این روزها جشن نامه حضرت آیت الله رضا استادی را که با همراهی شمار زیادی از دوستان پژوهشگر فراهم آمده تقدیم مشتاقان کردم. در اینجا شرحی درباره این مجموعه و نیز اشارتی درباره شخصیت این مرد دانشی نوشته‌ام. فهرستی از مقالات و رسالات را هم در پایان آورده‌ام.
درگذشته وقتی کسی از قبیله عالمان از دنیا می‌رفت و مراسمی برای وی برپا می‌شد، زبان اعتراض باز می‌شد که چرا تازنده بود برای ایشان مراسمی نگذاشتید و از او قدردانی نکردید. اشکال واردی بود، و پس‌ازآن، اندک‌اندک باب شد که برای استادان که در قید حیات بودند، جلساتی برگزار و از آنان تقدیر شد.
رسم انتشار جشن‌نامه هم چند سالی است که در ایران باب شده و ضمن آن دوستان و شاگردان و علاقه‌مندان یک استاد، لطف کرده مجموعه‌ای را به احترام آن استاد می‌نگارند و به چاپ می‌رسانند. این هم سنت پسندیده‌ای است و بنده هم به‌نوبه خود، این سومین جشن‌نامه‌ای است که بنا به وظیفه علمی و اخلاقی به چاپ می‌رسانم. البته در دهه هفتاد، چندین مجلد از مجموعه میراث اسلامی ایران را به احترام استادان بزرگ وقت که در حوزه نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی خطی کارکرده بودند، باهمت و حمایت مدیر محترم کتابخانه مرحوم آیت‌الله‌العظمی مرعشی یعنی آقازاده محترم ایشان حضرت دکتر سید محمود مرعشی منتشر کردم.
در میان اساتیدی که من دیده‌ام، کم نبودند انسان‌های وارسته و عالمی که انسان‌وار عاشق علم و اخلاق بودند و طول زندگی‌شان را صرف رسالتی کردند که در عالم طلبگی آن را اصل می‌دانستند. از میان آنان که برخی به رحمت حق پیوسته‌اند می‌توانم به دو استاد برجسته‌ام مرحوم آیت‌الله سید مهدی روحانی و آیت‌الله احمدی میانجی اشاره‌کنم که آیت اخلاق و انسانیت و درعین‌حال دانش‌اندوزی و مردم‌داری بودند.
در میان زندگان نیز، استوانه‌های باارزش کم نیستند، کسانی که از هر حیث شایسته ارج‌گذاری‌اند و کمترین کاری که از طرف افرادی چون بنده می‌توان به احترامشان کرد همین است که مجموعه‌ای به احترامشان تدوین‌شده و انتشار یابد.
آقای آیت‌الله رضا استادی از این جمله چهره‌هاست که ازنظر بنده، که قریب 33 سال است ایشان را می‌شناسم، همواره طالب علم بوده و آنی از خواندن و نوشتن و تدریس بازنمانده است.
این مجموعه با همیاری دوستان و علاقه‌مندان به ایشان، به احترام مقام استادی‌شان فراهم آمده و شامل بیش از 40 مقاله و رساله تصحیحی است. مطمئن هستم، قدر ایشان، بیش از این‌قدر است، اما بر اساسان الهدایا علی مقدار مهدی‌ها، مجموعه حاضر را به ایشان تقدیم می‌کنم.
آنچه در پی می‌آید مقدمه‌ای است که بر این مجموعه نوشته‌ام و اندکی درباره شخصت جنابشان سخن گفته‌ام. به دنبال آن فهرستی از عناوین رساله‌ها و مقالات همراه بانام مؤلفان آن‌ها درج‌شده است.
این مقالات ارجمند هرکدام روشنگر نکته‌ای یا حاوی تصحیح نسخه‌ای ارزشمند است که مسلماً بکار پژوهشگران در حوزه‌های مختلف کتابشناسی و کلام و تاریخ و جز آن می‌آید. شماره‌های برابر هر مقاله صفحه آغازین مقاله در مجموعه بوده و کتاب در 1080 صفحه تدوین‌شده است. امیدوارم روزهای آتی برای فروش در تهران به انتشارات توس واگذار شود.
