حسینی در این باره به خبرگزاری کتاب‌ایران (ایبنا)، گفت: هر کسی که با مباحث روانشناسی آشنا باشد، یا بر اساس تجربه به دانش کافی درباره کودکان رسیده باشد، مطمئنا می‌داند که کودکی مهمترین نقش را در سرنوشت انسان‌ها بازی می‌کند. به گفته روانشناسان، بازتاب کودکی درفرداست. همه چیز در کودکی اهمیت دارد و همه آنچه در کودکی برای کودکان اتفاق می‌افتد قطعا در سرنوشت آن‌ها و بزرگسالی‌شان مهم است. به همین خاطر باید با کتابی که قرار است یک کودک مخاطب آن باشد با احتیاط، حساسیت و دقت بسیار زیادی رفتار کرد. با این حال باید گفت متاسفانه امروزه فرهنگ درونی شده ریاکاری در بسیاری حوزه‌ها از جمله آثار کودک و نوجوان، اثرات مخربی باقی گذاشته است. گویا فکر می‌کنیم اگر به عنوان بزرگترها اطلاعاتی را از بچه‌ها پنهان کنیم، وظیفه بزرگتری خودمان را در برابر آن‌ها انجام داده‌ایم. مهم این است که بدانیم ما بزرگ شده‌ایم و گذشته گرا هستیم، درحالی ‌که کودکان آینده گرا هستند و نباید با پنهان کاری آن‌ها را به آینده برسانیم. 

نویسنده کتاب «ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن»ادامه داد:« کودکان و نوجوانان، به اطلاعات دقیق، سالم و درست نیاز دارند. بنابراین دانشی که قرار است به آن‌ها منتقل شود نباید پنهان‌کاری شود. 

وی افزود: هر فردی اگر به خودش رجوع کند اطلاعات اشتباه زیادی پیدا می‌کند که در کودکی‌اش شکل گرفته است. هرچند که بعد‌ها آن را تصحیح کرده باشد، اما در نخستین برخورد همان غلطِ کودکی را به خاطر می‌آورد؛ بنابراین مهمترین وظیفه ویراستار آثار کودک ارائه اثر بی نقص و غلط چه از نظر محتوا و چه از نظر ساختار به کودکان است چون ابتذال مفهومی خلاصه شده در مضمون نیست و نحوه ارائه آثار را نیز در بر می گیرد.

حسینی با اشاره به تاثیر عمیق کودکی در بزرگسالی افراد گفت:« اولین کاری که ویراستار کتاب کودک و نوجوان باید انجام دهد، این است که متون مربوط به گروه سنی مد نظرش را بشناسد؛ چراکه تربیت نگاه‌ها و ذهن‌های زیبا فرآیندی است که در کودکی اتفاق می‌افتد. درست این است که بگوییم ما باید اطلاعات را سنجیده و زیبا به مخاطب ارایه بدهیم. به عقیده من خشونت‌هایی که امروزه در جامعه دیده می‌شود به کودکی برمی‌گردد. یعنی اگر کودکانمان را طوری تربیت کنیم که فیلم ببینند، کتاب بخوانند و تئا‌تر بروند، در بزرگسالی به آسانی بزهکار نخواهند شد.

این ویراستار ادامه داد: در این زمانه غالبا بزرگسالان به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ کسانی که وقت این را پیدا می‌کنند تا بفهمند ذهنشان درکودکی درست تربیت نشده‌است و کسانی که حتی این بخت را هم پیدا نمی‌کنند. دسته اول اگر تمام تلاششان را به کار بگیرند، می‌توانند بین کودکی وبزرگی‌شان حصاربکشند واجازه ندهند تصمیمات کودکی در بزرگسالی اثر بگذارد. ویراستار کسی است که به یاری مولف یا مترجم می‌کوشد تا به حساسترین انسان‌ها یعنی کودکان خدمت بیشتر و بهتری ارایه شود. میان ویراستار کودک و بزرگسال تفاوت هست؛ ویراستاران کودک باید علاوه بر اینکه بر تمامی دانش ویرایش آگاه باشند، باید دایره لغات کودکان و نوجوانان را هم در هر سنی بشناسند. به طور مثال برای ویرایش رمان بزرگسالان نیازی به توجه به دایره واژگان نیست، اما برای ویرایش کتاب کودک باید واژگان مورد استفاده برای گروه‌های مختلف سنی را شناخت. درواقع ویراستار باید خودش را نسبت به کتاب‌های درسی و مدرسه‌ای به روز کند و نقاط ضعف این کتاب‌ها را بشناسد تا بتواند به دانش مخاطبانش بیفزاید. اگر دایره لغات فردی ۵۰۰ لغت باشد و ما در کتاب ۵۵۰ لغت بگنجانیم، کودک می‌تواند با استفاده از آن کتاب به دایره لغات خود بیفزاید ولی اگر ۴۰۰ کلمه خارج از دایره لغات کودک را در کتاب بگنجانیم، ارتباط را از میان برده ایم.

