خبرگزاری کتاب ايران (ایبنا)/ حامد مظفري: این مساله که همزمان با آغاز رسمی نمایشگاه، اخبار اصلی رسانه های کاغذی مرتبط با سخنان رییس جمهوری باشد، اتفاقی طبیعی است که در سال های گذشته نیز رخ داده است.امسال نیز چنین اتفاقی رخ داد و رسانه ها اخبار نمایشگاه را پوشش دادند. جمله «اهالی فرهنگ به گشت ارشاد نیازی ندارند» نیز ترجیع بند اغلب گزارش های رسانه ها شد. با این حال برخی روزنامه ها مثل «اعتماد» از روز آغاز نمایشگاه ستون های مختص این رویداد فرهنگی را راه انداخته اند. یکی از این ستون ها که با نام غیر متعارف «کِرم کتاب» معرفی شده به قلم محسن آزموده، قصد دارد همزمان با نمایشگاه هر روز از منظر یک علاقمند واقعی کتاب یا به قول خودش کِرم کتاب درباره آثار متفاوت نمایشگاه به مخاطبان اطلاعات بدهد.

پائولو آل احمد کوئیلو به جای صادق هدایت
نمایشگاه کتاب از ستون طنز این روزنامه هم پنهان نمانده و شهرام شهیدی در این ستون با استناد به سخنان رییس جمهوری به مخاطبانش گفته است:« اگر از فردا در خيابان گشت ارشاد شما را صدا كرد و سوالي پرسید بدانيد احتمالا شما صاحب فرهنگ محسوب نمي‌شوید»! شهیدی یک پیشنهاد جالب توجه هم به ناشرانی که برای چاپ کتاب‌های صادق هدایت مشکل دارند ارائه کرده و گفته اسم صادق هدايت را تغيير دهيم به «پائولو آل احمد كوئيلو» بلكه با اين ترفند هم كتاب‌هايش مجوز چاپ بگيرند و بشود در نمايشگاه كتاب عرضه‌شان كرد، هم دست از سر تخريب خانه تاريخي‌اش بردارند.

حرف ایده‌آل زدن، به تنهایی مشکلی را حل نمی‌کند! «خبرآنلاین» گزارشی از افتتاحیه نمایشگاه کتاب را آورده و در کنار آن هم گفت‌وگویی گرفته با مدیر نشرثالث درباره سخنان روحانی در افتتاحیه نمایشگاه. محمدعلی جعفریه، مدیر نشرثالث با بیان اینکه ناشران نیاز به ممیزی ندارند تاکید کرده اهل فرهنگ، طبق ضوابط مشخص شده کتاب چاپ می‌کنند و اگر آقای روحانی بتوانند در این زمینه قانون را ساری و جاری کنند، تاریخ حتما درباره عملکرد ایشان قضاوت خوبی خواهد داشت. محمدعلی سپانلو، شاعر برجسته کشورمان نیز با تایید نظر رییس جمهوری گفته باید دید که چقدر امکان عملی کردن این حرف وجود دارد، وگرنه حرف ایده‌آل زدن، به تنهایی مشکلی را حل نمی‌کند!

تاختن به رییس جمهوری
تعبیر کیهان از سخنان روحانی با اینکه به نظر نمی رسید گزارش افتتاح نمایشگاه خبر یک روزنامه «کیهان» باشد اما این روزنامه با تیتر «بدون شناسنامه از دولت انتقاد نکنید!» به مرور گزارش افتتاح جشنواره پرداخته و در مقدمه این مطلب آورده است:«رئیس جمهور در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب تهران در اظهاراتی گفت که همه حق دارند از دولت انتقاد کنند، اما از سوی دیگر به ‌منتقدان هم تحت این عنوان که با شناسنامه خود انتقاد نمی‌کنند، شدیداً اعتراض کرد.» این روزنامه در سرمقاله امروز خود نیز همین تیتر را بهانه ای کرده برای تاختن به رییس جمهوری! محمد ایمانی در بخش هایی از این سرمقاله آورده است: «چرا دولتمردان آن‌قدر که در برابر انتقاد منتقدان حساسند و آنان را بی‌سواد و پول گرفته و افراطی معرفی می‌کنند، در برابر تخریبگری جریان افراطی برانداز ساکت اند یا بدتر، حمایت از آنان هم می‌کنند؟ آیا دولتمردان محترم، این حدیث شریف از امیرمومنان را نشندیده‌اند که الراضی بفعل قوم کالداخل فیه معهم.»

روزنامه «رسالت» دیگر روزنامه اصولگرایی است که تیتر یک خود را به نمایشگاه کتاب اختصاص داده و البته سعی کرده ملایم تر از «کیهان» با سخنان روحانی در افتتاح نمایشگاه برخورد کند؛ «احترام به دین، چارچوب برای همه مولدان فرهنگ» تیتری است که «رسالت» از گفته های روحانی در این مراسم انتخاب کرده و در کنار بحث «انتقاد از دولت باید شناسنامه دار باشد» مبحث «دولتمردان نیازمند ارشاد از سوی صاحبان فرهنگ هستند» نیز در گزارش این روزنامه از افتتاح پررنگتر شده اند. متاسفانه «رسالت» به رغم داشتن صفحه فرهنگی مستقل حتی یک یادداشت یا نقل قول از اصحاب فرهنگ درباره این نمایشگاه را در خود ندارد.

