روی خط خبری میلاد هشتمین امام انسانیت/ 8
توجه به ترجمه دانش از سایر زبان ها در زمان امام هشتم/ دکتر مهدی محقق
دکتر مهدی محقق، رئیس انجمن مفاخر ایران در متن زیر به تبیین مناظره های حضرت رضا(ع) پرداخته است.
«از مناظره امام رضا(ع) با سایر فرق و ادیان می توان درس گرفت که باید با اهل استدلال با منطق با اهل موعظه با حکمت و با اهل جدل با مجادله احسن برخورد کرد زیرا با اهانت و زور گویی نمیتوان حقیقتی را کشف کرد.
زمان امام رضا(ع) به علم و دانش اندوزی توجه بسیاری شد. زیرا پیامبر به طلب علم حتی در چین تاکید کرده بودند و در این دوره مسلمانان درِ علم را بر خود نبستند و حتی سخنان کافران را هم مورد شنود قرار دادند. زیرا ارزش انسان در اسلام به علم است. روزی پیامبر از دو طبیبی که برای معالجه بیماری فرستاده بودند پرسیدند کدامیک از این دو حاذقتر هستند نپرسیدند پیرو کدام دینی یا اهل کدام قبیله و نژادی هستند. پس معلوم میشود که علم بر دیگر صفات انسان ارجحیت دارد. علی(ع) هم در نهج البلاغه می فرمایند قیمت هرکس به اندازه دانش اوست. قرآن نیز میفرماید هل یستوی الذین یعلمون و لایعلمون آیا آنهایی که می داند با آنهایی که نمی دانند برابرند؟
در زمان امام رضا(ع) ترجمه های از زبان سانسکریت و سریانی به عربی و فارسی صورت گرفت زیرا برای گفتگو با سایر فرق لازم بود عقاید آنها را بدانند. امام رضا(ع) با دانشمندان مختلف مناظره کردند، هدف از دانش هم همین است نقد کردن سخن یکدیگر و پذیرفتن حقیقت. بیرونی و فارابی و ابن سینا هم از مناظرات امام رضا(ع) بسیار در مباحث خود استفاده کردند.
از مميزه حيات امام رضا(ع) اين است كه در علم بايد كشف حقيقت را مدنظر داشته باشيم. امام رضا(ع) در اكثر كتابهاي خود با اختلافات فقهي مخالفت كرده و اين اختلافات فقهي شامل مبادلاتي بين حنفي، شافعي، سني و شيعه است كه دانشمندان زمانشان بايد اختلافات بين آنها را كم كنند.
منشاء اختلاف بعدي در مسايل اصولي و علم كلام است كه بين معتزله و اشاعره پيدا شد كه در رويت خداوند به اختلاف نظر خوردند و اشاعره از مذهب جبر براي اينكه مردم زمان را توجيه كند و حكومت خود را نگه دارد استفاده ميكرد. مساله بدي جانشيني بعد از رحلت پيامبر(ص) بود كه كيفيت انتخاب خليفه به چه صورتي است و اين امر باعث اختلافات زيادي شد و فرقههاي مختلفي روي كار آمدند و حديث تفرقه پيامبر(ص) در اين زمان كاربرد زيادي پيدا كرد.
امام رضا در اكثر كتابهاي خود با اين گونه مذاهب مخالفت كرده و ميفرمايد: "اگر فردي كاري را بدون دليل و عقل بپذيرد انسان نيست". ما نیز باید تعهد و تفكر را در جامعه پرورش بدهيم تا بتوانيم به آن حكمت نوراني حضرت امام رضا(ع) برسيم.»
نظر شما