خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ جابر عناصری ملقب به «پدر تعزیه دانشگاهی ایران» یکی از محققان و مدرسان پیشکسوت هنرهای آیینی و سنتی ایران است. این محقق همچنین از نخستین کسانی است که در ایران وارد حوزه پژوهش‌های مردم‌شناسی هنر شد و با مسافرت به تمام نقاط ایران و انجام پروژه‌های میدانی در این حوزه به ثبت و ضبط برخی آیین‌هایی پرداخت که در شرف نابودی و فراموشی کامل بودند.
کتاب «مناجات در رمضان» شامل 30 مناجات جابر عناصری است که هرکدام به یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان اختصاص دارد. اين مناجات‌ها پیشتر (در دهه 70 شمسی) در يکی از برنامه‌های صدای جمهوری اسلامی ايران در ماه رمضان، با صدای مولف پخش می‌شد.
عناصری در قسمتی از مقدمه این اثر (ص 12) نوشته است زمانی که برای ضبط به استودیو می‌رفت هیچ یادداشتی با خود نداشت و تمام این مناجات‌ها را ــ که ترکیبی از نظم و نثر است ــ به صورت کاملا بداهه گفته است.
همچنین نویسنده در بخشی از پیشگفتار خود بر این کتاب آورده است: «در ایام رمضان، ما رهپوی طریق التماسیم و او دریای رحمت است. ما بوسه بر درج عقیق یار ابدی را متبرک می‌دانیم و به افسوس و جفا، آیینه مهر و وفا نمی‌شکنیم. صف‌نشینان نیکخواه وعده دیداریم و پیشگامان با ادب قافله عشقیم و دوستداران صاحب اسرار و مستان از باده گلرنگ وصال حضرت دوست. زلف جانان از برای صید دل، گسترده می‌یابیم و غمزه ساقی به یغمای خرد در رف چینی خانه چشم، عیان می‌بینیم. بخشش از اوست و سرتافتن به غفلت و سپس سرباختن به حیرت، از آن ما:
«مناجات در رمضان» را انتشارات خیمه در شهر قم در سال 1389 با شمارگان 6 هزار نسخه، در 80 صفحه به بهای سه هزار تومان روانه بازار کتاب کرد. این کتاب تاکنون تجدید چاپ نشده است.
با هم بخش آغازین مناجات بیست و یکم این کتاب (ص 61) را می‌خوانیم:
کارنامه قلمی نویسنده کتاب
جابر عناصری دارای مدرک دکتری فلسفه و علوم تربیتی از انگلستان است. به قلم او تاکنون بیش از 40 عنوان کتاب منتشر شده که از آن میان می‌توان به این موارد اشاره کرد: «درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران»، «شناخت اساطیر ایران بر اساس طومار نقالان»، «گلواژه‌های عزا بر گلبرگ‌های رثا: گلدسته‌ای از مجالس طرفه و غريبه شبيه‌خوانی»، «شبیه‌نامه سید جلال‌الدین اشرف»، «شبيه‌نامه امام‌زاده صالح الحسنی (ع) رشت»، «سلطان کربلا»، «شبیه‌نامه حضرت عبدالعظیم»، «شهادت مه‌جبينان گل جمال: چهار مجلس شبيه‌خوانی برای نوجوانان و جوانان» و «شبيه‌نامه امام‌زاده محمد تقی (ع) مدفون در رودهن».
کتاب «مناجات در رمضان» شامل 30 مناجات جابر عناصری است که هرکدام به یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان اختصاص دارد. اين مناجات‌ها پیشتر (در دهه 70 شمسی) در يکی از برنامه‌های صدای جمهوری اسلامی ايران در ماه رمضان، با صدای مولف پخش می‌شد.