زی طلبگی و آقای استادی
زیّ طلبگی تعبیری است که بیش از هر مفهوم دیگری می‌تواند چارچوب زندگی سالم طلبگی، آخوندی و علمایی را تعریف کند. اساس این مفهوم در این است که وقتی کسی در لباس عالم روحانی دین قرار گرفت، عمیقاً بداند و باور کند که رفتن در این راه، الزاماتی دارد که تنها رعایت آن‌هاست که می‌تواند از او یک شخصیت معتدل، موقّر و همزمان مقیّد را بسازد. برای او دانستن این نکته هم بس مهم است که می‌بایست یک‌عمر در این چارچوب بماند و به‌رغم سنگینی بار مسؤولیت داشتن این لباس، با طیب خاطر به آن وفادار باشد.
ساده باید گفت: «زی طلبگی» تنها جنبه‌ی مالی ندارد، بلکه چارچوبی تمام‌عیار برای داشتن تقیّد نسبت به‌تمامی لوازم بودن در این لباس اعم از علمی، اخلاقی و تبلیغی است.
در درجه‌ی اوّل، علاقه داشتن به دانش‌اندوزی مداوم و فراگرفتن آنچه برای یک طلبه به‌عنوان هادی مردم و در مسیر اجتهاد دینی اهمیت دارد، مطرح است.
در کنار آن تقیّد به اخلاق طلبگی و رعایت آداب عرفی آن است که داشتن وزانت و آرامش و متانت و سربزیری و پرهیز از جاروجنجال و داشتن تحمل بالاست. حتی همین‌که دررفت و آمد در کوچه و بازار رعایت ادب را بکند، با مردمان، معاشرت سالم داشته باشد، به کوچک و بزرگ سلام کند، و کاری نکند که معنایش دور شدن یا حتی فاصله گرفتن از عالم آخوندی باشد... و اموری از این قبیل که در اصطلاح علما آن را مروَت می‌گویند.
صدالبته در زمینه مالی، مسؤولیت سنگین است. اقتضای زیّ طلبگی آن است که همه گونه اعتدالی را رعایت کند. فقر نه در اینجا و نه جای دیگر افتخار نیست، به‌عکس، تلاش کردن برای خانواده، در هر شغل و مرامی که باشی، امری مقبول و پسندیده است، اما ورود در اشرافیت، چه از طرف خود روحانی چه خانواده او امری است که با زیّ طلبگی میانه‌ای ندارد. داشتن یک زندگی سالم مالی، آن‌چنان‌که روحانی از دسترنج طلبگی خود بهره برد و از اموال بیت‌المال که در اختیار اوست سوءاستفاده نکند، و خانه و کاشانه‌ی آن‌چنانی برای خود و اهل‌بیت خویش فراهم نیاورد، مصداق واضح زیّ طلبگی است.
زیّ طلبگی، به‌جز تحصیل، اقتضاءات دیگر علمی و ترویجی هم دارد. تقیّد یک روحانی به مسجد و منبر، حفظ ادبیات زبانی برای برقراری تفاهم با عامه، و حتی به‌رغم انجام کارهای علمی سنگین و متفاوت، از اموری است که می‌تواند مصداق زی طلبگی باشد. دراین‌باره زیاد می‌توان نوشت، اما نباید آن را سخت کرد. چون بخشی از این امور به توانایی‌های خود فرد بازمی‌گردد.
