به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) مراسم رونمایی از مجموعه 5 جلدی «آستان آسمان» با موضوع معرفی پنج امامزاده واجب‌التعظیم شهر تهران، شامگاه روز گذشته همزمان با روز تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه با حضور حجت‌الاسلام شهاب مرادی، رئیس سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران، حجت‌الاسلام احمد شرفخانی، مدیر فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه کشور، سید مجید حسینی، مدیرعامل موسسه نشرشهر، رضا مختاری مولف کتاب و علی‌اکبر اشعری در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

مجموعه 5 جلدی «آستان آسمان» به کوشش رضا مختاری با نگاهی پژوهشی و به شکل مصور توسط «نشرشهر» منتشر شده و به معرفی حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، امامزاده سید اسماعیل (ع)، امامزاده علی‌اکبر (ع) چیذر، امامزاده سید ناصرالدین (ع) و امامزاده صالح (ع) می‌پردازد.

نگاه حمایتی به حوزه نشر داریم
 رئیس سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری در این مراسم طی سخنانی با اشاره به اهمیت جایگاه کتاب در سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران گفت: باید از ظرفیت سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران در این حوزه بیشتر استفاده شود و «نشرشهر» تلاش بیشتری را در این زمینه انجام دهد.

وی اضافه کرد: یکی از الزامات جدی که ما در حوزه کتاب برای خود قائل هستیم این است که نباید با ناشران رقابت کنیم و شهرداری باید از فضای رقابتی با تمام کسانی که درحوزه نشر و کتاب فعالیت می‏‌کنند فاصله بگیرد و جنبه‏‌های حمایتی را بیشتر مورد توجه قرار دهد. این فضای حمایتی شامل خالقان آثار و مولفان و ناشران و نیز سایر صنوف مرتبط با حوزه کتاب، مانند ویراستاران، نمونه خوانان و صحاف‏ان می‌شود.

حجت‌الاسلام مرادی با انتقاد از زیبا نبودن ظاهر برخی از کتاب‏ها گفت: در تنوع سبک زندگی امروز که برای یک ساندویچ چند جعبه طراحی می‏‌شود و چشم به چنین جذابیت‏‌هایی عادت کرده است، کتاب‏‌ها همچنان در فضایی دیگر منتشر می‏‌شوند. این موضوعی است که ما توجه به آن را در سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری برای خود لازم می‏‌دانیم و انتظار داریم حوزه نشر کشور به سهم بسیار محدودی که این سازمان در حوزه کتاب و تولید کتاب دارد، نظارت کند و ایرادها را بگویند.

رئیس سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران افزود: بنای «نشرشهر» این است که از فضای رقابتی با ناشران خارج شود و برای کمک به آنها حرکت کند تا بتوانیم به رفع مشکل فرهنگ مطالعه و کتابخوانی کمک کنیم.

وی تاکید کرد: امروز همه قبول دارند که ما از نظر کتابخوانی و فرهنگ مطالعه دچار مشکل و ضعف هستیم. کتاب در کشور ما خیلی مواقع کادويي جدی‌ نیست و گاهی از سوی بعضی نهادها کتاب‌هایی هدیه می‌شود که برای بردنش دچار زحمت می‌شویم؛ کتاب‌هایی بزرگ و گران‌قیمت که حتی کتابخانه به تناسب آن دیده نشده است. گاهی کتاب‏‌های مثنوی یا شاهنامه را طوری چاپ می‏ کنند که قفسه ام دی اف کتابخانه توان سنگینی وزن آن را ندارد. باید روی این موارد کار شود. کتابخوانی در سبک زندگی ما وجود ندارد و کمتر دیده می‏‌شود که مردم در مترو کتاب بخوانند و لازم است درباره ایجاد این فرهنگ تلاش شود.

