خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به دنبال واکاوی دلایل کاهش کیفیت کتاب در سال‌های اخیر با سعید هراتیان گفت‌وگو کرده است. به گفته مدیرمسوول نشر پارسه، انتشار کتاب با معیار گلچین کردن و هدف تولید کتاب لوکس و عرضه کتاب به هر طریقی از سوی نویسندگان، در طولانی مدت به فرهنگ و علوم ضربه بزرگی می‌زند.
سال‌ها پیش اقتصاددانان هشدارهایی درباره ایجاد مشکلات اقتصادی در ایران داده بودند و اکنون این مشکلات به وجود آمده و عده‌ای را درگیر کرده است. در حقیقت بی‌توجهی به مشکلات حوزه نشر و فرهنگ و فرهنگ امروز، تا 10 سال آینده نمایان می‌شود، به طوری که گشایش این مشکلات به آسانی میسر نخواهد بود.
کیفیت کتاب‌های دانشگاهی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نشر پارسه به انتشار کتاب‌های دانشگاهی مشغول است. شاید در این حوزه کیفیت کتاب در قالب محتوا و مباحث علمی قیاس می‌شود و کمتر به نوع چاپ و کاغذ آن توجه می‌شود. اکنون نیز با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم بر کشور کیفیت تولید آثار علمی و دانشگاهی، در حوزه محتوا بررسی می‌شوند.
در هیچ جای دنیا ناشران بدون کمک‌های دولتی رشد نمی‌کنند. هر چند بودجه‌هایی در اختیار اتحادیه‌های کوچک و انجمن‌ها باشد اما کمک آنان در حد حمایت‌های دولتی کارساز نخواهد بود. بنابراین، برای افزایش کیفیت محتوایی کتاب، دولت باید وارد عمل شود.
ناشران باید از جنبه‌های هزینه‌های نیروی انسانی و محل فعالیت حمایت شوند اما این هزینه‌ها در دولت گذشته به طور روزانه و ساعتی اضافه می‌شد و در دولت یازدهم راکد مانده و به آتش زیر خاکستر می‌ماند.
گلچین کردن کتاب، به افزایش محتوای آن می‌انجامد؟
اگر ناشران پشتوانه مالی داشته باشد و حمایت شوند هیچ گاه کتاب را گلچین نخواهند کرد. البته گلچین کردن کتاب موضوعی است که در میان اغلب ناشران باب شده است.
اعتقاد دارم اندیشه را باید به هر شکلی به افراد دیگر انتقال داد. شاید برخی سبک و سیاق ارایه کتاب را دلیل بر کیفیت محتوا بدانند اما این نگرش هم صحیح نیست.
در شرایط کنونی جامعه، نویسندگان رغبت نمی‌کنند کتاب بنویسند زیرا با افزایش بهای روزانه اجناس و کالاها، کتابی که منتشر می‌شود طی یک سال بهای آن تغییر نمی‌کند. بنابراین، نویسندگان به جای پرداختن به محتوای آثار به مسایل مالی و بازار فروش آن فکر می‌کنند و بیشتر برای سودآوری آن در تلاشند.
با توجه به این‌که حوزه فعالیت نشر پارسه، تولید کتاب‌های دانشگاهی است و نویسندگان این حوزه افراد متخصصی هستند که نمی‌توانند به شکل فراوانی روی محتوا مانور دهند. استقبال از کتاب‌های دانشگاهی چگونه است؟
در این حوزه، دیدگاه‌های مولف مورد بررسی و بحث قرار می‌گیرد. مولف در تولید کتاب‌های دانشگاهی، حوزه کاری خود را می‌داند و پس از شش ماه یا یک سال تلاش برای تالیف، کتابش را به ناشر می‌سپارد تا دانش و بینش خویش را به تدریج در ایران به دست مخاطبان خود برسانند.
البته ناشران کتاب‌های دانشگاهی از استقبال مخاطبان کتاب‌های تخصصی در ایران اطمینان ندارند و مشخص نیست چه حجمی به عنوان مخاطب از اثر استقبال کنند.
انتشار کتاب در این شرایط با یک یا دو اسپانسر آسان نیست زیرا هزینه‌های نشر بسیار بالاست و تنها دولت می‌تواند با سیاست‌هایی چون وام‌های کم بهره و تامین محل کار نشر، از این صنعت حمایت کند.
اکنون در حوزه‌های مختلف نشر تبعیض‌های زیادی میان ناشران دیده می‌شود. برخی از این تبعیض‌ها را می‌توان در جای خالی سنجش کتاب‌های علمی در جایزه کتاب سال دید. همچنین دولت با حذف یارانه کاغذ موظف به خرید کتاب از همه ناشران بود اما چیزی که شاهد آن بودیم خرید تنها کتاب‌های دینی بود. اکنون اکثر چاپخانه‌های بزرگ کشور به شهر قم انتقال داده شده‌اند. در حقیقت این تبعیض‌ها، که به طور ناخودآگاه صورت گرفته، علم را هدف قرار داده‌اند.
به نظرم بیان این موضوعات و تکرار گفت‌وگوها مسوولان را مجبور به فکر کردن در این مسایل مختلف نشر کتاب می‌کنند./
یکشنبه ۲۴ فروردین ۱۳۹۳ - ۱۸:۴۰
نظر شما