بسیاری از علما و فضلا، از جهاتی زیّ طلبگی را رعایت می‌کنند، اما اندک‌اند آنان که وقتی براندازشان می‌کنیم، غالب جهات زیّ طلبگی را همزمان در آنان مشاهده کنیم. این‌که درس طلبگی را خوب خوانده باشد، ادب مردمی آن را فراگرفته باشد و رعایت کند، تدریس را در طول عمر علمی خود رها نکند، همزمان دارای جنبه‌های علمی و تبلیغات دینی میان مردم باشد، حرص در مال‌اندوزی و اشرافیت نداشته باشد، سراسر زندگی‌اش را وقف تلاش آخوندی و تربیتی کرده و از هر ابزار و وسیله‌ای، از کتاب نویسی و مقاله‌نویسی گرفته تا تدریس و منبر، در ترویج باورهایش استفاده کرده باشد، و مهم‌تر از همه، فردی معتدل باشد، این‌ها اموری است که تقریباً به‌صورت جامع در حضرت آقای استادی می‌توان ملاحظه کرد.
بنده ایشان را مصداق تمام و کمال زی طلبگی می‌دانم و طی بیش از سی‌وپنج سال، از اولین روزهایی که در سال 1359 در موسسه درراه حق رفتم (و همیشه ایشان را در کنار آیت‌الله خرازی، آن مرد متواضع و عالم فرهیخته هم، برانداز می‌کردم) و بعدها که به هر مناسبت با ایشان معاشرت و برخورد داشتم، گواهی می‌دهم که حضرتشان از معدود شخصیت‌هایی است که همه خوبی‌های طلبگی و آخوندی را یکجا در خود دارد. برخی از این جنبه‌ها که مطمئن هستم بسیاری از دوستان ما در مورد آقای استادی در این‌که متخلّق به آن امور است، با بنده همداستانند، داشتن احتیاط در زندگی، رعایت مسائل مالی و اخلاقی، احترام به علم و عالم، قناعت‌پیشگی، سخت‌کوشی در علم، داشتن تواضع، و روحیه انعطاف در مسائل علمی است. فعالیت ایشان در عرصه‌های مختلف، آنچه ما همواره شاهد آن بودیم، با توجه به روحیه تعهد و سخت‌کوشی ایشان، از امتیازات جدی‌شان است.
خاطرات چاپ‌شده ایشان، نمونه‌ای آشکار از شخصیت منعطف و روشن و صریح ایشان، و درعین‌حال فعال در عرصه طلبگی است که بر هر طلبه‌ای لازم است یک‌بار آن را مرور کند. خوشبختانه در سال‌های اخیر نیز، جناب آقای استادی، همواره اعتدال را حفظ کرده و هیچ‌گاه این مشی را حتی در اوج فشارها رها نکردند.
بنده بر خود فرض دانستم به‌پاس احترام به این شخصیت اخلاقی و علمی که وجودشان بسیار ذی‌جود و از جهاتی بسان کبریت احمر است، به‌ویژه در جنبه‌های علمی که عمری رنج‌برده و آثاری باارزش پدید آورده‌اند، با استمداد از دوستان، این مجموعه مقاله را فراهم کرده و علی الرسم به‌عنوان جشن‌نامه به ایشان تقدیم کنم.
مطمئن هستم در اصل، تنها خداوند متعال است که می‌تواند به‌طور شایسته پاداش بزرگواری این قبیل عالمان قبیله و قبله دین و همه پاکان را بدهد، اما ما بندگان ناچیز هم می‌بایست سپاسگزار باشیم و این کمترین کاری بود که از عهده بنده خدا ساخته بود.
حمایت‌های بی‌دریغ دوستان و در رأس آن‌ها، سرور ارجمند جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین شهرستانی ـ زیده عزه و زاد شرفه ـ مشوّق جدی برای انجام این کار بود. اگر خبط و خطایی در این مجموعه هست، ناشی از بی‌دقتی این بنده خداست که امیدوارم به نظر بخشایش و دوستانه به آن نگریسته و به این‌جانب یاد شود.
