به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست علمی «اقتصاد سیاسی فرهنگ» با حضور پروفسور «رابرت داگلاس جسوپ» استاد ممتاز جامعه‌شناسی دانشگاه لنکستر و رییس موسسه پژوهشی اقصاد سیاسی فرهنگی و دکتر «نایلینگ سووم» نظریه‌پرداز و پژوهشگر بنیانگذار در مکتب اقتصاد سیاسی و فرهنگی، چهارشنبه دوم مهرماه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
جسوپ در این نشست به بیان آخرین تحقیقات خود درباره اقتصاد سیاسی فرهنگ پرداخت و گفت: در اقتصاد سیاسی فرهنگ، فاصله میان زیربنا و روبنا در نظر گرفته می‌شود. فرهنگ موضوع خوبی برای ورود به جامعه است اما نمی‌توان تنها با تکیه بر آن به شناخت و بررسی جامعه پرداخت.
مشکلات جوامع به صورت مسائل تک رشته‌ای عرضه نمی‌شوند
وی ادامه داد: برای فهم پدیده‌های مختلف نباید به شناخت اقتصاد، سیاست یا فرهنگ به تنهایی بسنده کرد بلکه این موضوعات با هم و در کنار یکدیگر جوابگوی ما در شناخت مسائل مختلف هستند. مشکلات جوامع به صورت مسائل تک رشته‌ای خود را عرضه نمی‌کنند به عنوان مثال آیا پدیده فقر را می‌توان مساله‌ای فقط اقتصادی یا فرهنگی یا سیاسی دانست؟
وی با بیان اینکه علوم در عصر حاضر به سمت تخصصی شدن پیش رفته‌اند افزود: به همه مشکلات و مسائل به صورت تخصصی نگاه می‌شود به این صورت که هر مساله‌ای را فقط یک متخصص می‌تواند بررسی و تحلیل کند و نمی‌توان از دیگر رشته‌ها برای حل آن کمک گرفت در حالی که اقتصاد سیاسی فرهنگی در انگیزه‌های خود پیشا رشته‌ای، در نحوه عمل میان رشته‌ای و در افق‌های پیش روی خود فرا رشته‌ای کار می‌کند. فرارشته‌ای در اینجا جلو بودن از محدودیت‌های دیگر رشته‌ها معنا می‌شود.
تاکید به درهم تنیدگی واژه‌ها در اقتصاد سیاسی فرهنگ
این استاد دانشگاه بریتانیا ادامه داد: بسیاری مفهوم اقتصاد سیاسی فرهنگ را به اشکال مختلف معنی می‌کردند اما من در هم تنیدگی این واژه‌ها را مورد توجه قرار دادم، به این معنا که این واژه‌ها به صورت جداگانه مسائل و مشکلات را بررسی نکنند بلکه با هم در تحلیل موضوعات استفاده شوند.
جسوپ در ادامه از چهار چرخش فرهنگی نام برد و افزود: چرخش فرهنگی «تماتیک» که در آن به فرهنگ توجه خاص و ویژه‌ای می‌شود. چرخه فرهنگی «روش شناختی» که در این چرخه فهم مسائل اجتماعی مطرح می‌شود. چرخه فرهنگی «هستی شناسانه» که بدون درنظر گرفتن فرهنگ امکان شناخت هیچ پدیده‌ای را ممکن نمی‌داند و چرخه فرهنگی «بازگشتی» که در آن به چرخه‌های فرهنگی می‌پردازد و اینکه چگونه فرهنگ مهم تلقی شد؟
این جامعه‌شناس بریتانیایی در پایان سخنانش با تکیه بر مطالب کتاب خود گفت: ما برای فهم مسائل جهان نیاز به روش میان رشته‌ای داریم و نمی‌توان تنها با تکیه بر اقتصاد، فرهنگ و سیاست جوابگوی مسائل روزمره خود باشیم. همچنین فرهنگ در همه ابعاد و اجزای زندگی وجود دارد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. 
