شناخت اندک آمریکاییها از نبرد هشتساله
پال اسپراکمن پس از آنکه از سوی مجری برنامه به عنوان استاد دانشگاه راتجرز معرفی شد گفت: دیگر استاد این دانشگاه نیستم، بازنشسته شدهام و مشغول ترجمه آثاری از زبان فارسی به انگلیسی هستم.
وی کار ترجمه «دا» را دشوار دانست و افزود: ترجمه برخی واژههای این کتاب و بازتعریف آن برای مخاطبی که در فرهنگ سکولار پرورش یافته، سخت بود. ایثار و جانبازی یکی از این واژهها بود. زیرا در جامعه لائیک، کشته شدن در راه خدا و حتی شهید شدن مفهومی ندارد. همچنین، کلمه شهید برای مخاطب انگلیسیزبان، کشته شدن در جنگهای صلیبی را تداعی میکند.
اسپراکمن انتخاب میان منافقین و مجاهدین خلق را دیگر دشواری ترجمه آثار دفاع مقدس دانست و تصریح کرد: به این دلیل که مردم ایران بر منافق بودن این گروه تاکید دارند، من کلمه «منافقین» را انتخاب کردم. در بخشی از کتاب «دا» میخوانیم: «مظلومیت و معصومیت در چشمانش موج میزد» نمیتوانستم آن مفهومی را که از این واژه استنباط میشود به راحتی ترجمه کنم و به دلیل همین گونه موارد، ترجمه «دا» چهارسال طول کشید. در این مدت، با کارشناسان حوزه هنری به طور مداوم در ارتباط بودم تا واژهای را انتخاب کنم که برای انگلیسی زبانان قابل درک باشد.
این مترجم با اشاره به اصالت نیویورکی خود و علاقمندیاش به فرهنگ و عرفان اسلامی گفت: برای همین، دو سال در غزنه زندگی کردم و با شعرهای سنایی آشنا شدم. آشنا شدن با ابعاد معنوی جنگ ایران و عراق هم برایم اهمیت داشت و این امر برای مترجمان خارجی آثار دفاع مقدس بسیار مهم است، چون در آثار نویسندگان انگلیسی زبان از معنویت جنگ حرفی به میان نمیآید و تنها درباره کشتن صحبت میشود.
اسپراکمن گزارش جنگ ایران و عراق در آمریکا را بسیار محدود و اندک دانست و افزود: حتی برخی فارغالتحصیلهای دانشگاههای معتبر آمریکا از این جنگ اطلاعی ندارند و امیدوارم با ترجمه این کتاب جای خالی بسیاری از این اطلاعات پر شود و اهالی دیگر زبانها هم با ابعاد فراطبیعی فرهنگ ایران آشنا شوند.
سعیده حسینجانی، رییس دفتر ترجمه حوزه هنری، در این برنامه کتاب «دا» را نمونهای از ادبیات پایداری معرفی کرد و افزود: این اثر از زبان دختری 17 ساله سیمای زن ایرانی مسلمان را معرفی میکند. این کتاب از معدود منابعی است که مخاطبان عام و خاص ایرانی از آن استقبال کردهاند و اکنون به چاپ 150 هم رسیده است. من صداقت راوی، روایت دقیق و جزئی همه مسایل و انتقال صادقانه آن با قلم نویسنده را دلیل این استقبال میدانم. احساسات زنانهای که در این کتاب موج می زند خاطرات آن را خواندنی کرده است.
«دا» حاصل تلاشهای صادقانه
در این آیین، علیرضا قزوه مدیر دفتر آفرینشهای ادبی حوزه هنری نیز در سخنانی با اشاره به افتخارانگیز بودن اثری چون «دا» برای مسوولان فرهنگی ایران، اظهار کرد: بانوی ایرانی از این رو که همواره چهره حقیقی او به دنیا نشان داده نمیشود، مظلوم است. این در حالی است که توانمندی این بانوان به اندازهای هست که رکوردی در خلق ادبیات داستانی ثبت کردهاند.
وی «دا» را حاصل تلاشهای صادقانه نویسنده و راوی کتاب دانست و تصریح کرد: بنیان کار نگارش خاطرات حاضران در جنگ تحمیلی توسط علیرضا کمری و مرتضی سرهنگی گذاشته شد و باور نداشتیم روزی ادبیات دفاع مقدس به اندازهای بارور شود که به یک سبک ادبی ویژه تبدیل شود. این سخن را از این رو میگویم که سبکها پس از دست کم نیم و یا یک قرن به وجود میآیند و سبک امروز جامعه ایرانی «دفاع مقدس» است که به مدد ادبیات دفاع مقدس به وجود آمد.
قزوه ادبیات مقاومت را میراثی برای نسلهای آینده دانست و گفت: کتاب «دا» نیز این چنین میراثی خواهد بود. نویسندگانی که دیروز در عرصه جنگ بودند و امروز با همان احساس غریبانگی به این حوزه وارد شده اند، کاستیهای موجود را پر می کنند و این جای امیدواری دارد. جهان از فرمها خسته شده و به دنبال قصههای ساده است و ادبیات زلال مقاومت میتواند حرفهای تازهای داشته باشد.
اسپراکمن علیه نظام سلطه!
زهرا حسینی راوی «دا» هم ابراز امیدواری کرد که با ترجمه این اثر، مردم آمریکا به مظلومیت مردم ایران پی ببرند و قبول کنند که دولتشان به مردم کشورمان ظلم کرده است. وی ادامه داد: دشمنی آمریکا با مردم ایران را درک نمیکنم. آیا مردم همه کشورها نمیتوانند آزاد باشند؟ این را که یک مترجم آمریکایی، علاقهمند به ترجمه کتابی چون «دا» میشود لطف و نگاه پروردگار میدانم و معتقدم که کار خداست که یک آمریکایی را مأمور میکند تا علیه نظام سلطه کشورش کتابی را درآنجا ترجمه کند تا به این ترتیب فرهنگ دفاع مقدس منتقل شود.
همسر اسپراکمن نیز در آیین رونمایی از نسخه انگلیسی «دا» با بیان اینکه حدود 6 بار محتوای جذاب این کتاب را مطالعه کردهام گفت: حتی ویراستار هم بر تاثیرگذاری خاطرات کتاب «دا» تاکید داشت و معتقدم مخاطبان انگلیسیزبان با مطالعه این کتاب میتوانند درک کنند که زنان ایرانی تا چه اندازه در مقابل موانع قوی هستند.
فهیمه محمدسمسار، دبیر مرکز ترجمه و مدیر سابق دفتر ترجمه حوزه هنری هم در این برنامه اظهار کرد: آغاز ترجمه آثار حوزه هنری به کوشش پال اسپراکمن بود. ترجمه این کتابها در طول سالهای اخیر و انتشار آنها در آمریکا بازتاب خوبی داشت و میدانیم که بسیاری از کتابهای ترجمهشده، در سطح دانشگاهی به عنوان کتابهای کمکدرسی مطالعه میشوند. ترجمه انگلیسی «دا» ویژگیهای مثبت فراوانی دارد که سلیس و روان بودن ترجمه و توضیحات مترجم در پاورقی بخشی از این ویژگیهاست.
اهدای ترجمه انگلیسی کتاب «دا» به راوی اثر از سوی پال اسپراکمن و تجلیل از مترجم کتاب «دا» پایانبخش این آیین بود.
نظر شما