فهرست مقالات
مصاحبه با آیت‌الله رضا استادی 11
تفسیری بدیع / محمدعلی مهدوی راد 39
پدیده ارجاع به کتاب‌های خیالی و ساختگی/ مهدی مهریزی 65
مجادلاتی دربارهی نماز جمعه در روزگار طهماسب / استوارت / محمدکاظم رحمتی 87
مشرق السعدين و شرح حديث «من عرف نفسه» / علی صدرايی خويی 145
نگاه سنایی غزنوی و خواجه رشیدالدین فضل‌الله به امویان / رسول جعفریان 175
قلمرو وحی در قرآن کریم / جواد ورعی 191
محمد بن حُمَید و تصویری متفاوت از دعوت وهابی / محمدحسین رفیعی 207
مستجيزين و مجازين از شيخ احمد احسائی / هادی مکارم 223
چند سند درباره وقف در دوره‌ی کریمخان زند / فرشته کوشکی 265
رفع المنازعه و الخلاف لتخلیص... / سید حیدر آملی / محمد برکت 281
بررسی سیر تحول قضاوت زنان در فقه / محمد سروش محلاتی 355
تاریخ ولادت و وفات حضرت فاطمه معصومه (س) / سید ضیاء مرتضوی 369
نگاهی دیگر به سكه‌های ولایت‌عهدی امام رضا(ع) / حسن رضایی باغ بیدی 397
دوازده قصیده منقبتی چاپ نشده از دوازده شاعر / عباس رستاخیز / رضا باقریان موحد 407
مسأله‌ی مرز مریوان و هورامان در دوره‌ی قاجار / مظهر ادوای 465
مختصر التواريخ الإسلامیه / به کوشش جودت القزوینی 499
سفرنامه‌ی اصفهان / عیسی لواسانی / سعیده سلطانی مقدم 511
پیشفرض های موردِ نیاز در بررسی موضوعِ عدمِ تحریفِ قرآن / کاظم استادی 535
ساكب العبرات/ قوام الدین سیفی قزوینی / محمد حسین نجفی 561
مهدویت و گنجینههای طالقان / سین و. آنتونی / مریم کمالی 573
آيت‌الله سردار كابلی چهره‌ای جليل القدر و ناشناخته / ابوالفضل عرب زاده 603
رساله تشکر نعمت شش جهتی مظفریه / به کوشش حمیده سلطانی مقدم 639
کتیبههای اسلامی مسجد « شی آن» / محمد باقر وثوقی / وانگ چینگ 657
بررسی شواهد تشيَع اسامة بن منقذ / احمد خامه یار 675
مواقف النبی (ص) تجاه ابی طالب علیه السلام / محمد مهدی صباحی 691
سلیمان بن داود منقری و دفتر حدیثی او / محمد کاظم رحمتی 707
دربارهی ذات معقول / علی قیصری 717
هندویی نَفْطاندازی همی آموخت / جویا جهانبخش... 725
فرهنگ لغات عامیانه: جامع اللغه فی تکمیل الانسان / سید علی آل داود 779
قواعد سلطانی / سلطان محمد کاشانی / رسول جعفریان 809
رساله در زيج مراغه و تاريخ رصد خانه آن / علی قلی میرزا / احسان مقدس 887
بحرالغرائب حلیمی و دستنویسی نفیس از آن در ایران / یوسف بیگ بابا پور 897
فهرست خود نوشت ملأ محمدکاظم هزار جریبی / علی اکبر صفری 907
خلاصه احوال بانو بیگم (ممتاز محل) / به کوشش اکرم حسن آبادی 921
جایگاه «تسلیم» در نماز از نگاه مذاهب خمسه فقهی / عبدالله فرهی 943
تاریخچه دبستان دولتی ایرانیان کربلا / احمد مشکوة کرمانی / علی اکبر صفری 959
مشق نسخه شناسی / ایرج افشار / نادر مطلبی کاشانی 991
نسخه‌های مختلف و تصحیح‌های تفسیر وزیر مغربی / مرتضی کریمی نیا 1001
شمع المجالس (شمع و دمع) / علی فاضلی 1025
دستنویسی از صحیفه سجادیه به خط یاقوت مستعصمی / محمد حسین حکیم 1049
تصاویر 1067
برگرفته از مقاله استاد رسول جعفریان در خبرآنلاین
درگذشته وقتی کسی از قبیله عالمان از دنیا می‌رفت و مراسمی برای وی برپا می‌شد، زبان اعتراض باز می‌شد که چرا تازنده بود برای ایشان مراسمی نگذاشتید و از او قدردانی نکردید. اشکال واردی بود، و پس‌ازآن، اندک‌اندک باب شد که برای استادان که در قید حیات بودند، جلساتی برگزار و از آنان تقدیر شد.