نگاهی به کتاب «به سوی اقتصاد سیاسی فرهنگی»
کتاب «به سوی اقتصاد سیاسی فرهنگی: قرار دادن فرهنگ در جایگاهش در اقتصاد سیاسی» نوشته نایلینگ سووم و رابرت داگلاس جسوپ با ترجمه محمدامین قانعی‌راد، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران مجموعه حاضر به مناسب حضور این اندیشمندان اجتماعی در ایران و به منظور فراهم ساختن زمینه آشنایی بیشتر با زندگی علمی و آراء آنان فراهم آمده است. به دلیل ترجمه نكردن کتاب‌ها و آثار اصلی این نظریه‌پردازان به زبان فارسی لزوم تدوین کتابی برای معرفی بیشتر آراء آنان وجود داشت. به همین دلیل برنامه‌‌ریزی تهیه کتاب از طریق سفارش ترجمه تعدادی از مقالات این دو اندیشمند اجتماعی به همکاران آغاز شد و سرانجام به دلیل محدودیت‌های زمانی برای ویرایش و آماده‌سازی نهایی ترجمه‌ها تصمیم گرفته شد که انتشار کتاب اصلی به تعویق بیفتد.
این کتاب تنها مروری کلی بر زندگینامه علمی، ترجمه مقدمه کتاب اصلی سووم و جسوپ با عنوان «به سوی اقتصاد سیاسی فرهنگی: قرار دادن فرهنگ در جایگاهش در اقتصاد سیاسی» و سه بخش با عناوین «ارزش افزوده فکری یک چرخش فرهنگی در اقتصاد سیاسی»، «چگونه دانشمندان اجتماعی می‌توانند اقتصادی سیاسی فرهنگی را به کار ببندند؟» و «اقتصاد سیاسی فرهنگی و بحران: نقش و حدود بر ساخته‌های ذهنی در مدیریت بحران» را در برمی‌گیرد. سه بخش پایانی این کتاب به توصیه پروفسور جسوپ و به منظور استفاده شرکت‌کنندگان در سمینار و کارگاه آموزشی مورد اشاره به زبان اصلی در این مجموعه آمده است.
در این کتاب آمده است: «یکی از وظائف انجمن‌های علمی برقراری ارتباطات بین‌المللی و دعوت از شخصیت‌های علمی جهانی برای گفت‌وگو با اهالی دانش در کشور است. این وظیفه مهم بنا به دلائل گوناگون تاکنون کمتر مورد توجه اجتماعات و سازمان‌های علمی قرار گرفته است. تعامل با اجتماع علمی جهانی از طریق خواندن مقالات و کتاب‌ها به زبان اصل با ترجمه آن‌ها، فرصت‌های مطالعاتی استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی، حضور در کنفرانس‌های بین‌المللی در خارج از کشور و برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی در داخل کشور حاصل می‌شود.
یکی از مؤثرترین شیوه‌های آشنایی با سنت‌های فکری و نظریه‌های علوم انسانی و اجتماعی، حضور مستقیم نظریه‌پردازان برجسته در ایران و تعامل رویاروی استادان، دانشجویان و پژوهشگران با آنان است. انجمن جامعه‌شناسی ایران در راستای وظایف خود، در سال‌های اخیر با برگزاری چند همایش منطقه‌ای و بین‌المللی و دعوت از برخی از صاحبنظران برجسته علوم اجتماعی از جمله مایکل بوروی و ایمانوئل والرشتاین و اکنون رابرت جسوپ و نایلینگ سووم کوشیده است تا امکان بیشتری را برای اینگونه ارتباطات علمی و از جمله تعاملات زنده فکری فراهم سازد. این گونه ارتباطات نه تنها فضای لازم را برای قرار گرفتن در مرزهای دانش شکل می‌دهند بلکه تلاش برای پایه‌ریزی یک دانش اثربخش در مقیاس داخلی را نیز معنادار و غنی می‌سازند.»
پروفسور رابرت داگلاس جسوپ جامعه‌شناس برجسته بریتانیایی و همسرش خانم دکتر نایلینگ سووم جامعه‌شناس که هر دو در دانشگاه لنکستر تدریس می‌کنند، از 25 شهریور ماه تا 5 مهرماه 1393 به دعوت انجمن جامعه‌شناسی ایران برای بازدید از آثار تاریخی، ارائه سخنرانی و برگزاری کارگاه آموزشی در ایران حضور یافته‌اند. آنان سه‌شنبه اول مهرماه در «سمینار بررسی آراء جسوپ و سووم» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران شرکت کرده‌اند. در این سمینار پرفسور جسوپ با عنوان «جامعه‌شناسی سیاسیِ جنبه‌های عام و ویژگی‌های تاریخی نهاد دولت» و دکتر سووم با عنوان «بررسی اقتصاد سیاسی فرهنگیِ کشورهای بریک (برزیل، روسیه، هند و چین)» سخن گفته‌اند. پنجشنبه سوم مهرماه نیز این دو جامعه‌شناس بریتانیایی کارگاه آموزشی یک روزهای را با عنوان «کاربست و رویکرد فرارشته‌ای اقتصاد سیاسی فرهنگی در مطالعات راهبردی» در اندیشگاه فرهنگی (سازمان اسناد و کتابخانه ملی) برگزار می‌کنند. 