تکریم امامزادگان تکریم توحید است
حجت‌الاسلام احمد شرفخانی، مدیر فرهنگی سازمان اوقاف و امورخیریه مهمان دیگر این مراسم بود که طی سخنانی با بررسی تاریخی سیر هجرت در اسلام به دلایل حضور امامزادگان در ایران اشاره کرد و گفت: سیر هجرت در تاریخ اسلام در سه دوره اتفاق افتاده است؛ اول هجرت پیامبر (ص) از مکه به مدینه؛ دوم هجرت امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا و سوم هجرت امام رضا (ع) ازمدینه به مرو.

وی اضافه کرد: ما 851 هزار بقعه امامزاده در کشور داریم و بعضاً این سوال مطرح می‏‌شود که چرا این همه امامزاده در ایران وجود دارد؟ به این سوال از دو جهت می‏‌توان پاسخ داد: نخست اینکه سیر هجرت و حضور امامزادگان به ایران به‌ویژه در دوره امویان و عباسیان از این جهت بود که در دوره‌ای خاص، سادات و ذریه رسول گرامی اسلام در امان نبودند و بر همین اساس به ایران هجرت کردند. دومین علت حضور آنها در ایران بنا به دعوت بود و این دعوت در ادامه هجرت امام رضا (ع) به ایران صورت گرفت. بنا به دعوت امام رضا (ع) از خواهر و برادرانش برای حضور در ایران، کاروانی 700 نفره به سرپرستی احمد بن موسی (ع) و کاروان فاطمه معصومه (س) با 300 نفر وارد ایران شدند و اگر ما امروز می بینیم که مناطقی چون مازندران، گیلان و فارس دارای بیشترین امامزاده‌ها هستند، دقیقا همسویی با این مباحث تاریخی دارد.

مدیر فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: به واسطه حضور اعضاء خانواده امام رضا (ع) در ایران تعداد زیادی از خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌های این حضرت هم در گوشه و کنار ایران حضور پیدا کردند و به ترویج فرهنگ شیعه و ولایت‌مداری در میان مردم ایران پرداختند. از طرفی مردم ایران نیز چنان محب اهل بیت (ع) بودند که با آغوش باز پذیرای امامزادگان و ذریه رسول گرامی اسلام شدند.

حجت‌الاسلام شرفخانی با تقدیر از کار ارزشمند و ماندگار سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری در تالیف مجموعه 5 جلدی «آستان آسمان» گفت: تکریم امامزادگان، تکریم توحید، رسول الله (ص) و اهل بیت (ع) است و اگر ما امروز قدمی در راستای معرفی آستان مقدس این امامزادگان برداریم، قطعاً قدمی برای معرفی خود و دین و دینداری خود برداشته‌ایم و شاید بتوانیم بخش کوچکی از دینی را که برگردن داریم  اداء کنیم و البته به نظر می‌رسد تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم.

مرحوم حسن حبیبی می‌خواست مقدمه این اثر را بنویسد
علی‌اکبر اشعری هم در مراسم رونمایی این مجموعه 5 جلدی، در سخنانی به مرور سابقه تالیف اثری درباره بقاع متبرکه شهر تهران در بنیاد ایران‌شناسی پرداخت و گفت: حدود 10 سال پیش مرحوم دکتر حسن حبیبی که ریاست بنیاد ایران‌شناسی را بر عهده داشت از من دعوت کرد که سرپرستی کاری پژوهشی درباره بقاع متبرکه و اماکن مذهبی شهر تهران را برعهده بگیرم. این کار حدود 3 سال طول کشید و برای هرگروه از اماکن مذهبی مثل امامزاده‌ها و مساجد چند گروه شامل مهندسان، فیلمبرداران، عکاسان و پژوهشگران تاریخی و میدانی انتخاب شدند که به موازت هم کارپژوهش را شروع کردند.