رسم انتشار جشن‌نامه هم چند سالی است که در ایران باب شده و ضمن آن دوستان و شاگردان و علاقه‌مندان یک استاد، لطف کرده مجموعه‌ای را به احترام آن استاد می‌نگارند و به چاپ می‌رسانند. این هم سنت پسندیده‌ای است و بنده هم به‌نوبه خود، این سومین جشن‌نامه‌ای است که بنا به وظیفه علمی و اخلاقی به چاپ می‌رسانم. البته در دهه هفتاد، چندین مجلد از مجموعه میراث اسلامی ایران را به احترام استادان بزرگ وقت که در حوزه نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی خطی کارکرده بودند، باهمت و حمایت مدیر محترم کتابخانه مرحوم آیت‌الله‌العظمی مرعشی یعنی آقازاده محترم ایشان حضرت دکتر سید محمود مرعشی منتشر کردم.
در میان اساتیدی که من دیده‌ام، کم نبودند انسان‌های وارسته و عالمی که انسان‌وار عاشق علم و اخلاق بودند و طول زندگی‌شان را صرف رسالتی کردند که در عالم طلبگی آن را اصل می‌دانستند. از میان آنان که برخی به رحمت حق پیوسته‌اند می‌توانم به دو استاد برجسته‌ام مرحوم آیت‌الله سید مهدی روحانی و آیت‌الله احمدی میانجی اشاره‌کنم که آیت اخلاق و انسانیت و درعین‌حال دانش‌اندوزی و مردم‌داری بودند.
در میان زندگان نیز، استوانه‌های باارزش کم نیستند، کسانی که از هر حیث شایسته ارج‌گذاری‌اند و کمترین کاری که از طرف افرادی چون بنده می‌توان به احترامشان کرد همین است که مجموعه‌ای به احترامشان تدوین‌شده و انتشار یابد.
آقای آیت‌الله رضا استادی از این جمله چهره‌هاست که ازنظر بنده، که قریب 33 سال است ایشان را می‌شناسم، همواره طالب علم بوده و آنی از خواندن و نوشتن و تدریس بازنمانده است.
این مجموعه با همیاری دوستان و علاقه‌مندان به ایشان، به احترام مقام استادی‌شان فراهم آمده و شامل بیش از 40 مقاله و رساله تصحیحی است. مطمئن هستم، قدر ایشان، بیش از این‌قدر است، اما بر اساسان الهدایا علی مقدار مهدی‌ها، مجموعه حاضر را به ایشان تقدیم می‌کنم.
آنچه در پی می‌آید مقدمه‌ای است که بر این مجموعه نوشته‌ام و اندکی درباره شخصت جنابشان سخن گفته‌ام. به دنبال آن فهرستی از عناوین رساله‌ها و مقالات همراه بانام مؤلفان آن‌ها درج‌شده است.
این مقالات ارجمند هرکدام روشنگر نکته‌ای یا حاوی تصحیح نسخه‌ای ارزشمند است که مسلماً بکار پژوهشگران در حوزه‌های مختلف کتابشناسی و کلام و تاریخ و جز آن می‌آید. شماره‌های برابر هر مقاله صفحه آغازین مقاله در مجموعه بوده و کتاب در 1080 صفحه تدوین‌شده است. امیدوارم روزهای آتی برای فروش در تهران به انتشارات توس واگذار شود.
