به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست بررسی «نقش ادبیات در ورزش» با حضور نیما نکیسا،‌ بازیکن پیشین پرسپولیس و تیم ملی ایران و یاسر سماوات،‌ روزنامه‌نگار و داستان‌نویس در سرای اهل قلم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

سماوات در ابتدای این نشست با اشاره به وجود زمینه‌های مناسب داستان‌نویسی در ورزش اظهار کرد: دنیای ورزش و هیجان با هم گره خورده‌اند. برای نمونه برخی مسابقات فوتبال سرشار از هیجانات،‌ اتفاقات و حاشیه‌هایی است که می‌توانند دستمایه نگارش یک داستان شوند.

وی ادامه داد: این اتفاق در ورزش‌های دیگر هم می‌افتد. تصور کنید در یک مسابقه بسکتبال، تیمی با اختلاق دو امتیاز از رقیبش عقب افتاده و در ثانیه پایانی مسابقه با یک پرتاب سه امتیازی از شکست، پیروزی می‌سازد. در ادبیات داستانی مقوله‌ای به نام تعلیق وجود دارد که خواننده در لحظات خواندن چنین رویدادهایی ‌در فضای‌ آن قرار می‌گیرد.

سماوات با اشاره به بهره گرفتن سینما و تلویزیون از جذابیت‌های ورزشی،‌ اضافه کرد: حتی عوامل سازنده سریال «پاینخت 3» هم امسال سراغ موضوعی ورزشی رفتند و از جذابیت‌های کشتی برای جذب مخاطبان تلویزیونی استفاده کردند. این اتفاق می‌تواند در ادبیات ورزشی هم بیفتد.

این روزنامه‌نگار درباره نقش ادبیات داستانی در ورزش گفت: اواسط دهه 70 ستونی در یکی از روزنامه‌های ورزشی وجود داشت که به داستان‌های کوتاهی ورزشی می‌پرداخت من طرفدار پر و پا قرص این ستون بودم و هر روز آن‌را می‌خواندم. البته این داستان‌ها بیشتر به قالب خاطره شباهت داشت اما خواندنشان خالی از لطف نبود و من از همان سال‌ها به فکر نوشتن رمان یا مجموعه داستانی ورزشی افتادم.

نکیسا هم در ادامه برنامه با اشاره به جدایی‌اش از دنیای فوتبال و حضورش در دانشگاه و مانوس شدن با کتاب‌ و کتابخوانی عنوان کرد: روزهای خوبی از فوتبال را به یاد دارم. من جوان‌ترین دروازه‌بان تاریخ تیم ملی فوتبال بودم. زمانی که سال 1996  در جام ملت‌های‌ آسیا سنگر تیم ملی به من سپرده شد تنها 21 سال داشتم و بعد از آن هم حضور در جام جهانی را تجربه کردم. روزگار خوش من در فوتبال سال 1386 به پایان رسید. آن سال به دلیل شکستگی پا و آسیب‌دیدگی شدید مجبور به ترک دنیای فوتبال شدم.

بازیکن پیشین پرسپولیس ادامه داد: آن روزها شرایط سختی داشتم؛ در اوج جوانی باید فوتبال را کنار می‌گذاشتم و این ضربه شدیدی برای من بود اما بعد از مدتی به خودم گفتم فوتبال تمام شده، دنیا که به آخر نرسیده است. بعد از این جریان، با اصرار پدرم در کنکور شرکت کردم و با رتبه عالی وارد دانشگاه شدم. این آغاز آشنایی و انس من با کتاب بود. متوجه شدم زندگی با کتاب معنا پیدا می‌کند.

خطوط قرمز خاطره‌نویسی در ورزش

در ادامه این برنامه سماوات سوالی درباره علل رغبت نداشتن ورزشکاران ایرانی به نوشتن زندگینامه‌ داستانی، پرسید و نکیسا پاسخ داد: متاسفانه خطوط قرمز زیادی خاطره‌نویسی ورزشی در ایران را احاطه کرده است. اگر کسی در این حوزه کتابی بنویسد و خاطراتش از افراد و موقعیت‌ها را در آن ذکر کند، قطعاً با واکنش دیگران روبه‌رو می‌شود. هنوز فضای جامعه ورزشی ایران آمادگی پذیرش این کتاب‌ها را ندارد.

سماوات این پاسخ را قانع‌کننده ندانست و عنوان کرد: وین رونی، بازیکن نام‌آشنای منچستر یونایتد، مدتی پیش کتاب زندگینامه‌اش را منتشر کرد. او در این کتاب به دیوید مویس، سرمربی وقت اوروتون حملات زیادی کرد و از او به دلیل بازی ندادنش در این تیم انتقاد کرد. رونی در این کتاب مدعی شده بود مویس به دلیل حسادتش او را نیمکت‌نشین می‌کرد. این اثر قبل از ورود مویس به منچستر منتشر شد. دست سرنوشت یک بار دیگر مویس و رونی را به هم رساند و سال گذشته با بازنشستگی فرگوسن، مربی سابق اورتون، هدایت شیاطین سرخ را بر عهده گرفت. همه منتظر تنش بین این دو چهره سرشناس بودند اما چنین اتفاقی نیفتاد و چهره‌های ورزشی ما هم می‌توانند از این الگو پیروی کنند.

نکیسا این استدلال را منطبق بر نشر داخلی ندانست و گفت: در بسیاری کشورها قانون کپی‌رایت رعایت می‌شود. یکی از زیرمجموعه‌های این قانون، جلب رضایت کسانی است که در یک کتاب از آن‌ها نام برده می‌شود اما در کشور ما شرایط به این ترتیب نیست و تا وقتی خودمان را ملزم به رعایت این چارچوب ندانیم، نمی‌توانیم مثل رونی یا دیگر چهره‌های سرشناس ورزشی خاطره بنویسیم و منتشر کنیم.

حاشیه‌های نشست

عادل فردوسی‌پور، مزدک میرزایی و حمیدرضا صدر که قرار بود حاضران این جلسه باشند، به سرای اهل‌قلم نیامدند. بسیاری از حاضران هم پیش از آغاز مراسم سراغ این چهره‌ها را می‌گرفتند. *شوخ‌طبعی نکیسا هنگام سخنرانی‌اش،‌ باعث خنده‌ها و تشویق‌های مداوم حاضران می‌شد. *یکی از حاضران درباره ماجرای شکست عجیب و غریب ایران با نتیجه 7 بر یک مقابل آ. اس. رم ایتالیا، سه هفته پیش از آغاز جام جهانی 1998 فرانسه و برکناری ایوویچ مربی وقت تیم ملی پرسید و نکیسا پس از توضیحاتی از وی خواست تا پایان جلسه در ‌این‌باره با اوصحبت کند. * نکیسا در حاشیه نشست عنوان کرد در حال حاضر مشغول نوشتن کتابی درباره فیزیولوژی و آسیب‌شناسی ورزشی است.-