رابرت داگلاس جسوپ، استاد ممتاز جامعه‌شناسی دانشگاه لنکستر بریتانیا
پرفسور رابرت جسوپ استاد ممتاز جامعه‌شناسی دانشگاه لنکستر و بنیانگذار مؤسسه مطالعات پیشرفته در سال 1946 متولد شد. او لیسانس خود را از دانشگاه اکستر و فوق لیسانس و سپس دکترای جامعه‌شناسی خود را در سال 1972 در 26 سالگی از دانشگاه کمبریج دریافت کرد و از سال 1975 به عنوان عضو دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه اسکس و از سال 1990 با درجه استادی در دپارتمان جامعه‌شناسی دانشگاه لنکستر فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود را ادامه داد. وی در طی سال‌های اخیر در مرکز حقوق و جامعه، مرکز پژوهشی اقتصاد سیاسی فرهنگی و مؤسسه مطالعات پیشرفته برنامه‌های پژوهشی خود را پیش‌برده است. جسوپ در دوره دکترا پژوهش خود را در جامعه‌شناسی سیاسی انجام داده و پس از تکمیل یک مطالعه درباره فرهنگ سیاسی انگلستان و نوشتن یک کتاب درباره نظریه جامعه‌شناختی اصلاح و انقلاب، در کالج داونینگ به پژوهشگر علوم اجتماعی و سیاسی تبدیل شده است.
وی در سال 2003 موسسۀ مطالعات پیشرفته را بنیانگذاری کرده و تا سال 2008 مدیریت آن را به عهده داشت. او در سال 2006 به دلیل تالیف کتاب مشترک با همسرش با عنوان «فراتر از رویکرد تنظیم بازار: قرار دادن اقتصادهای سرمایه‌داری در جایگاهشان» جایزه گونارمیردال را از انجمن اروپایی اقتصاد سیاسی تکاملی دریافت کرد. جسوپ در سال 2007 به عنوان «استاد ممتاز» برگزیده شده و از سال 2008 تاکنون و همراه همسرش خانم نایلینگ سووم مسولیت مشترک موسسۀ پژوهشی اقتصاد سیاسی فرهنگی را بر عهده دارد.
کارنامه پژوهشی جسوپ که به طور مشخص با تالیف کتاب «نظم اجتماعی، اصلاح و انقلاب» در سن 26 سالگی آغاز می‌شود. اکنون تالیف و ویراستاری 48 کتاب، تالیف 212 فصل کتاب، نگارش 242 مقاله در دایره‌المعارف‌ها و مقاله علمی و سیاستی در زمینه نظریه دولت، کورپوراتیزم، رویکرد تنظیم، فوردیسم و پسافوردیسم، اقتصادهای دانش بنیان و آموزش عالی، حقوق مالکیت، اقتصاد سیاسی انگلستان و آلمان، دولت‌های توسعه‌ای شرق آسیا، نظریه اجتماعی، واقع گرایی انتقادی، نظریه پیچیدگی، رویکرد راهبردی- رابطه‌ای، اقتصاد سیاسی فرهنگی و دولت رفاه، اقتصاد سیاسی فرهنگی مدیریت بحران را در بر می‌گیرد؛ برخی از آثار او به زبان‌های آلمانی، فرانسوی، ژاپنی، ترکی استانبولی، کره‌ای، اسپانیولی ترجمه شده‌اند.