زی طلبگی و آقای استادی
زیّ طلبگی تعبیری است که بیش از هر مفهوم دیگری می‌تواند چارچوب زندگی سالم طلبگی، آخوندی و علمایی را تعریف کند. اساس این مفهوم در این است که وقتی کسی در لباس عالم روحانی دین قرار گرفت، عمیقاً بداند و باور کند که رفتن در این راه، الزاماتی دارد که تنها رعایت آن‌هاست که می‌تواند از او یک شخصیت معتدل، موقّر و همزمان مقیّد را بسازد. برای او دانستن این نکته هم بس مهم است که می‌بایست یک‌عمر در این چارچوب بماند و به‌رغم سنگینی بار مسؤولیت داشتن این لباس، با طیب خاطر به آن وفادار باشد.
ساده باید گفت: «زی طلبگی» تنها جنبه‌ی مالی ندارد، بلکه چارچوبی تمام‌عیار برای داشتن تقیّد نسبت به‌تمامی لوازم بودن در این لباس اعم از علمی، اخلاقی و تبلیغی است.
در درجه‌ی اوّل، علاقه داشتن به دانش‌اندوزی مداوم و فراگرفتن آنچه برای یک طلبه به‌عنوان هادی مردم و در مسیر اجتهاد دینی اهمیت دارد، مطرح است.
در کنار آن تقیّد به اخلاق طلبگی و رعایت آداب عرفی آن است که داشتن وزانت و آرامش و متانت و سربزیری و پرهیز از جاروجنجال و داشتن تحمل بالاست. حتی همین‌که دررفت و آمد در کوچه و بازار رعایت ادب را بکند، با مردمان، معاشرت سالم داشته باشد، به کوچک و بزرگ سلام کند، و کاری نکند که معنایش دور شدن یا حتی فاصله گرفتن از عالم آخوندی باشد... و اموری از این قبیل که در اصطلاح علما آن را مروَت می‌گویند.
صدالبته در زمینه مالی، مسؤولیت سنگین است. اقتضای زیّ طلبگی آن است که همه گونه اعتدالی را رعایت کند. فقر نه در اینجا و نه جای دیگر افتخار نیست، به‌عکس، تلاش کردن برای خانواده، در هر شغل و مرامی که باشی، امری مقبول و پسندیده است، اما ورود در اشرافیت، چه از طرف خود روحانی چه خانواده او امری است که با زیّ طلبگی میانه‌ای ندارد. داشتن یک زندگی سالم مالی، آن‌چنان‌که روحانی از دسترنج طلبگی خود بهره برد و از اموال بیت‌المال که در اختیار اوست سوءاستفاده نکند، و خانه و کاشانه‌ی آن‌چنانی برای خود و اهل‌بیت خویش فراهم نیاورد، مصداق واضح زیّ طلبگی است.
زیّ طلبگی، به‌جز تحصیل، اقتضاءات دیگر علمی و ترویجی هم دارد. تقیّد یک روحانی به مسجد و منبر، حفظ ادبیات زبانی برای برقراری تفاهم با عامه، و حتی به‌رغم انجام کارهای علمی سنگین و متفاوت، از اموری است که می‌تواند مصداق زی طلبگی باشد. دراین‌باره زیاد می‌توان نوشت، اما نباید آن را سخت کرد. چون بخشی از این امور به توانایی‌های خود فرد بازمی‌گردد.
