ولی‌الله مظفریان، مولف کتاب «شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران» که اثرش در بخش علوم خالص، شاخه زیست‌شناسی سی و یکمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان برگزیده معرفی شد، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: انگیزه اصلی تالیف این کتاب، آشنا کردن جامعه طب سنتی با واقعیت‌های طب سنتی ایران است.

گذر از فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب
وی، ادامه داد: هدف اصلیم، تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب بوده است، چراکه متاسفانه امروزه اطلاعات نادرستی درباره گیاهان و محل رویش آن‌ها در کتاب‌ها در اختیار خوانندگان قرار داده می‌‌شود.

این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، در ادامه با اشاره به ‌این‌که، بسیاری از کتاب‌های حوزه طب سنتی کشور را کتاب‌های ترجمه‌ای تشکیل می‌دهند، گفت: در حال حاضر در قفسه کتابفروشی‌ها، اغلب کتاب‌های گیاهان دارویی ترجمه‌ای هستند، و متاسفانه بیشتر این مترجمان گیاه‌شناس نیز نبوده و تنها مترجم صرف هستند.

شناخت گیاهان دارویی؛ سنگ‌بنای دانش گیاه‌شناسی
این گیاه‌شناس، با تاکید بر این‌که شناخت گیاهان دارویی سنگ‌بنای دانش گياه‌شناسی است، عنوان کرد: تجربه 36 سال فعالیت در این حوزه باعث شده که با درک مشكلات شناخت داروهای گیاهی، اطلاعات زیادی در زمینه شناخت صحیح گیاهان دارویی و کاربردهایشان کسب کنم.

مظفریان افزود: شناخت گياهان دارويی، گام نخست در علم گياه‌شناسی است و مصارف و كاربردهای آن در مراحل بعدی قرار می‌گیرد.

این محقق و پژوهشگر گياهان دارويی و معطر ايران، در ادامه بیان کرد: یکی از ویژگی‌های خاص این اثر، استفاده از عکس‌های گرفته شده توسط مولف به همراه ذکر خصوصيات آن گیاه است که از بدو تاسیس دانشكده داروسازی كتابی با اين كيفيت به چاپ نرسیده بود.

ترجمه آثار بدون داشتن تخصص و شناخت لازم
وی، نخستین معضل شناخت گياهان دارويی در ايران را، در ترجمه‌های بدون اطلاع از محل صحیح رويش گياه در منطقه دانست و گفت: تاليف و ترجمه كتاب‌های مختلف در زمينه گياهان دارويی غيرقابل دسترس و نامرتبط به سرزمين ايران و نیز ترجمه آثار گياه‌شناسی به دست افراد فاقد تخصص، از دیگر معضلات این رشته علمی است.

برگزیده جایزه کتاب سال، همچنین تحقيقات آزمايشگاهي را در راستای اثبات شناخت صحيح يک گياه وسپس مصرف و كاربرد آن ضروری دانست و افزود: با توجه به این‌که اکثر منابع معتبر و اصيل گياه‌شناسی و برخی علوم در دنيا متعلق به کشورهای غربی است، ضروری دارد متخصصان اين حوزه در كشور به تهيه پژوهش‌های خاص به زبان لاتين اهتمام جدی داشته باشند.

این فعال حوزه گیاه‌شناسی که به‌عنوان محقق در موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع ايران نیز فعالیت می‌کند، ضمن ارج نهادن به كار پیشکسوتان طب سنتی، مخاطبان این رشته را از قضاوت مطلق، يک‌جانبه و بدون شناخت علمی برحذر داشت.

مظفریان در معرفی مختصری از کتاب، گفت: این کتاب، حاوی مشخصات كامل 850 گياه دارويی است که با تصاویر آن‌ها در اختیار مخاطبان و جامعه طب سنتی قرار گرفته است. 

کتاب «شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران» پیش از این، در بیست و چهارمین دوره جایزه کتاب فصل سال 1392، نیز به‌عنوان کتاب فصل برگزیده شده بود.

ولی‌الله مظفریان، نویسنده اثر برگزیده سی و یکمین جایزه کتاب سال، هم اکنون عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع است و تا به امروز، 16 عنوان کتاب با موضوع گیاهان دارویی، از وی به چاپ رسیده است. مظفریان، نخستین گیاه‌شناسی است که برای گیاهان دارویی ایران نام جدید پیشنهاد داده است.

کتاب «شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران» با شمارگان سه هزار نسخه در یک‌هزار و 444 صفحه، به بهای 90 هزار تومان، با همکاری مشترک انتشارات فرهنگ معاصر، شبکه ملی پژوهش و فناوری گیاهان دارویی و ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب ایرانی، منتشر شده است.

آیین اختتامیه سی و یکمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، از ساعت 15 شنبه (19 بهمن‌ماه) با معرفی آثار برگزیده و شایسته تقدیر، در تالار وحدت برگزار شد./