به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین تجلیل از پژوهشگران برتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، پیش از ظهر امروز (30 دیماه) با حضور جمعی از نویسندگان کتاب‌های دانشگاهی، مسوولان، اساتید و دانشجویان پژوهشگر این دانشگاه، در سالن اجتماعات دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی برگزار شد.

محمدعلی صفانیا، رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، در این مراسم از افزایش تعداد رشته‌های تحصیلی این دانشگاه در مقاطع دکترا و تحصیلات تکمیلی خبر داد و گفت: نتایج تحقیقات و بررسی‌ها، بیانگر این مطلب است که برای پیشرو و کاربردی کردن دانشگاه‌ها، باید پنج نکته اساسی را در دستور کار قرار داد. این نکات شامل تنوع منابع مالی، هسته نظارتی‌-‌تدارکاتی و پشتیبانی قوی تنوع در منابع مالی، هسته نظارتی تدارکاتی و پشتیبانی قوی، مرزهای گسترش‌یافته فعالیت‌ها، کانون علمی با انگیزه و فرهنگ منسجم کارآفرینی، است.

وی ادامه داد: برای رسیدن به این اهداف باید برنامه‌ریزی کرد؛ باید فضای فیزیکی دانشگاه‌ها را ارتقا داد، در راستای تهیه و تجهیز منابع سخت‌افزاری، بهبود منابع انسانی، بازنگری در آیین‌نامه‌ها و تقویت دفاتر نظارتی و ارزیابی مستمر گام برداشت.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، عنوان کرد: مشکلاتی که حوزه پژوهش و تحقیق، در دنیا و به‌مراتب در کشور و دانشگاه با آن‌ها مواجه است، به دو دسته عمده مشکلات ناشی از نبود وجود نظام پژوهش و تحقیقاتی در کشور و همچنین مشکلات ناشی از مدیریت نارسای سازمان‌ها، موسسات و دانشگاه‌ها، طبقه‌بندی می‌شوند.

صفانیا در پایان سخنانش گفت: مشخص نبودن جایگاه تحقیق در کشور، فقدان نظام هماهنگ، نقش ضعیف ارگان‌های تحقیقاتی، وجود مقررات دست و پا گیر و نبود نهاد تشویق و تنبیه، در حوزه مشکلات ناشی از مدیریت نارسای سازمان‌ها، موسسات و دانشگاه‌ها قرار می‌گیرند. 

مسایل اداری، مهم‌تر از تحقیق و پژوهش!!
وی با اشاره به مشخص نبودن جایگاه تحقیق در کشور، اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از سازمان‌ها و دانشگاه‌ها، مسایل اداری را مهم‌تر از مسایل مربوط به تحقیق، علم و پژوهش می‌دانند و تحقیق را تنها یک فعالیت شعاری می‌پندارند، در حالی‌که اگر گره‌های این حوزه (تحقیق و پژوهش) گشوده شوند، خود به خود مشکلات سایر حوزه‌ها نیز حل می‌شوند.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، درباره نبود نظام هماهنگ در حوزه پژوهش گفت: اغلب مدیران، در حوزه پژوهش به‌صورت سلیقه‌ای کار می‌کنند و توجهی به نیازها و اهداف جامعه ندارند. تدوین نظام هماهنگ در این حوزه، باعث پیشگیری از تولید آثار موازی و تکراری می‌شود. بنابراین برای تدوین این نظام، تشکیل شورای پژوهش ضرورت دارد. این شورا باید به استادان، صاحبنظران و کارشناسان عرصه تحقیق و پژوهش مجهز شود.

وی درباره نقش ضعیف ارگان‌های تحقیقاتی کشور، عنوان کرد: ضعیف عمل کردن ارگان‌های تحقیقاتی، بیانگر این مطلب است که بودجه پژوهشی این ارگان‌ها بسیار اندک و در اغلب موارد حدود 10 درصد است، در حالی‌که این ارگان‌ها مکان‌هایی هستند که 70 درصد فعالان این حوزه، یعنی استادان دانشگاه‌ها در آن‌ها حضور دارند. بنابراین باید در میزان بودجه‌های تخصیص‌یافته به این ارگان‌ها بازنگری و تجدیدنظر شود. 