بسیاری از علما و فضلا، از جهاتی زیّ طلبگی را رعایت می‌کنند، اما اندک‌اند آنان که وقتی براندازشان می‌کنیم، غالب جهات زیّ طلبگی را همزمان در آنان مشاهده کنیم. این‌که درس طلبگی را خوب خوانده باشد، ادب مردمی آن را فراگرفته باشد و رعایت کند، تدریس را در طول عمر علمی خود رها نکند، همزمان دارای جنبه‌های علمی و تبلیغات دینی میان مردم باشد، حرص در مال‌اندوزی و اشرافیت نداشته باشد، سراسر زندگی‌اش را وقف تلاش آخوندی و تربیتی کرده و از هر ابزار و وسیله‌ای، از کتاب نویسی و مقاله‌نویسی گرفته تا تدریس و منبر، در ترویج باورهایش استفاده کرده باشد، و مهم‌تر از همه، فردی معتدل باشد، این‌ها اموری است که تقریباً به‌صورت جامع در حضرت آقای استادی می‌توان ملاحظه کرد.
بنده ایشان را مصداق تمام و کمال زی طلبگی می‌دانم و طی بیش از سی‌وپنج سال، از اولین روزهایی که در سال 1359 در موسسه درراه حق رفتم (و همیشه ایشان را در کنار آیت‌الله خرازی، آن مرد متواضع و عالم فرهیخته هم، برانداز می‌کردم) و بعدها که به هر مناسبت با ایشان معاشرت و برخورد داشتم، گواهی می‌دهم که حضرتشان از معدود شخصیت‌هایی است که همه خوبی‌های طلبگی و آخوندی را یکجا در خود دارد. برخی از این جنبه‌ها که مطمئن هستم بسیاری از دوستان ما در مورد آقای استادی در این‌که متخلّق به آن امور است، با بنده همداستانند، داشتن احتیاط در زندگی، رعایت مسائل مالی و اخلاقی، احترام به علم و عالم، قناعت‌پیشگی، سخت‌کوشی در علم، داشتن تواضع، و روحیه انعطاف در مسائل علمی است. فعالیت ایشان در عرصه‌های مختلف، آنچه ما همواره شاهد آن بودیم، با توجه به روحیه تعهد و سخت‌کوشی ایشان، از امتیازات جدی‌شان است.
خاطرات چاپ‌شده ایشان، نمونه‌ای آشکار از شخصیت منعطف و روشن و صریح ایشان، و درعین‌حال فعال در عرصه طلبگی است که بر هر طلبه‌ای لازم است یک‌بار آن را مرور کند. خوشبختانه در سال‌های اخیر نیز، جناب آقای استادی، همواره اعتدال را حفظ کرده و هیچ‌گاه این مشی را حتی در اوج فشارها رها نکردند.
بنده بر خود فرض دانستم به‌پاس احترام به این شخصیت اخلاقی و علمی که وجودشان بسیار ذی‌جود و از جهاتی بسان کبریت احمر است، به‌ویژه در جنبه‌های علمی که عمری رنج‌برده و آثاری باارزش پدید آورده‌اند، با استمداد از دوستان، این مجموعه مقاله را فراهم کرده و علی الرسم به‌عنوان جشن‌نامه به ایشان تقدیم کنم.
مطمئن هستم در اصل، تنها خداوند متعال است که می‌تواند به‌طور شایسته پاداش بزرگواری این قبیل عالمان قبیله و قبله دین و همه پاکان را بدهد، اما ما بندگان ناچیز هم می‌بایست سپاسگزار باشیم و این کمترین کاری بود که از عهده بنده خدا ساخته بود.
حمایت‌های بی‌دریغ دوستان و در رأس آن‌ها، سرور ارجمند جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین شهرستانی ـ زیده عزه و زاد شرفه ـ مشوّق جدی برای انجام این کار بود. اگر خبط و خطایی در این مجموعه هست، ناشی از بی‌دقتی این بنده خداست که امیدوارم به نظر بخشایش و دوستانه به آن نگریسته و به این‌جانب یاد شود.
