خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_ در حاشیه مراسم بازدید مدیران ایکوم از موزه «کتابت و چاپ ایران» غلامرضا راهپیما،‌ عضو کمیته موزه ملی ایران نظر خود را درباره این موزه و اهمیت آن با این مقدمه که زمانی‌‌که بشر از سده‌های دور (از اواخر سده 12) تصمیم گرفت دست‌پرورده‌های خود را جمع‌آوری و آن‌ها را در محل‌هایی نگهداری کند، موزه‌‌ها به وجود آمدند، ابراز کرد: موزه که در میان انگلیسی‌زبانان به «museum» و در ایران با عنوان «گنجینه» شناخته می شود، دروازه تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان هر ملتی است که بیشترین تاثیر را بر آن‌ها خواهند داشت. 

وی ادامه داد: خوشبختانه «موزه کتابت و صنعت چاپ ایران»، یکی از بهترین موزه‌های ماست که به همت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد شورای اسلامی تاسیس شده و اعضای ایکوم از جمله احمد محیط طباطبایی (رییس ایکوم) هم از آن استقبال کردند و نظر خوبی به آن داشتند. و امیدوارم که با ایجاد این موزه در کشور بتوانیم صنعت چاپ ایران را به جوانان، نوجوانان، دانشجویان (به ویژه دانشجویان رشته‌های مرتبط با حوزه مرمت و صحافی) و کسانی‌که برای تمدن ایران تلاش می‌کنند، بهتر بشناسانیم و نهایت استفاده از آن را ببریم. 

«موزه کتابت و صنعت چاپ ایران» از استاندارهای جهانی دور نیست

این عضو کمیته موزه ملی ایران درباره برخی انتقادها مبنی بر این‌که میزان استانداردهای جهانی این موزه به استاندارهای جهانی نزدیک است یا خیر؟ عنوان کرد: استاندارها را در هر جای دنیا متفاوت تعریف می‌کنند اما با این حال اگر استانداردهای موزه‌های جهانی را در نظر بگیریم، ما هم در تلاشیم خودمان را به حد مطلوب در این زمینه برسانیم. 

راهپیما در این‌باره افزود: بزرگترین بخش استاندارد جهانی موزه‌ها، مربوط به حفظ، نگهداری و امنیت موزه‌هاست. به عنوان مثال، فضای خشکی که برای نسخ خطی در موزه‌ها در نظر گرفته می‌شود یا اشیای وکیوم‌‌شده، ‌هر کدام نوع نگهداری خاصی را می‌طلبد و در این موزه هم سعی شده است این عوامل رعایت شود. مثلا در موزه صنعت چاپ، فاصله ماشین‌های چاپ را فقط با زنجیری با مخاطب عام در نظر می‌گیرند اما اشیای ریزتر مانند چاپ‌های سنگی و کتابت‌ها را داخل ویترین‌هایی می‌گذارند که به لحاظ امنیتی، استاندارد‌ها رعایت شود. 

وی با اشاره به دیگر استانداردهای جهانی موزه گفت: یکی دیگر از عوامل استاندارد جهانی که برای یک موزه در نظر گرفته می شود، در دسترس بودن اشیا برای مخاطب عام و خاص است که به ویژه برای دانشجویان و مراکز آموزشی و پژوهشی مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد. 

مکان «موزه کتابت و صنعت چاپ ایران» نامناسب نیست 

این مدرس دانشگاه در نقدی که بر فضای این موزه ( کتابخانه ملی سابق) می‌شود گفت: اگر به این موزه، این ایراد وارد شود که دارای ساختمانی قدیمی است و برای موزه چاپ و صنعت مناسب نیست، باید این نکته را در نظر گرفت که همه موزه‌ها، موزه‌هایی نیستند که برای زمان جاری ساخته شده باشد مگر در جاهای خاص. مثلا اکثر فضای موزه‌هایی چون پرادوی اسپانیا ،بریتیش لندن و موزه ویکتوریا و آلبرت لندن کاملا قدیمی‌اند. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اعتبارات موزه‌ها اشاره کرد و با انتقاد از وضعیت راکدی که در موزه‌های کشور حاکم است گفت: اگر ما بخواهیم به عنوان مثال، ایکوم (کمیته ملی موزه‌های ایران) را در نظر بگیریم چقدر این موزه‌ها برای ما اعتبار می‌آورد که بتوانیم از این اعتبارات استفاده کنیم؟ حتی دیده می‌شود در بعضی مواقع، اعتبارات موزه‌های کشور در حد صفر است. این حق عضویت اعضاست که اعضای ایکوم را با عشق در این نهاد نگه می‌دارد. 

