به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «توزیع کتاب و مشکلات آن در ایران» با حضور محسن رضایی نویسنده و کارشناس مدیریت و برنامه ریزی، محمدعلی مرعشی مدیر نشر حافظ نوین، محمد علی جعفریه مدیر نشر ثالث و محمد طوسی مدیر نشر ساز و کار عصر دیروز (28آبانماه) در موسسه خانه کتاب برگزار شد.

در این نشست محسن رضایی درباره  نقش دولت در توزیع کتاب گفت: نخستین گام دولت برای رفع موانع توزیع کتاب باید خارج شدن از دایره شعار و حرف و نیز اجرایی کردن برنامه های راهبردی خود باشد.

وی با تاکید بر نقش موثر صنعت نشر در اقتصاد کشور عنوان کرد: دولت در وضعیت کنونی به این مساله توجهی ندارد که تا چه اندازه سیاست‌های پولی و مالی صنعت نشر می توانند بر تمامی اقتصاد کشور نقش مهم و مثبتی داشته باشد. در حالی که متاسفانه اقتصاد نشر وارد ادبیات وزارت صنعت و بازرگانی نشده است و محاسبه ای برای آن صورت نگرفته است.

این کارشناس کتاب، تغییر سیاست های حمایتی را از دیگر وظایف دولت در این حوزه دانست و گفت: در سال های گذشته در عناصر مختلف فرایند اقتصاد نشر به جز بخش توزیع، کم و بیش حمایت هایی از سوی دولت صورت گرفته است ولی متاسفانه بخش توزیع، تنها بخشی بوده است که حمایت بر آن صورت نگرفت و متحمل بیشترین ضررها شده است.

وی ادامه داد: اگر دولت سیاست های خود را در حوزه توزیع کتاب اصلاح نکند و حمایتی برای آن صورت ندهد، روند توزیع کتاب و مشکلات آن به همین منوال خواهند ماند.

رضایی در ادامه سخنان خود به راکد شدن کتابفروشی ها در وضعیت کنونی به علت نبود سیستم توزیع مناسب کتاب و به دنبال آن زیان دهی آن ها اشاره کرد و گفت: با وجود آمارهای دقیق دولت در بخش تولید، آمار و اطلاع دقیقی درباره کاهش روزبه روز کتابفروشی ها در سراسر کشور وجود ندارد تا با افزایش آگاهی عمومی در این زمینه، چاره ای برای آن اندیشیده شود.

این کارشناس مدیریت و برنامه ریزی با اشاره به برگزاری نمایشگاه های شهرستان ادامه داد: برگزاری این نمایشگاه ها که اغلب برای تبلیغات  انجام می گیرد معضل بزرگ دیگری در این زمینه است که با دادن بُن خرید و تخفیف های ویژه به خریداران، کتابفروشان شهرستانی را متحمل ضرر و زیان های جبران ناشدنی می‌کند و تعطیلی آن‌ها را در پی دارد.

محمد طوسی، مدیر نشر ساز و کار در این نشست به نقش دولت در ایجاد بسترسازی های مناسب تاکید کرد و گفت: دولت می تواند با ایجاد تسهیلات ویژه، تخفیف به ناشران، اطلاع رسانی، تبلیغات غیر تبعیض آمیز صدا و سیما و سیاست های تشویقی از تمام اشخاص حقیقی و حقوقی در حوزه کتاب حمایت به عمل آورد.

وی موفقیت فروش کتاب های کودک و نوجوان در «ایستگاه های مطالعه» را شاهدی بر نبود سیستم توزیع مناسب کتاب دانست و توضیح داد: کتاب هایی که در حوزه کودک و نوجوان با فروش خوبی همراه نبودند و برای طرح ایستگاه های کتاب فرستاده می شدند، با فروش و استقبال بسیار خوبی مواجه شده‌اند و این نشان دهنده این موضوع است که کتاب های یادشده، پیش از آن در معرض دید قرار نگرفته بودند.

وی با تاکید بر نقش دولت در ایجاد زیر ساخت های مشخص و حساب شده در عرصه توزیع تاکید کرد: تا زمانی که صنعت توزیع از سوی دولت اقتصادی نشود و زیر ساخت های اقتصادی آن فراهم نشود، بخش خصوصی وظیفه خاصی نمی تواند داشته باشد و نمی تواند خود را وارد این حوزه کند؛ چراکه سود و منفعت اقتصادی ای را در آن نمی بینند تا خود را دخیل کنند.

محمد علی جعفریه مدیر نشر ثالث یکی دیگر از مدعوین این نشست گفت: اگر کتاب را مانند هر کالای تولیدی دیگر در نظر بگیریم نقش دولت در زمینه توزیع آن نه تنها کمکی به بهبود آن نمی کند بلکه روند آن را کندتر هم می کند.

وی سلیقه ای عمل کردن دولت برای خرید کتاب‌ از ناشران خاص را یکی از عملکرد های نادرست دولت دانست و تاکید کرد: اقدامات گزینشی وزارت ارشاد ضربه ای مهلک به صنعت نشر و توزیع کتاب وارد آورده است و دولت باید نگاه تبعیض آمیز خود را نسبت به ناشران تغییر دهد.

جعفریه ادامه داد: سیستم توزیع کتاب در ایران، سیستمی مریض و رابطه‌ای است که در هیچ کجای دنیا چنین سیستمی حاکم نیست.

وی در توضیح این مطلب گفت: بسیاری از کتاب هایی که از سوی ناشران منتشر می شوند فرصتی برای عرضه و توزیع پیدا نمی کنند و رابطه ای که در وضعیت کنونی ایران بین ناشران و توزیع کنندگان وجود دارد، رابطه ای امانی و نه بر اساس قاعده و قانون مشخص است.

محمدعلی مرعشی، مدیر نشر حافظ نوین نیز در این نشست یکی دیگر از کسانی بود که نقش دولت در صنعت نشر را  نادرست دانست و عنوان کرد: ورود دولت به عرصه نشر و توزیع، رانتخواری های گسترده را به همراه دارد و این مساله ای غیر قابل انکار است.

وی گفت: دولت نباید مستقیم وارد سیستم توزیع کتاب شود و باید با محدودکردن خود به نقش حمایتی، با ایجاد تسهیلات برای ناشران و کتابفروشان، باعث رفع معضلات این حوزه شود.

مرعشی نمایشگاه های شهرستانی را عامل تعطیلی کتابفروش های شهرستانی دانست و گفت:  کم شدن مدام کتابفروشی های شهرستان‌ها مساله ای جدی و نگران کننده است. این کتابفروشی ها به دلیل نبود بازدهی، مجبور به بستن  می شوند و جمع کردن نمایشگاه های استانی از سوی دولت می تواند موجب دلگرمی آن ها شود.