سه‌شنبه ۱ مهر ۱۳۹۳ - ۱۰:۳۲
قبول دارم کیفیت کتاب‌های کانون پایین آمده است/ افت کتاب‌های کانون به دلیل افت ادبیات کودک و نوجوان

اظهارات چند تن از نویسندگان کهنه‌کار حوزه کودک و نوجوان درباره عملکرد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و انعکاس آن در خبرگزاری کتاب و محافل ادبی باعث شد که این نهاد نشستی را در توضیح عملکرد مدیریت جدید برگزار کند که شرح آن پیش از این منتشر شده است. خبرگزاری کتاب برآن شد تا علاوه بر پوشش این نشست، گفت و گوهایی تخصصی نیز با مسئولان کنونی حوزه چاپ و نشر این نهاد انجام دهد. در این فرصت، متن گفت و گو با نورا حق پرست،مدیر کل نظارت بر انتشارات کانون را می‌خوانید.

 حق پرست در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: نویسندگان پیشکسوت که سال‌ها پیش کتاب‌های مختلفی برای بچه‌ها منتشر می‌کردند، کماکان با کانون ارتباط دارند که هم آثار جدیدشان چاپ می‌شود و هم آثار قدیمی‌ترشان تجدید چاپ‌های متعدد را تجربه می‌کند.

مدیر کل نظارت بر انتشارات کانون توضیح داد: مساله‌ای که درباره نویسندگان پیشکسوت کانون وجود دارد مربوط به تجدید چاپ آثارشان است. باید توجه داشت ما از سال 1345 تا کنون دو هزار و 200 عنوان کتاب منتشر کرده‌ایم درحالی‌که ظرفیت تجدید چاپ کتاب‌های کانون در هر سال محدود است؛ مثلا هرساله به دلیل وجود مخاطبان جدید، حدود 150 عنوان  کتاب چاپ اول هم منتشر می‌کنیم و از دو هزار و 200 عنوانی که قبلا منتشر شده نهایتا 150 اثر را می‌توانیم تجدید چاپ کنیم که این موضوع معمولا موجب رنجش برخی نویسندگان می‌شود.

وی افزود: طبق ارزیابی که بخش بازرگانی درباره کتاب‌های پرفروش انجام داده، درمرحله اول 500 کتاب انتخاب شده است که مورد استقبال مخاطبان بوده. از این تعداد  450 عنوان تجدید چاپ و منتشر شده‌اند و 50 اثر دیگر هم حداکثر تا وسط سال  1394 شاهد چاپ مجدد خواهند بود.

با نویسندگان پیشکسوت ارتباط داریم
حق‌پرست افزود: کارشناسانی که در شوراهای مختلف کانون مانند شورای کودک‌، خردسال‌ و نوجوان حضور دارند و آثار را بررسی می‌کنند نویسندگان شناخته شده کودک و نوجوان هستند. در انجمن نویسندگان کودک ونوجوان هم با نویسندگان پیشکسوت ارتباط داریم و از طریق همین انجمن اعلام کرده‌ایم که کانون مانند گذشته درهایش به روی همه نویسندگان و فعالان حوزه کودک و نوجوان باز است و آثارشان پذیرفته می‌شود. 

این نویسنده کودک و نوجوان در پاسخ به این سوال که آیا مدیریت بازرگانی صلاحیت این را دارد که تعیین کند کدام کتاب تجدید چاپ شود، گفت: البته در مواردی باید با مدیر انتشارات مشورت شود اما به طورکلی کتابی باید برای تجدید چاپ انتخاب شود که مورد استقبال قرار گرفته باشد. درواقع این کار، تعاملی است بین انتشارات و بازرگانی. گاهی کتاب خوبی داریم که قابلیت تجدید چاپ دارد اما به دلیل این‌که همه نسخه‌های آن فروش نرفته است نمی‌توانیم آن را تجدید چاپ کنیم. به‌طور کلی هر نویسنده‌ای فکر می‌کند اثرش بهترین است و باید خیلی سریع تجدید چاپ شود.

نویسندگان اظهار نظر شخصی می کنند
وی ادامه داد: گاهی نویسندگان همه چیز را درمورد خودشان می‌سنجند و اظهار نظر شخصی می‌کنند. مثلا بارها پیش آمده من هم به عنوان یک نویسنده و کارمند کانون کارم در شورا پذیرفته نشده است اما با این مساله کنار آمده‌ام. درواقع وقتی نویسنده‌ای می‌گوید 40 یا 50 اثر دارد نباید این توقع در او ایجاد شود که هر اثری تولید کرد باید پذیرفته شود و کسی نباید از او ایراد بگیرد.

وی با تاکید بر این‌که انسان با نوشتن است که بزرگ می‌شود، افزود: ما در زندگی روزمره خود به تدریج به یک سری تعادل رفتاری و شخصیتی می‌رسیم و نباید دچار تکبر و غرور شویم و حس کنیم فقط ما هستیم که حرف آخر را در ادبیات کودک می‌زنیم. باید دست همدیگر را بگیریم و این امکان و فرصت را به نویسندگان با استعداد دیگر هم بدهیم.