محقق نباید درگیر قوانین دست‌ و ‌پاگیر شود
وی درباره اعمال مقررات دست و پاگیر در عرصه پژوهش گفت: پژوهش، فعالیتی بسیار ظریف است. بنابراین محققان نباید درگیر قوانین دست و پاگیر شوند. آن‌ها برای بهتر پرداختن به موضوع پژوهش، نیازمند آرامش هستند.

صفانیا، با اشاره به نبود نهادهای تشویقی و تنبیهی در حوزه پژوهش، بیان کرد: متاسفانه در اغلب دانشگاه‌ها دیده می‌شود که یک فرد با سمت استادیاری وارد دانشگاه می‌شود و تا زمان بازنشستگی با وجود فعالیت‌های علمی و پژوهشی فراوان در همین جایگاه باقی می‌مانند و این موضوع نشان می‌دهد که در دانشگاه‌ها نهاد متمرکز و منسجمی برای ارتقای رتبه علمی استادان با هدف تشویق آن‌ها وجود ندارد. این معضل بسیار بزرگی است که باید در راستای حل آن گام‌های بلندی برداشت.

کارکردهای پژوهشی نباید در قفسه‌ کتابخانه‌ها محصور شوند 
فریدون رهنما رودپشتی، معاون اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی، از دیگر سخنرانان این آیین، دانشگاه آزاد اسلامی را یک دانشگاه بی‌بدیل و ابردانشگاه برشمرد و گفت: سهم دانشگاه آزاد که از بودجه نفت استفاده نمی‌کند در تولید ناخالص ملی، اقتصاد ملی کشور و تولید علم، بیشتر از سهم دانشگاه‌هایی است که از بودجه نفت استفاده می‌کنند.

وی با بیان این‌که چرخه علم و ثروت باید با هم متصل شوند، ادامه داد: کارکردهای پژوهشی با وجود آرشیو در کتابخانه‌ها باید در اجتماع تبدیل به ثروت شوند. اگر می‌خواهیم در سال 1404 رتبه نخست در تولید علم و فناوری را به‌دست آوریم و سهم دانشگاه را در تولید علم و فرهنگ مشخص کنیم، نیازمند به برنامه‌ریزی هستیم چرا که اگر برنامه نداشته باشیم، تخصیص منابع معنایی نخواهد داشت. 

رهنما، با بیان این‌که اگر شرایط برای توسعه پژوهش فراهم شود رکود علمی صورت نمی‌گیرد، گفت: پژوهش نیازمند تفکر است. اگر تفکر پژوهشی داشته باشیم بدون تردید تحمل ما بیشتر خواهد شد و ادعای نگارش مقاله در یک شبانه‌روز را نخواهیم داشت.

پژوهش نیازمند بسترسازی است
معاون اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی، افزود: پژوهش فرآیندی دارد که نیازمند مراقب است. پژوهش نیازمند بسترسازی است و بخشی از این بستر به زیرساخت‌ها مربوط می‌شود و بخش دیگر به کارکردها. در بخش زیرساخت‌ها، باید امکانات انجام پژوهش مانند آزمایشگاه‌ها فراهم شود و در بخش کارکردها باید ابزارهای پژوهشی در اختیار پژوهشگران قرار بگیرد.

وی در پایان عنوان کرد: در امر پژوهش، باید مرکز شراکت اطلاعاتی وجود داشته باشد، به این معنا که باید سیستم یکپارچه اطلاعاتی در کشور راه‌اندازی شود تا مدرسان دانشگاه‌های مختلف از دستاوردها و آثار یکدیگر باخبر شده و به آن‌ها دسترسی داشته باشند.

گزارش تکمیلی ارسال خواهد شد.