به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین اعطای جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سیدعباس موسویان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اندیشه اسلامی، امروز (21 دی‌ماه) با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم، نماینده مجلس شورای اسلامی، دکتر ولی‌الله سیف، رییس بانک مرکزی، حجت‌الاسلام والمسلمین رضازاده، نماینده ولی فقیه در بانک انصار، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد طی سخنانی گفت: حوزه اقتصاد نقطه تلاقی جریان دینی و سکولاریسم در دهه‌های اخیر در کشور ما بوده است، چرا که به دلیل مجاورت ایران با شوروی سابق و نیز اهمیت تاریخی و فرهنگی کشور و تاثیرگذاری آن بر منطقه، مورد هجمه وسیع مارکسیسم بوده است.

وی ادامه داد: اگر در سال‌های گذشته مارکسیسم می‌توانست در ایران تأثیرگذار باشد ایران به اصطلاح به بلوک شرق آن زمان تبدیل می‌شد و از این طریق استعمارگران می‌توانستند خاورمیانه را فتح کنند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری بسیاری گسترده‌ای در این زمینه انجام شد تا تفکر مارکسیسم در کشور حاکم شود.

وی افزود: برای مقابله با این تفکر علما و فضلای فعال در حوزه علوم انسانی اسلامی به نظریه‌پردازی در حوزه اقتصاد پرداختند.

به گفته رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، اگرچه کتاب‌هایی که در این حوزه تولید شدند به لحاظ فنی چندان قوی نبودند، با این وجود توانستند تأثیر بسیاری روی مخاطبان خود بگذارند.

وی با اشاره به نظریه‌پردازی‌های شهید صدر در این باره اظهار کرد: مرحوم شهید صدر از جمله کسانی بود که در حوزه اقتصاد اسلامی نوآوری کرد و یک نظریه‌پرداز بود. وی روشنفکران بسیاری را از نقاط مختلف جهان جذب نظریات خود کرد. بنابراین پیشینه کار نظریه‌پردازی و نوآوری در بخش اقتصاد علوم انسانی قابل توجه است.

مدیر حوزه علمیه امام رضا(ع) همچنین گفت: بعد از انقلاب اسلامی نیز مسأله اقتصاد مورد توجه جدی صاحب‌نظران بوده، چرا که این نظرات ارتباط مستقیمی با معیشت مردم داشته است.

حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد ضمن انتقاد از کم‌کاری در این حوزه عنوان کرد: متاسفانه با وجود کارهای انجام شده در این باره همچنان در ابتدای راهیم و اقتصاد اسلامی نامی هویت‌دار نیست. اگر از کسی بپرسید اقتصاد اسلامی را تعریف کند، می‌گوید نه سوسیالیسم و نه کاپیتولاسیم! بنابراین اقتصاد اسلامی تعریف ایجابی ندارد.

وی اظهار کرد: این موضوع بسیار نگران‌کننده است و ما در این باره کوتاهی کرده‌ایم، چرا که می‌توانستیم طی 35 سال اخیر در این باره نظریه‌پردازی قدرتمندی داشته باشیم.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی پیشنهاد تأسیس پژوهشگاه ویژه‌ای برای مطالعات اقتصادی را داد و افزود: باید ده‌ها پژوهشگر متخصص برای تبیین اقتصاد اسلامی و معرفی آن به جهان به کار گرفته شوند.

وی تأکید کرد: باید تأسف خورد که ما در همه حوزه‌های هزینه می‌کنیم اما در تولید نظریه، الگوسازی و مدل‌سازی اهتمام خاصی را نداشته‌ایم.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش پایانی سخنان خود به فعالیت‌های دکتر موسویان اشاره کرد و گفت: وی در بستر حوزه پرورش یافته و به بلوغ رسیده و نظراتش گره‌گشای مشکلات عرصه اقتصادی است.

وی ادامه داد: اکنون گروه‌های اقتصاد در حوزه‌های مختلف نهادها فعال شده‌اند و خوشبختانه کتاب‌های با ارزشی هر سال در جشنواره کتاب سال حوزه در این باره تولید می‌شود.

وی یادآور شد: جوهر طلب علم و عشق در دکتر موسویان وجود دارد و همه کارهای بزرگ در جهان به اتکای جوهره عشق انجام شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین مصباحی‌مقدم در بخش دیگری از این مراسم گفت: اندیشه‌های اقتصادی اندیشمندان مسلمان از صدر اسلام تاکنون مانند دیدگاه‌های ابن‌خلدون و حکیم غزالی در قالب کتاب گردآوری شده و قابل مطالعه است.

وی ادامه داد: پس از انقلاب اسلامی با وجود حمایت ناکافی، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های بسیاری در داخل و خارج از کشور درباره اقتصاد اسلامی تولید شدند و اگر این آثار جمع‌آوری شود با انبوهی از آثار علمی در این حوزه مواجه خواهیم شد.

وی ضمن تاکید از حمایت در تولید کتاب‌ها و مقالات با موضوع اقتصاد اسلامی افزود: باید حمایت‌های جدی از سوی نهادهای متولی در این باره صورت گیرد.

در بخش پایانی این مراسم نیز عبدالله موسویان گزارشی را از سیر تاریخی نظریات درباره بانکداری اسلامی ارایه داد و افزود: حدود یکصد سال از ورود صنعت بانک به کشورهای اسلامی می‌گذرد و متفکران مسلمان زمانی که با این صنعت روبه‌رو شدند دچار دوگانگی شدند.

وی ادامه داد: در حل این تعارضات نظریه پردازانی مانند شیخ عبدو و رشیدرضا وارد میدان شدند و بر آن شدند تا تفسیر جدیدی از مفهوم ربا ارایه کنند.

به گفته موسویان، تفسیرهای جدید بر آن بودند تا دیدگاه اسلام را نسبت به بانکداری اسلامی تلطیف کنند.

وی با اشاره به نظریه‌پردازی متفکران معاصر در این باره ادامه داد: از 40 سال گذشته نیز افرادی مانند شهید صدر و نجات‌الله صدیق نظریه بانکداری بدون ربا را مطرح کردند و سعی در تبیین مفاهیم نظری آن داشتند.

وی یادآور شد: برای اجرایی کردن نظریه بانکداری اسلامی مقالات و کتاب‌های متعددی تولید شده‌اند و تمامی آن‌ها می‌کوشند بانکداری را با مفاهیم موجود در اسلام سازگار سازند.

در بخش پایانی این مراسم جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به پاس تلاش علمی چندین ساله در موضوع اقتصاد اسلامی و بانکداری اسلامی و نیز نظریه‌پردازی در این حوزه به حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدعباس موسویان اهدا شد.