حق‌پرست با اشاره به ضوابط کانون برای پذیرش آثار گفت: باید بپذیریم چارچوب‌ها و محدودیت‌هایی برای پذیرش آثار در کانون وجود دارد و ضوابط پذیرش کار در کانون و مسایلی که در شرح وظایف کانون است گاهی موقعیتی را ایجاد می‌کند که نتوانیم برخی کارها را با وجود خوب بودن، بپذیریم که در این وضعیت به نویسنده می‌گوییم اثر خوبی است اما با شرایط و ضوابط چاپ در کانون همخوانی ندارد.

 کانون به سوی آموزش و پرورش نرفته است
وی افزود: اینکه برخی نویسندگان می‌گویند کانون درحال حرکت به سمت آموزش و پرورش است هم باید گفت که این نهاد به هیچوجه به سمت آموزش و پرورش نرفته است. کتاب‌های آموزش و پرورش درسی و کمک درسی است و اطلاعات علمی و آگاهی بیرونی بچه‌ها را افزایش می‌دهد درحالی‌که کتاب‌های کانون در گذشته کاملا با این کتاب‌ها فرق داشته است. درواقع کانون توجهش را معطوف کرده به پرورش و این پرورش که هدف کانون است باید منجر به خلاقیت شود اما آموزش و پرورش رویکردش آموزشی صرف است.

باید به سمت تولید کتاب های قوی برگردیم
این نویسنده کودک و نوجوان در ادامه به پایین آمدن کیفیت کتاب‌های کانون در چند سال گذشته نسبت به دهه‌های 60 و 70 اشاره کرد و گفت: من در مقام مدیریت انتشارات کانون تاکید دارم که باید برای افزایش کیفیت کتاب‌های کانون برنامه‌ریزی‌ کنیم. من قبول دارم که کتاب‌های امروز کانون باید از نظر محتوا و تصویرگری بهتر شود و دوباره به سمت تولید کتاب‌های قوی برگردیم اما این افت کیفیت به این دلیل نیست که ما به سمت نگاه آموزش و پرورشی رفته‌ایم.

وی تاکید کرد: نباید بدون این‌که کتاب‌های کانون را آسیب‌شناسی کرده باشیم، بگوییم دلیل افت کیفیت کتاب‌های کانون این است که به سمت نگاه آموزش و پرورشی رفته است . اگر برای اثبات این ادعا مثلا 10 یا 20 عنوان کتاب چاپ کانون را هم نام ببریم نمی‌تواند مبنای یک تجزیه و تحلیل علمی و اصولی باشد و در صورتی این حرف برای ما قابل قبول است که 70 درصد از تولیدات ما رویکرد آموزش و پرورشی داشته باشد.

ادبیات کودک و نوجوان افت کرده است
حق‌پرست گفت: من در مقام یک نویسنده قبول دارم که کیفیت کتاب‌های کانون کاهش پیدا کرده، دلیل این افت کیفیت هم این است که تولیدکننده‌اش دچار مشکل شده است. ادبیات کودک و نوجوان ما در سال‌های مشخصی خیلی پرنگ بود اما الان افت کرده است. اگر بررسی کنیم می‌بینیم که نه تنها کانون بلکه ناشران دیگر هم نتوانسته‌اند آثار بسیار خوبی منتشر کنند که مخاطب از خواندن آن لذت ببرد.

وی توضیح داد: در این مساله عوامل زیادی تاثیرگذارند که بخش عمده آن به نویسندگان این حوزه برمی‌گردد. امروزه نویسندگان مخاطبان را دست کم گرفته‌اند و خلاقیت لازم در آثارشان دیده نمی‌شود. در بسیاری از آثار، موضوعات تکراری و کپی برداری وجود دارد. ما عادت کرده ایم به بدل کاری، که این نیازمند آسیب شناسی است. این‌که کیفیت آثار کودک و نوجوان کاهش پیدا کرده فقط تقصیر ناشر نیست و در درجه اول به تولیدکننده برمی‌گردد. 

حق‌پرست ادامه داد: باید ببینیم ما نویسندگان چقدر کتاب می‌خوانیم و چقدر با بچه‌ها ارتباط داریم تا متوجه شویم  چرا آنها اینقدر سریع به سمت دنیای مجازی جذب شده‌اند. اگر درست ارزیابی کنیم می‌بینیم همه ما از نویسنده گرفته تا ناشر و مراکز فرهنگی و نهادها و موسسات مربوطه همه بد عمل کرده‌ایم. 

وی یادآوری کرد: گاهی ما فقط برای دل خودمان می‌نویسم و به هدف‌هایی که درنظر داریم چندان توجهی نمی کنیم. ما بهتر است از زبان بچه‌ها، تاثیرات و نقدها و نقاط ضعف و قوت آثارمان را بشنویم. ارزیابی بچه‌ها از آثار منتشر شده تا کنون به ما نشان داده که ما در تولیداتمان کمتر به کیفیت توجه کرده‌ایم.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها