زهرا اجاق، با بیان این مطلب که علم فراتر از مباحث فیزیک و شیمی است، به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: مقوله علم حتی حوزههایی مانند نجوم، بهداشت، ادبیات و شعر را نیز شامل می‌شود و تنها منحصر به چند حوزه و شاخه خاص علمی نیست. به عنوان مثال، بیشتر نویسندگان غربی حوزه کودک، با هدف انتقال و نزدیکی کودک به مباحث علمی با دیدگاه علمی دست به قلم می‌شوند.
وی با انتقاد از بی‌توجهی مولفان ایرانی، به مباحث علمی در تولید کتاب افزود: بی‌توجهی نویسندگان ایرانی به مباحث علمی که از ضروریات تالیف کتاب است، یک ضعف بسیار جدی است که به‌طورعمده ناشی از نبود یک پیوست علمی قوی و فقدان انجام پژوهش‌های مناسب است.
برنده چهاردهمین دوره جایزه ترویج علم، نویسنده بدون پشتوانه پژوهشی را به فردی منفک و جداافتاده در یک جزیره تشبیه کرد و گفت: در این حالت، صرفا می‌توان توصیه کرد خالق اثر به حوزه‌های تخصصی دست‌اندازی نکند. البته با توجه به این مساله که نویسندگی حرفه‌ای، وابسته به پژوهش است، همه تقصیر بر دوش خالق اثر نیست و پژوهشگران باید پیوست علمی را در اختیار نویسندگان قرار دهند که متاسفانه در ایران شاهد این پیوست قوی نیستیم.
اجاق، در ارایه تعریفی از رویکرد علمی نویسنده برای تالیف اثر، اظهار کرد: رویکرد علمی به تعریف ما از علم بستگی دارد. همانطور که گفتم، علم را به چند رشته خاص منحصر نمی‌دانم، بنابراین هر مقوله علمی را می‌توان با رویکرد علمی تبیین کرد. رویکرد علمی با این دید، یعنی اینکه حقیقت علم، بدون کم‌وکاست به گروه‌‌های مختلف مخاطبان منتقل شود.
این پژوهشگر، در ادامه «خنثی بودن» را از ویژگی‌های رویکرد علمی برشمرد و گفت: خنثی بودن به‌عنوان یکی از پایه‌‌‌های اصلی رویکرد علمی در نگارش کتاب به این مفهوم است که نویسنده در تشریح موضوع، شخصیت‌پردازی یا تم داستانی عاری از اثرپذیری نشان دهد.
وی در پایان، مقوله اثرپذیری را این‌گونه تشریح کرد: اثرپذیری یعنی اینکه مخاطب متوجه دلایل جرح و تعدیل نویسنده در بخش‌های مختلف کتاب نشود. در بسیاری از آثار مولفان، شاهد تصویرسازی‌های نامناسب و غیر‌علمی به‌ویژه در آثار داستانی و حوزه کودک هستیم. به عبارتی دیگر نویسنده به بهانه جذابیت و مهیج بودن از عناصری در کتاب بهره می‌برد که برای مخاطبی که در حوزههایی مانند اکولوژیک، زیست‌شناسی یا جانورشناسی دارای اندک دانشی باشد، قابل باور نیست.
دکتر زهرا اجاق، به دلیل کوشش پیگیر در راه پژوهش و تحقیق درباره جنبه‌های نظری تاریخی و مفهومی ترویج علم در ایران از جمله در نوشته‌ها و طرح‌های گوناگون پژوهشی و همچنین نگارش پایان‌نامه دکترا با موضوع «ارتباطات عمومی علم» در مجله‌های علمی و عمومی ایران، در مراسم اهدای جوایز ترویج علم ایران که عصر پنجشنبه (9 آبانماه) در تالار سعدی برج میلاد برگزار شد، موفق به دریافت جایزه، شد.
یکشنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۲ - ۱۳:۲۷
نظر شما