او در طی 4 دهه اخیر به طور گسترده‌ای به جامعه‌شناسی سیاسی و به طور خاص به «نظریه دولت» پرداخته و آثار مهمی همچون «سنت‌گرایی، محافظه کاری و فرهنگ سیاسی بریتانیا» (1974)، «دولت سرمایه‌داری» (1982)، «نیکولاس پولانزاس» (1985)، «تاچریسم: داستان دولت ملت» (1988)، «نظریه دولت» (1990)، «انتخاب راهبردی و وابستگی به مسیر در پساسوسیالیزم: پویایی نهادی در فرایند دگرگونی» (1995)، «آینده دولت: غیرملی شدن، بین‌المللی شدن و بازملی شدن» (2001)، «آینده دولت سرمایه‌داری» (2002) و «قدرت دولت: رویکرد راهبردی- رابطه‌ای» (2007) را به این قلمرو اختصاص داده است. او از کتاب خود درباره نظریه‌پرداز یونانی، نیکولاس پولانزاس با افتخار یاد می‌کند. مطالعات پولانزاس به عنوان یک کلاسیک جدید همواره برای او منبع الهام بوده و به طور مستمر اندیشه‌های او را مورد بازخوانی قرار می‌دهد. او در نظریه اخیر دولت خود مفهوم میکرو قدرت و مفهوم حاکمیت پذیری فوکو را نیز مورد استفاده قرار می‌دهد.
جسوپ با رویکرد ترکیب‌گرای خود به پیوند نظریه اجتماعی و نظریه فضایی پرداخته و در این رابطه «موقعیت‌های فضایی، موقعیت‌های زمانی و موقعیت‌های فضایی- زمانی» (2006) و «نظریه‌پردازی در روابط اجتماعی - فضایی» (2008) و کتاب «فضای دولت» را نوشته است.
خانم دکتر نایلینگ سووم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه لنکستر بریتانیا
دکتر نایلینگ سووم متولد هنگ گنگ بوده و مدرک لیسانس علوم اجتماعی خود را در سال 1975 از دانشگاه بیرمنگام دریافت کرده است. او سپس در یک دوره 10 ساله، سه دوره فوق لیسانس را در دپارتمان‌های تاریخ، آموزش و سیاست دانشگاه هنگ گنگ به ترتیب با پایان نامه‌های «پیمایش مقایسه‌ای الگوی امنیت اجتماعی در هنگ گنگ و سنگاپور»(1979)، «به سوی آموزش سیاسی برای انتقال: مورد هنگ گنگ»(1982)، «سرشت در حال تغییر اقتدار گرایی استعماری- دیوانسالار و دلالت‌های آن برای سیاست عمومی»(1985) به پایان رسانده است. سرانجام او در سال 1994 از رساله دکتری جامعه‌شناسی خود در دانشگاه لنکستر درباره «مدل سیاسی و اقتصادی سرمایه‌داری شرق آسیا» دفاع کرد.
او دو کتاب مهم با عناوبن «فراسویرویکرد تنظیم» و «به سوی اقتصاد سیاسی فرهنگی» را با همکاری رابرت جسوپ تالیف کرده است. کتاب اول در سال 2007 جایزه گونار میردال برای بهترین کتاب در حوزه اقتصاد سیاسی را از انجمن اروپایی اقتصاد سیاسی تحول دریافت کرد. او نویسنده اصلی دومین کتاب است که بیانگر گسترش مرزهای نظریه‌پردازی برای ترکیب اقتصاد سیاسی و چرخش فرهنگی است. او در سال 2007 جایزه «شورای پژوهش اقتصادی و اجتماعی بریتانیا» را به دلیل سمینار «فرهنگ‌های در حال تغییر رقابت‌پذیری: مفاهیم و سیاست‌ها» کسب می‌کند. او همچنین «جایزه توسعه پژوهش آکادمی بریتانیا» را به دلیل مطالعه تطبیقی بین چین و هند با عنوان «فرهنگ‌های در حال تغییر رقابت‌پذیری: رویکرد اقتصاد سیاسی فرهنگی » در سال 2010 به خود اختصاص می‌دهد.
در میان آثار پژوهشی سووم می‌توان به پنج کتاب زیر اشاره کرد: «فرهنگ تاریخی هنگ گنگ و ماکائو 1992»، «جهانی شدن، منطقه‌ای شدن و مناطق میان مرزی 2002»، «فراسوی رویکرد تنظیم: قرار دادن اقتصادهای سرمایه داری در جایگاه آن 2006»، «به سوی اقتصاد سیاسی فرهنگی: اتخاذ چرخش فرهنگی در اقتصاد 2009» و «اقتصاد سیاسی بین‌المللی فرهنگیِ عصر جهانی شدن: گفتمان‌ها، قدرت مادی و تولید هژمونی و ضد هژمونی 2010» او همچنین 35 فصل از کتاب‌های گوناگون را تدوین کرده و در 40 کنفرانس جهانی به عنوان «سخنران مدعو» حضور یافته است.
پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۳ - ۱۰:۵۷
نظر شما