برگزاری یک نشست با عنوانی چالشبرانگیز و قابل تامل مانند «چالشهای علم جدید برای ادیان» سطح انتظار را از کارشناسان و سخنرانان آن افزایش میدهد، موضوعی که دیروز در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران هرگز محقق نشد.
واقعیت این است که عنوان یک نشست میتواند این ذهنیت را برای مخاطب به وجود بیاورد که در این جلسه میتواند به دغدغههای فکری خود درباره موضوع یاد شده پاسخ دهد، اما گاهی از همگسیختگی ذهن سخنران و منسجم نشدن بحث برای کارشناسان میتواند عاملی باشد که مخاطب را از رسیدن به هدف خود باز میدارد.
در ابتدای این نشست دکتر اسماعیل علیخانی، عضو هیات علمی پژوهشکده حکمت و فلسفه ایران با مطرح کردن دلایلی که باعث جدایی علم و دین شده و بیان این نظریه که «بازار پیوند میان علم و دین داغ است» به خوبی بحث را آغاز کرد اما این بحث توسط پروفسور لگنهاوزن و دکتر حسن میانداری آنگونه که باید چالشهای بین علم و دین را مطرح نکرد، ادامه پیدا نکرد.
پروفسور محمد لگنهاوزن نیز تلاش کرد دین و مسایل متافیزیکی مرتبط با دین را مطرح کند که در این موضوع موفق هم نبود. بهتر بود وی برای بیان ارتباط بین دین و علم جدید نباید تنها به بیان مسایل طبیعی مانند زلزله و اتفاقات طبیعی اکتفا میکرد، بلکه باید دین را از منظر علم یا علم جدید امروزه بررسی میکرد. البته تسلط نداشتن لگنهاوزن به زبان فارسی هم مزید بر علت شد که غنای این نشست کاهش یابد.
اگرچه پرداختن به موضوع دخالت الهیات در متافیزیک از سوی لگنهاوزن در یک موضوع جداگانه میتواند بسیار مناسب باشد اما در این نشست هرگز چالشی را میان علم جدید و ادیان ابراهیمی بررسی نکرد.
در ادامه نشست نیز دکتر حسین میانداری که از استادان موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران است، تنها به موضوع اخلاق که تخصص اصلی او است، پرداخت. اگرچه اخلاق از موضوعاتی است که اهمیت ویژهای در هر شرایط و هر حوزهای دارد، اما آیا اخلاق میتواند موضوعی باشد که با مطرح کردن آن، چالشهای علم جدید برای ادیان را بررسی کرد؟
دکتر میانداری علاوه بر دکترای فلسفه، یک پزشک هم هست و ظاهرا این خصوصیت منجر شد تا شاید بیشتر از کسانی که تنها به فلسفه تسلط دارند، علم تجربی را درک کرده باشد و رابطه عمیق آن با دین را بررسی کند.
از استادانی مانند لگنهاوزن و میانداری توقع میرفت تا پیوند بیشتری را میان دین و علم در سخنانشان برقرار کند و این پیوند عمیق را به چالش بکشند.
با وجود به تلاشهای کارشناسان نشست «چالشهای علم جدید برای ادیان» و مقدمه خوب علیخانی، در جلسه دیروز به خوبی به این موضوع پرداخته نشد و علم و دین تنها از کنار هم عبور کردند و چالشی بین آنان درنگرفت.
نظر شما