. رد شمس، نخستین بار در زمان پیامبر (ص) به وقوع پیوست؛ به این ترتیب که روزى هنگام عصر رسول خدا (ص)، سرش را در دامان على (ع) قرار داد و در همان حالت، جبرئیل بر او نازل شد و وحی را به او، ابلاغ کرد. نزول وحی، طولانی شد و از آنجایی که علی (ع) به احترام پیامبر، برنخاسته بود، آفتاب غروب کرد و نماز آن حضرت قضا شد. زمانی که پيغمبر از دامان علی سرش را بلند کرد و متوجه غروب آفتاب شد، رو به آسمان، دعا کرد و از خداوند خواست تا خورشید را بازگرداند. خورشید هم بازگشت و آن حضرت، موفق به ادای نماز شد.
 
نویسنده کتاب «رد شمس: تحقيق تاريخي، اعتقادي، نجومي در ماجراي بازگشت خورشيد براي اميرالمومنين (ع)»، همچنین به این نکته اشاره کرد که واقعه برگشت خورشید، دو بار دیگر، پس از رحلت حضرت محمد (ص) و در زمان حکومت علی (ع)، رخ داده است، یک بار در جنگ صفین و بار دیگر در بازگشت از جنگ نهروان.
 
انصاری، درباره سندیت این واقعه تاریخی و متواتر بودن روایت «رد شمس» نیز اضافه کرد: روایت رد شمس، از جمله روایاتی است که محل توجه راویان شیعه و سنی متعددی بوده و به دلیل شهرتی که در میان روایات دارد، قابل استناد و اعتناست تا جایی که آن را جز روایت متواتر، محسوب می‌کنند. 
 
همچنین وی در پاسخ به این پرسش که در نگارش کتاب، به چه منابعی، ارجاع داده‌ شده است، یادآور شد: در نگارش این کتاب، تمامی روایات و اسناد موجود، چه در میان اهل تسنن و چه اهل تشیع را در نظر گرفته‌ام و سعی کرده‌ام همه اسناد روایی را جمع‌آوری کنم.
 
انصاری درباره مبانی اعتقادی که استدلال‌های کتاب بر آن استوار است نیز گفت: خداوند در هر دوره‌ای،‌ معجزه‌ای را بر بندگان خود، نازل کرده است؛ تبدیل عصا به اژدها، زنده کردن مردگان و تبدیل آتش به گلستان، همگی در دامنه قدرت الهی قرار دارند. واقعه رد شمس هم با توجه به قدرت خداوند در زمره ممکنات عقلی که امکان وقوع دارند، قرار می‌گیرد؛ به دلیل همین، بنا به اعتقاد اسلامی و دینی ما مبنی بر این‌که معجزه، امری خارق‌العاده است که بر اراده خداوند استوار است، رد شمس هم از جمله معجزاتی است که اتفاق افتاده است؛ از این‌رو جدا از دلایل مختلف، اعتقاد به معجزه برای باور رد شمس، کفایت می‌کند. این مساله از نظر مسائل نجومی هم قابل بحث بوده که استدلال مفصلی درباره آن در کتاب آمده است.
 
کتاب «رد شمس: تحقيق تاريخي، اعتقادي، نجومي در ماجراي بازگشت خورشيد براي اميرالمومنين (ع)»، عنوان اثری از محمدصادق انصاریاست که به‌تازگی از سوی انتشارات «طوبای محبت» در سه هزار نسخه و بهای 200 هزار ریال، روانه بازار شده است.