اشعری ادامه داد: مجموعه این مطالعات درباره امامزادگان و مساجد به حجم بسیار زیادی از اطلاعات تبدیل شد که گزیده‌ای از آن را بنیاد ایران‌شناسی در دو کتاب با عنوان «مساجد» و «امامزاده‌ها» منتشر کرد اما این کتاب‌ها بیشتر به درد پژوهشگران و کسانی که دنبال سر نخ برای ادامه کار بودند می‌خورد.
وی افزود: دردوره حضورم درنشر این موضوع مطرح شد که نسخه عمومی آن کار را طراحی و منتشرکنیم تا کسانی که در شهر تهران زندگی می‌کنند با مفاخر و بقعه‌های مذهبی شهر آشنا شوند. آن موقع با دکتر حبیبی در این باره مشورت کردم و ایشان خیلی استقبال کرد و قرار شد این کار شروع شود و گفت وقتی اولین متن آماده شد من هم مقدمه‌ای برآن می‌نویسم که متاسفانه عمر ایشان کفاف نداد و موفق نشدیم مقدمه او را روی این کتاب بگذاریم. بنابراین من با همان ادبیات دکتر حبیبی این کار را کردم و مقدمه‌‏ای نوشتم.

اشعری با اشاره به جایگاه تاریخی امامزاده‌ها در کشورمان گفت: امامزاده‌ها به لحاظ تاریخی بسیار مهم و از نظر کارکرد امروزیشان قابل مطالعه و بررسی هستند. نکته دیگر اینکه امامزاده‌ها به واسطه ارتباطی که مردم با آنها دارند منشأ بسیاری از الهامات و فعالیت‏های فرهنگی می‌‏توانند باشند.

وی اضافه کرد: در سال‌هایی که قائم‌مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامي بودم شعار ما این بود که اگر این بزرگواران زنده بودند چه می‏‌کردند و ما بیاییم همان مسیر را ادامه دهیم. خوشبختانه این فکر از سویی منجر به تاسیس برخی دانشکده‌‏های علوم قرآنی و ایجاد برخی منشورها شد. ازطرف دیگر این فکر مطرح شد که ما در اطراف امامزاده‏‌ها تنها به دنبال ایجاد تسهیلات رفاهی نباشیم و کاری کنیم که هر امامزاده محور تحول و توسعه علمی، فرهنگی و اجتماعی در آن محله شود که خوشبختانه امروز تحقق این شعار در سازمان اوقاف و امورخیریه شنیده می‏‌شود.

اثری جذاب برای انواع مخاطبان
رضا مختاری مؤلف اثر نیز در این مراسم با اشاره به این که در امامزاده‌های کشور تاریخ یک ارادت دیده می‌شود، گفت: مناسکی که در امامزاده‌ها وجود دارد و ارادتی که مردم نسبت به آنها دارند، میراثی است که سینه به سینه به نسل امروز منتقل شده است.

وی گفت: سازمان یونسکو 10 سال است که روی مفهومی با عنوان میراث ناملموس یا میراث معنوی کار می‏‌کند و در این بخش اهمیت ویژه‌ای برای موضوع میراث زنده قايل است و در این بخش، میراث زنده را به مناسک مذهبی مرتبط می‏ داند. یونسکو درکنار بحث مناسک مذهبی تاکید خاصی بر فضاهایی که این مناسک درآنها اتفاق می‏‌افتد، دارد. ازجمله آستان امامزاده‌‏ها وحتی برنامه‏‌هایی برای پاسداری وحمایت از آنها دارد و بر حفظ و نگهداری از این فضاها به کشورهای عضو کنوانسیون تاکید مي‌ورزد.
سردبیر ماهنامه «سرزمین من» با اشاره به این که تاکنون به جنبه‏‌های مردم‌شناختی امامزاده‏‌ها باوجود اهمیتشان کمتر توجه شده است، افزود: امامزاده‏‌های تهران به لحاظ تاریخی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. به عنوان نمونه یکی از قدیمی‌ترین کتیبه‌ها مربوط به تاریخ تهران در یکی از امامزاده‏ های تهران وجود دارد که به لحاظ تاریخی بسیار مهم است. ضمن اینکه عصاره این ارادت در هنرهای تزئینی که در این امامزاده‌ها وجود دارد دیده می‌شود.