فهرست مقالات
مصاحبه با آیت‌الله رضا استادی 11
تفسیری بدیع / محمدعلی مهدوی راد 39
پدیده ارجاع به کتاب‌های خیالی و ساختگی/ مهدی مهریزی 65
مجادلاتی دربارهی نماز جمعه در روزگار طهماسب / استوارت / محمدکاظم رحمتی 87
مشرق السعدين و شرح حديث «من عرف نفسه» / علی صدرايی خويی 145
نگاه سنایی غزنوی و خواجه رشیدالدین فضل‌الله به امویان / رسول جعفریان 175
قلمرو وحی در قرآن کریم / جواد ورعی 191
محمد بن حُمَید و تصویری متفاوت از دعوت وهابی / محمدحسین رفیعی 207
مستجيزين و مجازين از شيخ احمد احسائی / هادی مکارم 223
چند سند درباره وقف در دوره‌ی کریمخان زند / فرشته کوشکی 265
رفع المنازعه و الخلاف لتخلیص... / سید حیدر آملی / محمد برکت 281
بررسی سیر تحول قضاوت زنان در فقه / محمد سروش محلاتی 355
تاریخ ولادت و وفات حضرت فاطمه معصومه (س) / سید ضیاء مرتضوی 369
نگاهی دیگر به سكه‌های ولایت‌عهدی امام رضا(ع) / حسن رضایی باغ بیدی 397
دوازده قصیده منقبتی چاپ نشده از دوازده شاعر / عباس رستاخیز / رضا باقریان موحد 407
مسأله‌ی مرز مریوان و هورامان در دوره‌ی قاجار / مظهر ادوای 465
مختصر التواريخ الإسلامیه / به کوشش جودت القزوینی 499
سفرنامه‌ی اصفهان / عیسی لواسانی / سعیده سلطانی مقدم 511
پیشفرض های موردِ نیاز در بررسی موضوعِ عدمِ تحریفِ قرآن / کاظم استادی 535
ساكب العبرات/ قوام الدین سیفی قزوینی / محمد حسین نجفی 561
مهدویت و گنجینههای طالقان / سین و. آنتونی / مریم کمالی 573
آيت‌الله سردار كابلی چهره‌ای جليل القدر و ناشناخته / ابوالفضل عرب زاده 603
رساله تشکر نعمت شش جهتی مظفریه / به کوشش حمیده سلطانی مقدم 639
کتیبههای اسلامی مسجد « شی آن» / محمد باقر وثوقی / وانگ چینگ 657
بررسی شواهد تشيَع اسامة بن منقذ / احمد خامه یار 675
مواقف النبی (ص) تجاه ابی طالب علیه السلام / محمد مهدی صباحی 691
سلیمان بن داود منقری و دفتر حدیثی او / محمد کاظم رحمتی 707
دربارهی ذات معقول / علی قیصری 717
هندویی نَفْطاندازی همی آموخت / جویا جهانبخش... 725
فرهنگ لغات عامیانه: جامع اللغه فی تکمیل الانسان / سید علی آل داود 779
قواعد سلطانی / سلطان محمد کاشانی / رسول جعفریان 809
رساله در زيج مراغه و تاريخ رصد خانه آن / علی قلی میرزا / احسان مقدس 887
بحرالغرائب حلیمی و دستنویسی نفیس از آن در ایران / یوسف بیگ بابا پور 897
فهرست خود نوشت ملأ محمدکاظم هزار جریبی / علی اکبر صفری 907
خلاصه احوال بانو بیگم (ممتاز محل) / به کوشش اکرم حسن آبادی 921
جایگاه «تسلیم» در نماز از نگاه مذاهب خمسه فقهی / عبدالله فرهی 943
تاریخچه دبستان دولتی ایرانیان کربلا / احمد مشکوة کرمانی / علی اکبر صفری 959
مشق نسخه شناسی / ایرج افشار / نادر مطلبی کاشانی 991
نسخه‌های مختلف و تصحیح‌های تفسیر وزیر مغربی / مرتضی کریمی نیا 1001
شمع المجالس (شمع و دمع) / علی فاضلی 1025
دستنویسی از صحیفه سجادیه به خط یاقوت مستعصمی / محمد حسین حکیم 1049
تصاویر 1067
برگرفته از مقاله استاد رسول جعفریان در خبرآنلاین
نظر شما