شاهنامه را هم سانسور می کنند/زال و رودابه نباید دست در دست هم باشند

خبرگزاری «فارس» در گفت‌وگو با مدیر انتشارات مهاجر به کم و کیف اوضاع نشر در سال های اخیر پرداخته است. محمدحسن محمدی در این گفت و گو از تخصیص امکانات بیشتر به ناشران دولتی و رقابت نابرابر میان آنها و ناشران خصوصی گلایه کرده و درباره ممیزی کتاب، اوضاع فعلی را بهتر از قبل دانسته است. یکی از گفته های جالب او درباره بحث سانسور، ممیزی کتاب‌های اساطیری مانند «شاهنامه» است که محمدی درباره آن می گوید: «مشکل زمانی به وجود می‌آید که قانون وارد مرحله اجرا می‌شود که این اتفاق با اعمال سلیقه از سوی ممیزان مواجه می‌شود. برای مثال در شاهنامه وقتی به روایت داستان زال و رودابه پرداخته می‌شود، می‌گوید دست در دست هم در کنار رودخانه می‌رفتند؛ در اینجا ممیزی می‌گوید اینها نباید دست در دست هم باشند. این نوعی خودسانسوری است که در داستان های کهن نیز در حال اعمال شدن است.»

صادق هدایت در دوران تازه هم ممنوع است

روزنامه «مردم سالاری» که به اصلاح‌طلبان تعلق دارد یکی از 10 تیتر روی جلد خود را به نمایشگاه اختصاص داده!
بله! این روزنامه هر روز روی جلدش 10 تا 12  تیتر می زند که متاسفانه به لحاظ گرافیکی هم چیدمان خوبی ندارند. در تیتر نمایشگاهی امروز این روزنامه، این گفته رییس جمهوری که «امسال سال اقتصاد و فرهنگ است و نه دروغ و تخریب» را می بینیم. محمدحسین روانبخش در صفحه فرهنگی این روزنامه با یادداشتی تحت عنوان «نمايشگاه کتاب‌؛ آغازي دوباره براي رونق کتاب» از روشن نگه داشته شدن چراغ حوزه نشر به واسطه برگزاری نمایشگاه، در زير بار فشاري که در طول هشت سال قبل بر مقوله فرهنگ رفت‌ سخن گفته بدون اینکه به این مساله اشاره کند که چرا بسیاری از آنها که در آن دوران مدح سیاست‌های حاکم را می گفتند حالا شده اند منتقد آن سیاست‌ها! ممنوعیت چاپ تعدادی از کتاب‌های صادق هدایت در ایران سوژه ای است که به بهانه برگزاری نمایشگاه کتاب خبرگزاری «ایسنا» در گفت‌گو با جهانگیر هدایت برادرزاده صادق هدایت به آن پرداخته است. وارث قانونی آثار صادق هدایت در این باره گفته است:«در چند ماه گذشته در دو نوبت از طریق نامه‌نگاری از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا کرده‌ایم که 10 عنوان از کتاب‌های هدایت که پس از انقلاب به کرات منتشر شده‌اند تجدید چاپ شوند، اما متاسفانه هنوز هیچ جوابی به ما داده نشده است.» به گفته او، کتاب‌های «انسان و حیوان»، «فرهنگ عامیانه مردم ایران»، «خیام صادق هدایت»، «سه قطره خون»، «نیمه پنهان»، «سرگذشت صادق هدایت»، «سگ ولگرد»، «زنده به گور»، «مرغابی، عشق و ابدیت»، «یکصدسالگی صادق هدایت» و آلبوم «از مرز انزوا» شامل عکس‌های صادق هدایت، پس از انقلاب با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده‌اند اما چند سالی است که اجازه تجدید چاپ ندارند...و مابقی «بانی فیلم» که فعلا تنها روزنامه سینمایی ماست و «عصر ایرانیان» روزنامه بیژن نوباوه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با تیتر «روحانی: در پی اعمال سانسور دولتی نیستیم» به ارائه گزارشی از افتتاح نمایشگاه کتاب رفته اند و روزنامه های «جمهوری اسلامی» و «شهروند» نیز هر دو با تیتر «منتقدان به نام خود سخن بگویند نه ملت ایران» سخنان روحانی را در نمایشگاه کتاب انعکاس داده اند. «نیازمند فرهنگ مقاومتی هستیم» تیتر روزنامه «جام جم» از افتتاح است و «دوباره بهار کتاب فرارسید» تیتر «همشهری» از این رویداد.