وی افزود: یکی ازعلاقه‌مندی‌های من پیگیری همین نگاه به امامزاده‌ها بود و به نظرم جدی‏ترین پژوهشی که تاکنون در این راستا انجام شده، مجموعه پژوهش‌‏هایی است که در بنیاد ایران‌شناسی صورت گرفته است.

مختاری ادامه داد: من از سال‌ها پیش و به تناسب فعالیت‏های فرهنگی که انجام می‌دادم به معرفی امامزاده‌ها رجوع می‌کردم و طی آنها به چند نکته توجه خاص داشتم. جنبه‌هایی چون بررسی تاریخ اسلامی و نسب‌شناسی آن امامزاده، تطور و تغییر تاریخی آن بقعه درطول زمان، باورهایی درباره آن امامزاده‏ و نگاه گردشگری مذهبی به این فضاها ازجمله نکاتی بود که به آنها توجه داشتم.

مختاری با اشاره به اینکه در تالیف این مجموعه به بررسی تجربه‌های موفقی که در این زمینه در دنیا وجود داشته پرداخته است افزود: هدف ما این بود که اثر، هم به لحاظ زیبایی‌شناختی و هنری جذاب باشد و هم مورد توجه علاقه‌مندان به تاریخ قرار گیرد و هم برای عموم مردم جذابیت‏های لازم را داشته باشد و صرفا اثری پژوهشی نباشد.

وی افزود: این کتاب شامل بخش‌های تاریخی، جغرافیایی، زیارت و آستان‌گردی است و چند تیم پژوهشی روی آن کار کرده‌اند و تلاش من این بود که این مجموعه برای عموم مخاطبان جذاب باشد و به این مجموعه به عنوان گنجی نگاه کردم که هر کسی بتواند از آن بهره‌مند شود و فارغ از همه اینها اثری باشد که منتج به یک اقدام زیارتی شود؛ یعنی این بعد را داشته باشد که اگر کسی آن را می‌خواند هم درخود کتاب به زیارت برود و هم منجر به زیارت واقعی شود.

برای چاپ کتاب درباره 20 امامزاده برنامه ریزی کرده‌ایم
سید مجید حسینی، مدیرعامل موسسه نشرشهر هم طی سخنانی گفت: مقام معظم رهبری فرمودند که امامزاده‌‏‏ها باید قطب فرهنگی کشور باشند. در این راستا شهرداری تهران از چند سال پیش خود را مامور اجرای این تکلیف دانسته و برای تبدیل امامزاده‌‏ها به قطب‏های فرهنگی و استفاده مردم از آنها تلاش کرده است.

وی تاکید کرد: ما برنامه‌ریزی خاصی را برای چاپ کتاب درباره 20 امامزاده فعال شهر تهران انجام دادیم که درگام نخست مجموعه‌ای 5 جلدی درباره 5 امامزاده معروف‏ تر تهران منتشر شده است که امیدواریم با استقبال مردم و نهادها بتوانیم این پروژه فرهنگی را ادامه دهیم و پیش ببریم.

گفتني است جلد نخست این مجموعه در قالب 152 صفحه به معرفی حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) اختصاص دارد. کتاب معرفی امامزاده سید اسماعیل (ع) در 80 صفحه، معرفی امامزاده علی‌اکبر (ع) چیذر در 72 صفحه، معرفی امامزاده سید ناصرالدین (ع) در 80 صفحه و کتاب معرفی امامزاده صالح (ع) در 72 صفحه منتشر شده است.

این مجموعه پس از رونمایی در دو بسته با جلد شومیز به قیمت 72 هزار تومان با جلد گالینگور به قیمت 107 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.