چرا موزه‌های ما حتی توانایی درآوردن پول آب و برق خود را هم ندارند

راهپیما گفت: من به عنوان عضو ایکوم و یک معلم توصیه می‌کنم برای بهبود این وضعیت، از مهدکودک‌ها و از مقاطع گروه‌های سنی الف و ب شروع کنیم و همان‌طور که بچه‌هایمان را به آتش‌نشانی‌ها می‌بریم، کلاه ایمنی را بر سرشان می‌گذاریم و آتش‌نشان‌ها را به آن‌ها نشان می‌‌دهیم، زمینه‌ داشتن یک فرهنگ صحیح در زمینه موزه‌ را در فرزندانمان به وجودآوریم. اگر ما ازابتدای انقلاب تا به امروز زمینه‌سازی فرهنگی در این حوزه را برای بچه‌ها فراهم کرده بودیم، فرزندان امروز ما به عنوان نگاهبانان آثار نیاکان ما معرفی می‌شدند و موزه‌های ما خالی از بازدید کننده نبود. چرا ما باید در بعضی از موزه‌های خارج از کشور مثلا پرادوی اسپانیا ساعت‌ها در انتظار خرید بلیت باشم اما موزه‌های ما آنقدر خالی از بازدیدکننده باشد که حتی پول آب و برق و تلفن آن‌ها را هم نمی‌توانیم بدهیم و باید از دولت بگیریم. 

وی ادامه داد: بنابراین اگر ما این پیش‌زمینه‌های فرهنگی برای فرزندانمان ایجاد کنیم قطعا موزه‌های ما خالی از بازدید کننده نخواهد بود و حوزه‌های پژوهشی ما در دانشگاه‌ها به طور حتم تعمیم داده می‌شود و ما به زودی خواهیم توانست پایان‌نامه‌های خوب و زیبایی را در رشته‌های مرتبط داشته باشیم. 

پیشنهاد‌های عضو ایکوم برای «موزه کتابت و صنعت چاپ ایران» 

راهپیما پیشنهاد کرد: اگر در این موزه سعی شود فضاهای نمایشگاهی ایجاد شود، بسیار کار خوبی خواهد بود زیرا افرادی هستند که در درون خانواده‌ها در حوزه چاپ متخصص هستند و می‌توانند به صورت دوره‌ای نمایشگاه‌هایی را برگزار کنند. همچنین موزه کتاب و چاپ ایران می‌تواند میزبان آثار افراد شاخص و مطرحی به مانند آثار عتیقی و علمی در این حوزه باشد.

عضو پیوسته موزه هنرهای اسلامی مالزی در این‌باره ادامه داد: حتی دانشجویانی هستند که می‌توانند در صنعت چاپ تصاویر و عکس‌های بسیار خوبی داشته باشند و ارائه آثار آنها در این نمایشگاه‌ها خالی از لطف نباشد. از سوی دیگر ممکن است تصاویر زیبایی از ماشین‌های چاپ از سوی افرادی وجود داشته باشد که امکان ارائه آن‌ها در جای دیگری به غیر از این نمایشگاه ها ممکن نباشد. 

وی ایجاد رایزنی‌های این موزه با دیگر نهادها را پیشنهاد دوم خود عنوان کرد و گفت: موزه کتابت و چاپ ایران می‌تواند رایزنی با وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و آموزش عالی داشته باشد تا جامعه ایران را به ویژه کودکان را از سنین پایین به این موزه‌ها سوق دهد تا جامعه بتواند با روح آثار تاریخی و کشور خود آشنا و ارتباطی سازنده برقرار کنند. که متاسفانه در حال حاضر، چنین ارتباطی وجود ندارد. 

درباره غلامرضا راهپیما: 

غلامرضا راهپیما، عضو شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم)، (متولد 1339 ) دانش‌آموخته رشته گرافیک است. وی در کارنامه اجرایی خود مسولیت‌هایی چون «عضویت دایم و پیوسته موزه‌های شرق آسیا(موزه هنرهای اسلامی مالزی)»، «عضو شورای ارزشیابی هنری نخبگان شاهد کشور»، «مدرس انجمن خوشنویسان ایران»، «عضو سرای اهل قلم ایران»، «مدرس دانشگاه» و «عضو هیات مدیره انجمن دوستی ایران و صربستان و مونته‌نگرو» را دارد.

از وی تاکنون کتابی با عنوان «از الفبا تا هنر» و «مهاجران آفتاب (آی‍ات‌ ه‍ج‍رت‌، ج‍ه‍اد، ش‍ه‍ادت‌)» (با خ‍ط و ت‍ال‍ی‍ف‌ وی) منتشر شده است.