عناصری در قسمتی از مقدمه این اثر (ص 12) نوشته است زمانی که برای ضبط به استودیو می‌رفت هیچ یادداشتی با خود نداشت و تمام این مناجات‌ها را ــ که ترکیبی از نظم و نثر است ــ به صورت کاملا بداهه گفته است.
همچنین نویسنده در بخشی از پیشگفتار خود بر این کتاب آورده است: «در ایام رمضان، ما رهپوی طریق التماسیم و او دریای رحمت است. ما بوسه بر درج عقیق یار ابدی را متبرک می‌دانیم و به افسوس و جفا، آیینه مهر و وفا نمی‌شکنیم. صف‌نشینان نیکخواه وعده دیداریم و پیشگامان با ادب قافله عشقیم و دوستداران صاحب اسرار و مستان از باده گلرنگ وصال حضرت دوست. زلف جانان از برای صید دل، گسترده می‌یابیم و غمزه ساقی به یغمای خرد در رف چینی خانه چشم، عیان می‌بینیم. بخشش از اوست و سرتافتن به غفلت و سپس سرباختن به حیرت، از آن ما:
گفتم که کی ببخشی بر جان ناتوانم
گفت آن زمان که نبود، جان در میانه حایل»
گفت آن زمان که نبود، جان در میانه حایل»
«مناجات در رمضان» را انتشارات خیمه در شهر قم در سال 1389 با شمارگان 6 هزار نسخه، در 80 صفحه به بهای سه هزار تومان روانه بازار کتاب کرد. این کتاب تاکنون تجدید چاپ نشده است.
با هم بخش آغازین مناجات بیست و یکم این کتاب (ص 61) را می‌خوانیم:
«الهی!
در لیلةالقدری از لیالی قدر هستیم. از خسته‌جانی مولایمان علی (ع)، غم بر دل داریم و می‌دانیم که:
شب قدر آن شه از خود بی‌خبر بود
که بر سیمای دلدارش نظر بود
ز عالم جملگی بگسسته پیوند
به دیدار جمال دوست، خرسند.
پروردگارا!
تو را به فرق بشکافته علی (ع) به آن لاله‌ی ترِ رخسار به خون کشیده شده علی (ع) ــ که حدیث شق‌القمر را تازه فرمود ــ قسم می‌دهیم ما را به فیض زیارت آستان ساقی کوثر برسان.»
در لیلةالقدری از لیالی قدر هستیم. از خسته‌جانی مولایمان علی (ع)، غم بر دل داریم و می‌دانیم که:
شب قدر آن شه از خود بی‌خبر بود
که بر سیمای دلدارش نظر بود
ز عالم جملگی بگسسته پیوند
به دیدار جمال دوست، خرسند.
پروردگارا!
تو را به فرق بشکافته علی (ع) به آن لاله‌ی ترِ رخسار به خون کشیده شده علی (ع) ــ که حدیث شق‌القمر را تازه فرمود ــ قسم می‌دهیم ما را به فیض زیارت آستان ساقی کوثر برسان.»
کارنامه قلمی نویسنده کتاب
جابر عناصری دارای مدرک دکتری فلسفه و علوم تربیتی از انگلستان است. به قلم او تاکنون بیش از 40 عنوان کتاب منتشر شده که از آن میان می‌توان به این موارد اشاره کرد: «درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران»، «شناخت اساطیر ایران بر اساس طومار نقالان»، «گلواژه‌های عزا بر گلبرگ‌های رثا: گلدسته‌ای از مجالس طرفه و غريبه شبيه‌خوانی»، «شبیه‌نامه سید جلال‌الدین اشرف»، «شبيه‌نامه امام‌زاده صالح الحسنی (ع) رشت»، «سلطان کربلا»، «شبیه‌نامه حضرت عبدالعظیم»، «شهادت مه‌جبينان گل جمال: چهار مجلس شبيه‌خوانی برای نوجوانان و جوانان» و «شبيه‌نامه امام‌زاده محمد تقی (ع) مدفون در رودهن».
نظر شما