نویسنده «به دنبال فردوسی»درباره لزوم استفاده از رسم‌الخط یکسان گفت:‌اکنون شرایط طوری است که هرشخص برای خودش رسم الخط ویژه انتخاب کرده است و باید فرهنگستان ادب فارسی برای رسم الخطی واحد تصمیم بگیرد، ولی اشکال این‌جاست که همین فرهنگستان هم ثباتی در تصمیماتش ندارد؛ چراکه مرتب در حال تغییر و تحول است. به گمانم باید یکبار برای همیشه رسم‌الخطی را طراحی کنیم و دست کم برای ۵۰ سال از آن استفاده کنیم و به آن پایبند باشیم تا سردرگمی‌های نوشتاری پایان بپذیرد.

حسینی در پاسخ به این سوال که نقش نظام آموزشی در درست نویسیِ کودکان و نوجوانان چیست گفت: نظام آموزشی و کتاب‌های درسی نقش مهمی در بزرگ شدن بچه‌ها دارند. همه ما در همین نظام آموزشی، خواندن و نوشتن آموخته‌ایم؛ اما سردرگمی در این سیستم هم هست. چون نظام مدرسه و آموزش می‌خواهد خود را به روز کند، پس به فرهنگستان مراجعه می‌کند و فرهنگستان هم  هربار شیوه جدیدی ارایه می‌کند. یکی دیگر از مشکلات خطا‌های انسانی و بی‌دقتی‌هاست؛ به طور مثال در بخش دستور زبان کتاب درسی می‌گویند باید بعد از «ه» از «ی» جدا استفاده کنیم، اما چند صفحه بعد و در متن درس از همزه بالای «ه» استفاده می‌کنند. این تناقض‌ها به کودکان اجازه نمی‌دهد درست یاد بگیرند. مدرسه نماد دانش و دقت است و مشکلات این چنینی دقت را از میان می‌برند.

وی با اشاره به نقش تاثیرگذار تشکل‌های فرهنگی در ادبیات کودک و نوجوان گفت: به طور قطع ما نیازمند انجمن‌های صنفی هستیم. هشت سال قبل با همکاری عده‌ای از دوستان برای تشکیل انجمن صنفی ویراستاران به وزارت کار مراجعه کردیم ولی متاسفانه دید دولت در آن زمان به این ماجرا دیدی سیاسی بود و همین سبب شد این انجمن صنفی شکل نگیرد. ما نیازمند نهادهای صنفی و تشکل‌های فرهنگی درستی هستیم تا بتوانیم درساختاری کاملا قانونی، فعالیت کنیم و ازاین طریق ویراستاران با تجربه تربیت کنیم چون وقتی چنین تشکلی وجود ندارد، هرکس نام خود را ویراستار می‌گذارد.

محمد حسینی، نویسنده و ویراستار، متولد ۱۳۵۰، فعالیت ادبی خود را از نوجوانی با روزنامه‌نگاری آغاز کرده است. نثر پیراسته و به کارگیری شیوه‌های روایتی نو از ویژگی‌های آثار اوست. او به مخاطبان خاص و عام توامان می‌اندیشد و داستان‌هایی چند لایه و تأویل‌پذیر می‌آفریند. حسینی، مسوول بخش داستان نشر ثالث و از ویراستاران انتشارات ققنوس است. «یکی از همین روز‌ها ماریا»، «آبی‌تر از گناه»، «ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن»، «به دنبال فردوسی» و «نمی توانم به تو فکر نکنم سیما» از جمله آثاری است که از این نویسنده و ویراستار منتشر شده است.

گفت‌وگو: مهسا نیکدل