نوزدهمین شماره «گذرستان» درباره «ممنوعيت حجاب» در پایگاه اطلاعرسانی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی منتشر شد. این شماره با 38 مقاله به بررسی کشف حجاب در دوره رضاخان، همچنین به ریشهها، کتابشناسی و سیر موضوع ممنوعیت حجاب میپردازد.-
در این شماره از گذرستان میخوانیم: «نخستین نشانههای کشف حجاب را میتوان در دربار ناصرالدین شاه قاجار و سپس در محافل روشنفکری مشاهده کرد ولي رسمیت یافتن آن به دوره رضا شاه پهلوی باز میگردد. رضاشاه که تجددگرایی و تضعیف ارزشهای دینی را سرلوحه برنامههای خود ميدانست، با اقداماتي چون حضور روز افزون میسیونهای مذهبی، تاسیس مدارس جدید، بازگشت اشرافزادگان تحصیلکرده از فرنگ، تاسیس کانونها و انجمنهای روشنفکری، تغییر نظام آموزشی، اجباری کردن استفاده از کلاه شاپو، صدور قانون متحدالشکل کردن لباسها، مقدمات کشف حجاب و زمينههاي ترویج بیقیدی در میان زنان را فراهم کرد و از حضور زنان با حجاب در پارکها، سینماها، تئاترها، هتلها و سایر مراکز عمومی جلوگیری كرد. رضا شاه پس از تنها سفر خارجیاش به ترکیه در 12 خرداد 1313، تحت تاثیر آتاتورک عزم خود را برای غربی شدن جامعه ایرانی جزم نمود.»
در «سخن نخست» این شماره آمده است: «کشف حجاب در ایران پدیدهای ناشی از آشنایی با غرب و تجددخواهی افرادی است که افکار و زندگی غربی را تجربه کرده بودند. در حالی که نخستین نشانههای کشف حجاب را میتوان در دربار ناصرالدین شاه قاجار و سپس در محافل روشنفکری مشاهده نمود و رسمیت یافتن آن را به دوره دیکتاتوری رضا شاه پهلوی بازگرداند.»
«از هر چه زن چادری است بدم ميآيد»، «از ورود زنان بیحجاب تا بستن در مساجد»، «از کشف حجاب بیشتر بدانید»، «اعلام كشف حجاب و اقدامات سازمانيافته براي پيشبرد آن»، «انجمن عفاف زنانه»، «بررسى فعاليت زنان قبل و بعد از مشروطه»، «بيحرمتي به حجاب و نقش استعمار انگليس»، «پهلوی اول و مساله کشف حجاب»، «تاملي در پديده کشف حجاب»، «ترک ایران به خاطر کشف حجاب»، «حجابهاى نورانى و ظلمانى از دیدگاه امام خمینى(ره)»، «روند کشف حجاب در تاریخ معاصر»، «ريشههاي كشف حجاب»، «زنان و استقلال وطن»، «زنان و شبهمدرنيسم رضاخان»، «زوایای مختلفی از پدیده کشف حجاب در تاریخ معاصر»، «ساواک برای گرفتن اعتراف به حجابم تعرض کرد»، «سه خاطره از روزهاي كشف حجاب»، «سياه: رنگ پوشش - هيبت و عزا»، «سير كشف حجاب در شهرها»، «ولايات و مناطق عشايري» و «شكلگيري جمعيتهاي زنان ايراني در دوران قاجاريه» برخی عناوين مقالههای اين شماره از گذرستان را تشکیل میدهند.
«شكوایيه زنان يزدي به مجلس شوراي ملي»، «قیام مسجد گوهرشاد و مبارزه با کشف حجاب»، «كتابشناسي گزيده واقعه كشف حجاب و قيام مسجد گوهرشاد»، «کشف حجاب اجباری یک زن روستایی در دوره رضا شاه»، «کشف حجاب به فرمان رضاخان»، «كشف حجاب در شيراز»، «کشف حجاب و تجدد اجباری»، «کشف حجاب و زمینهها و پیامدها»، «کشف حجاب و کژراهه پهلوی اول»، «گاهشمار كشف حجاب»، «مبارزه مرحوم بافقی با بیحجابی زن رضاخان»، «مكاني به نام چادرخانه»، «نگاهی تاریخی به ماجرای کشف حجاب در ایران»، «واقعه مسجد گوهرشاد؛ قیام برای حفظ عفاف و حجاب»، «واكنشهاي اجتماعي در برابر كشف حجاب» و «وضعيت جمعيتهاي زنان در دوران رضاخان» دیگر مقالههای گذرستان را شامل میشوند.
در بخش دیگر این نشریه الکترونیکی کتاب «مساله حجاب» شهید مطهری آمده است که بیشترین نوبت چاپ را در هفته پایانی مهرماه 92 با 104 مرتبه چاپ به خود اختصاص داده است.
در بخشی از این نشریه آمده است: «زمينههاي نظري كشف حجاب به پيش از تغيير سلطنت و انتقال قدرت به خاندان پهلوي باز ميگردد. اين فكر در دوران مشروطيت نضج يافت و پس از آن نيز، هرگاه مجالي پيدا ميكرد، به انحا گوناگون ظاهر ميشد. به طوريكه قبل از به قدرت رسيدن رضاخان گروههاي متعددي از زنان قصد داشتند كشف حجاب نمايند و براي اين منظور در يكي از مساجد بست نشستند و خواستار حق كشف حجاب براي زنان شدند.»
نوزدهمین شماره نشریه الکترونیکی «گذرستان» در پایگاه اطلاعرسانی موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی به نشانی http://gozarestan.ir قرار گرفته است.
نظر شما