یکشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۲ - ۲۰:۲۱
خسرو پناه: فلسفه دینانی و اعوانی با دین پیوند دارد

به گفته رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ابراهیمی‌دینانی و اعوانی فلسفه و حکمت را از عقل گرفتند و با استدلال به حکمت رسیده‌اند اما حکمتی که در آنان هست، پیوند وثیقی با دین دارد، چراکه امکان ندارد فلسفه و حکمت اگر بر مبنای عقل رشد کرده باشد، ضددین باشد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم نکوداشت استادان غلامحسین ابراهیمی دینانی و غلامرضا اعوانی عصر امروز (18 اسفند) در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. در این مراسم نجفقلی حبیبی، زهرا مصطفوی، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله سیدحسن سعادت مصطفوی، سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد، عبدالحسین خسروپناه، منوچهر صدوقی سها، علی مرادخانی و استادان دینانی و اعوانی حضور داشتند.

در ابتدای این مراسم دکتر عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران درباره تاثیرگذاری دینانی و اعوانی گفت: یکی از نکات مهم درباره این دو بزرگوار این است که ایشان توانستند روش و نوشته‌های فیلسوفان گذشته را به زبان زمان ما بیان کند. این دو استاد اندیشه خواجه‌نصیر طوسی، سهروردی، ابن‌سینا، ملاصدرا و... را منطبق با دغدغه‌های امروز طرح کردند تا بتوانیم با اندیشه‌های آن بزرگان پرسش‌های زمان حاضر را پاسخ دهیم.

وی ادامه داد: این دو استاد همچنین شاگردان زیادی را تربیت کردند و توانستند تاثیر زیادی در حوزه‌های فکری و نخبگان، همچنین در مردم عادی و حتی نوجوانان و جوانان جامعه ما بگذارند. فیلسوف وقتی فیلسوف است که بتواند با زبان روز سخن بگوید و بر عموم مردم تاثیرگذار باشد. 

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به خاطره‌ای از غلامرضا اعوانی، گفت: زمانی ایشان با بچه‌های من روبه رو شدند و با آن‌ها به زبان کودکی و نوجوانی حرف می‌زدند و بر آن‌ها به طور وسیعی تاثیر گذاشتند. من هرگاه می‌خواهم قاعده «النفس» در فلسفه اسلامی را توضیح دهم، آقای اعوانی را مثال می‌زنم، زیرا بر مبنای این قاعده، نفس تمام مراحل خودش را دارد و می‌دانیم که این دو استاد در هر دو حوزه‌ کمالات نفسانی را نشان می‌دهند. اگر این ویژگی‌ این استادان بر هر استاد دیگری باشد، باید از او درست گرفت. 

خسروپناه همچنین عنوان کرد: مساله بعدی در منش فکری استادان دینانی و اعوانی این است که حکمت و فلسفه را از هر کسی که واجد آن باشد فرا گرفته و به ما هم توصیه کرده‌اند که برای فراگیری حکمت از حکما به دین و اعتقاد آنها کاری نداشته باشیم. هرچند حکمت اصلی از انبیاء است اما این دو استاد به این مهم توجه داشتند که حکمت را از هر جایی که وجود دارد، بجویند. 

به گفته وی، این دو استاد فلسفه و حکمت را از عقل گرفتند و با استدلال به حکمت رسیده‌اند اما حکمتی که در آنان هست پیوند وثیقی با دین دارد، چراکه امکان ندارد فلسفه و حکمت اگر بر مبنای عقل رشد کرده باشد، ضددین باشد. 

در ادامه این مراسم آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد نیز طی سخنانی گغت: در کتابی که مرحوم ذریاب خوئی با عنوان «تاریخ فلسفه» از ویل دورانت ترجمه کرده، به نقل از ارسطو خواندم که فضیلت تعبیری است که با علم به یک معنا است. این‌که از نظر ذهنی فضیلت و علم یکی هستند، برایم ابهام داشت. بعدها فهمیدم که منظور ارسطو چه بوده است، به این صورت که آن‌چه در عالم خارج اتحاد وجودی دارد و مصداق کامل است، خود علم است.

وی با اشاره به آیه قرآن «یُؤْتِی الحِکْمَةَ مَن یَشَاءُ وَمَن یُؤْتَ الحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً» ادامه داد:‌ قرآن تمام دنیا و تمام مال و اموال دنیوی را قلیل می‌داند، الاّ حمکت که از آن به کثرت یاد می‌کند. این همان معنایی است که معلم اول از فضیلت و علم فهمیده بود. چندی پیش من مقاله‌ای را درباره استاد دینانی نوشته بودم. وقتی دوباره از من برای این برنامه مقاله خواستند، گفتم که چیزی به ذهنم نمی‌رسد اما بعد پشیمان شدم و تصمیم به نوشتن گرفتم و درباره خلاقیت‌های نفس مقاله‌ای را آماده کردم. آنگاه در حضور خودشان هم مقدمه‌اش را قرائت کردم. من اشاره کردم که این مقاله را به پای نیم قرن دوستی صدیقی که با ایشان داشتم، نوشتم.

محقق داماد با اشاره به این‌که دینانی ما هم دانش و هم بینش دارد، اظهار کرد:‌ ایشان در کنار همه اینها صفا دارد. من به اندازه نیم قرن شهادت می‌دهم که بی‌صفایی از دینانی ندیدم. خدا بهترین استادان را در عمرشان به ایشان عنایت کرد. دعا می‌کنم این صفت‌هایی که خدا به استاد داده است، تا آخر عمر با ایشان باقی بمانند. نخست این‌که در جوانی عصبانیت ایشان را کسی ندید. البته اکنون  یک مقدار حساس شده‌اند که امیدوارم در منزل این‌طور نباشند!

وی ادامه داد:‌ صفت دوم استاد دینانی این است که اصلاً از مرید خوششان نمی‌آید و معتقد است که هر که مرید کسی دیگر است، خر است و این را شامل مریدهای خودشان هم می‌دانستند! بنابراین حوصله مرید را نداشتند. بازهم امیدوارم این صفت برایشان باقی بماند. آخرین صفت نیز این است که هیچ وقت احساس پیری ندارند. چندین بار گفتم استاد قد شما بلند است، عصا دست بگیرید تا خم نشونید اما قبول نکردند. بنابراین من این شعر را خطاب به ایشان می‌خوانم که: «مگو که پیر شده عاشقی نمیزیبد / شراب چو کهنه شود نشئه‌ای دگر دارد»

این استاد فلسفه درباره غلامرضا اعوانی نیز عنوان کرد: سی و دو سال پیش در همین ساختمان شاهد سخنرانی ایشان بودم. وقتی صحبت کردند، من متعجب شدم. تازه از قم آمده بودم و تصور می‌کردم همه سوادها پیش ماست! بعد گفتم که ما کجای کاریم؟ ایشان به چند زبان تسلط دارند و آشنا به اصطلاحات اصیل اسلامی به زبان انگلیسی هستند. ایشان واقعا نقش استادی برگردن من دارند.

وی در پایان اظهار کرد: از همه مهمتر این‌که او کسی است که با قرآن کریم انس فراوان دارد و تعبیرم راجع به ایشان فردی است که حکمت و علم و تضرع را همراه هم دارند و ایشان مظهر تواضع هستند.

گزارش تکمیلی متعاقبا ارسال می‌شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها