دکتر مهدي زارع در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره معضلات نشر دانشگاهی اظهار کرد: پُرهزینه بودن نشر کتاب‌های بین‌المللی (انگلیسی‌زبان) در داخل کشور باعث شده که این کتاب‌ها با بهای بسیار بالا به فروش برسند. نمایشگاه کتاب تهران فرصت مناسبی برای دسترسی آسان به این منابع به‌شمار می‌آید.
وی ادامه داد: کتاب‌های خارجی در نمایشگاه کتاب تهران با تخفیف ویژه‌ای در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، بنابراین دانشجویان می‌توانند با حضور در این رویداد بزرگ فرهنگی به نیازهای حوزه کتاب خود با بهای مناسب پاسخ دهند، اما متاسفانه سالانه شاهد برپایی تنها یک دوره از این رویداد فرهنگی هستیم که پیشنهاد می‌کنم درباره شیوه برگزاری آن در طول سال، تجدیدنظر شود.
کتابخانه‌های دانشگاهی به نشر الکترونیک مجهز شوند
دانشیار و رییس مرکز ملی پیش‌بینی زلزله پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، با اشاره به معضل مجهز نبودن بسیاری از کتابخانه‌های دانشگاه‌ها به نشر الکترونیک افزود: با توجه به پیشرفت تکنولوژی در جامعه، باید همه کتابخانه‌ها به نشر الکترونیک مجهز شوند، اما متاسفانه مشاهده می‌کنیم تنها تعداد معدودی از جامعه علمی- تخصصی به این امکانات دسترسی دارند.
زارع ادامه داد: از طرف دیگر تعداد محدودی از کتاب‌های علمی و دانشگاهی به‌صورت الکترونیک منتشر میشوند که به نظرم باید بیش از پیش در این زمینه گام برداشت. البته این به معنای محدود کردن چاپ مکتوب کتاب‌ها نیست، چراکه در هر وضعیتی نشر مکتوب از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
انتشار کتاب‌های پرفروش، اولویت کاری ناشران
مدرس دانشکده فنی دانشگاه تهران با اشاره به آسیب‌های موجود در حوزه نشر داخلی اظهار کرد: متاسفانه اکنون در شرایطی قرار داریم که ناشران به سمت تولید و انتشار کتاب‌های پُرفروش رو آورده‌اند. اغلب آن‌ها از انتشار کتاب‌هایی استقبال می‌کنند که مدرس یا مولف معروفی آن‌ها را نگاشته باشد. همچنین متاسفانه اغلب ناشران بیشتر اقدام به انتشار کتاب‌هایی می‌کنند که رویکرد کمک آموزشی یا حل‌المسایل دارند.
وی ادامه داد: بسیاری از کتاب‌های تخصصی نیز به دلیل محدود بودن تعداد مخاطبانشان، از چرخه فعالیت ناشران خارج میشوند. در چنین وضعیتی هیچ نویسنده یا مدرسی به نگارش مطالب تخصصی در قالب کتاب تمایل نشان نمی‌دهد، بنابراین در کشور تولید علم صورت نمی‌گیرد و دچار فقر فرهنگی و علمی می‌شویم.
جامعه دانشگاهی ما کتابخوان نیست
زارع، کتابخوان نبودن جامعه را از دیگر معضلات حوزه نشر کتاب دانشگاهی دانست و گفت: به طور متوسط در هر رشته تحصیلی، حدود چهار میلیون دانشجو در کشور وجود دارد؛ متاسفانه این قشر از جامعه کمتر به مطالعه کتاب‌های غیردرسی علاقه‌مندند که باید این موضوع آسیب‌شناسی شود. در این شرایط است که با ابراز تاسف باید گفت شمارگان کتاب‌ها در چند سال اخیر به 500 و در نهایت یک‌هزار نسخه رسیده است. در حالی که باید با این تعداد دانشجو در کشور (چهار میلیون دانشجو در هر رشته تحصیلی) هر کتابی با شمارگان بیش از 10 هزار نسخه منتشر شود.
دانشیار و رییس مرکز ملی پیش‌بینی زلزله پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، در پاسخ به این سوال که «چه پیشنهادی برای دست‌اندرکاران حوزه نشر برای بهبود سطح کمی و کیفی آثار دانشگاهی دارید؟» گفت: از دست‌اندرکاران حوزه نشر می‌خواهم حوزه نشر دانشگاهی را با حمایت‌های مادی، فنی و علمی ارتقا دهند و با ارایه یارانه به ناشران و به اقشار مختلف دولتی، در راستای بهبود سطح کمی و کیفی این‌گونه آثار گام بردارند.
الزام رعایت قانون کپی‌رایت
مدرس دانشکده فنی دانشگاه تهران، در پایان به ضرورت پیوستن ایران به قانون کپی‌رایت تاکید کرد و افزود: با پیوستن به این قانون، در فرآیند تولید بین‌المللی کتاب قرار خواهیم گرفت و در این فرآیند اگر حمایتی صورت بگیرد، شامل حال ایرانیان نیز خواهد شد. همچنین با پیوستن به قانون کپی‌رایت، هم بازنشر کتاب‌های بین‌المللی در داخل کشور و هم ترجمه آن‌ها قانونمند و اصولی صورت می‌گیرد.-
یکشنبه ۷ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۶:۴۵
نظر شما