دکتر علی بوذری در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ضمن معرفی«فست بوکهای چاپی» اظهار کرد: امروزه در دنیا مراحل چاپ کتاب به آسانی انجام میشود؛ یکی از راههای توسعه کتاب و کتابخوانی، سهولت در چاپ آن است و «فست بوکهای چاپی» میتواند یکی از این روشها باشد.
این پژوهشگر صنعت چاپ به بیان تکنولوژیهای مدرن تاریخ صنعت چاپ پرداخت و گفت: برای پیشرفت در هر حوزه باید به گذشته بازگشت و موانع سد راه و عوامل پیشرفت را بررسی کرد تا بتوان با گذر از آن به دوره مدرنیته رسید.
چاپ در دوره صفوی در ایران ظهور کرد
این عضو انجمن فرهنگی و هنری تصویرگران ایران در شرح تاریخ صنعت چاپ ایران گفت: این روزها در بسیاری از محافل از 200 سالگی صنعت چاپ ایران صحبت میشود، در حالی که براساس شواهد موجود، چاپ در دوره صفوی در ایران و در جلفای اصفهان ظهور پیدا کرده است. در آن دوره، چند کتاب مذهبی به زبان ارمنی با شمارگان بسیار محدود در اصفهان منتشر شد و پس از آن، بهدلیل حمایت نشدن، دشواری کار و مقبولیت نیافتن نزد عموم چندان موفق به معرفی خود به جامعه آن روزگار نشد.
وی ادامه داد: اگر تاریخ صنعت چاپ منطقه را بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که ایران جزو آخرین کشورهایی در منطقه است که چاپ وارد آن شده است. صنعت چاپ که با شیوه چاپ سربی به ایران وارد شد، در سالهای اولیه کم رونق و کم کار بود. شاید بتوان دلایلی چون هزینه گزاف، سختی کار و مقبولیت نیافتن عمومی را از دلایل این انزوا در سالهای اولیه عنوان کرد. از طرف دیگر در آن سالها افراد کمی از سواد بهرهمند بودند و کتابهای چاپ شده اکثرا در اختیار علما و رجال دولتی بود و غالبا برای اهداف حکومتی مورد استفاده قرار میگرفت.
نقش صنعت چاپ در انقلاب اسلامی و مشروطه
این محقق صنعت چاپ در توضیح شکوفایی صنعت چاپ ایران اظهار کرد: صنعت چاپ فارسی در آن دوران به دلایل مشابهی که باعث منسوخ شدن چاپ ارامنه در دوران صفوی شد، در حال اضمحلال بود ولی با ظهور چاپ سنگی، پیشرفت صنعت چاپ وارد مرحله تازهای شد و سرعت گرفت، حتی چاپ به خانهها نیز ورود پیدا کرد و بسیاری در خانههای خود مشغول به چاپ شدند. بدون شک میتوان گفت که مشروطه بدون چاپ جلو نمیرفت و نقش این صنعت در انقلاب اسلامی و مشروطه بسیار محسوس بوده است، باتوجه به اینکه در آن زمان امکاناتی مانند اینترنت و رسانههای دیجیتال وجود نداشت، اطلاعات از سوی روزنامهها و شبنامهها منتقل میشد و تمامی این رویدادها به لطف صنعت چاپ انجام میگرفت.
بوذری ادامه داد: هنگامی که صنعت چاپ وارد ایران شد، بخش کمی از مردم ایران دارای سواد بودند، با گسترش افراد تحصیل کرده، نیاز به علم در جامعه احساس شد و چاپ توانست در آن برهه زمانی، نیازها را برطرف کند. از طرف دیگر چاپ کتاب و روزنامه خود باعث گسترش دانش و بینش مردم و نیاز افراد به یادگیری سواد شد. در آن زمان بهوسیله صنعت چاپ، کتابها، مجلات، روزنامهها و شبنامههای زیادی منتشر شد که توانست جامعه را آگاه کند.
این محقق ایرانی با اشاره به مشکلات صنعت چاپ گفت: مسایل اقتصادی در کاهش سرعت پیشرفت صنعت چاپ بسیار تاثیرگذار بوده است. در یک سال گذشته قیمت کاغذ سه برابر شده و علاوه بر آن نیز هزینههای مواد اولیه بسیار تغییر کرد. باتوجه به این وضع، ناشر نیاز به سرمایهگذاری زیادی دارد، همچنین در جامعه امروز ما کتاب جایی در سبد خانوادهها ندارد، اینها تنها بخشی از مشکلات و موانع سد راه صنعت چاپ است.
چین و سلطه بر بازار صنعت چاپ دنیا
به گفته بوذری، برای پیشرفت یک صنعت باید تمام عوامل تاثیرگذار در آن صنعت را بررسی کرد. ما در کشور چاپخانههای بسیار پیشرفته و مجهز داریم اما متقاضیان کالاهای نفیس و مواد اولیه درجه یک در بازار وجود ندارد؛ یعنی صنعت چاپ مدرن در کشور وجود دارد اما نه متقاضی هست و نه مواد اولیه مورد نیاز. اکنون چین قصد دارد به وسیله چاپ باکیفیت و ارزان بازار را قبضه کند به نحوی که بسیاری از ناشران اروپایی کتابهای خود را در چین چاپ میکنند. چاپخانهداران چینی در نمایشگاه بینالمللی مختلف کتاب حضور دارند و به تبلیغ واحدهای چاپی خود میپردازند.
فست بوکهای چاپی نیاز هر کشور است
این پژوهشگر صنعت چاپ با اشاره به «فست بوکهای چاپی» گفت: ما با صنعت چاپ دنیا فاصله داریم. در سفر به شهر مونیخ دیداری از چاپخانهای با ساختمان بسیار مجهز داشتم. در این چاپخانه فایل را تحویل میدهی و کتاب را تحویل میگیری و به نوعی شاهد یک «فست بوک» هستی. هنگام ورود به این چاپخانه کاتالوگی در اختیار متقاضیان قرار میگرفت و به آنها توضیح داده میشد که کتاب را با هر کاغذ، شمارگان و کیفیتی که بخواهند میتوانند چاپ کنند.
وی ادامه داد: تمام پروسههای چاپ کتاب در این چاپخانه انجام میشد؛ از تهیه کاغذ گرفته تا بستهبندی کتاب. علاوه بر چاپ افست انواع و اقسام مختلف چاپ نیز موجود بود، این در حالی است که در کشور ما ایران برای انجام کارهای چاپی هر مرحله به صورت جداگانه صورت میگیرد و کمتر مجموعههای چاپی دیده میشود.
صنعت چاپ تحولی بزرگ در کتاب و کتابخوانی بهوجود آورد
بوذری در بخش پایانی صحبتهایش اظهار کرد: نقش صنعت چاپ در توسعه صنعت نشر غیرقابل انکار است چراکه چاپ کتاب موجب تحولی بزرگ در کتاب و کتابخوانی شد و به ارتقای سطح دانش مردم کمک شایانی کرد. در سدههای گذشته کتاب تنها در دست علما، روحانیون و رجال سیاسی قرار داشت و مردم عادی به هیچ وجه به کتاب دسترسی نداشتند چراکه کتاب بسیار گرانقیمت بود. با ورود صنعت چاپ و افزایش شمارگان (حدود 700 تا 800)، کتاب در میان مردم آمد، برای مثال کتابهایی مانند گلستان و بوستان سعدی به مکتبخانهها راه پیدا کرد و اینگونه صنعت نشر همپای صنعت چاپ پیشرفت کرد.
یکشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۲ - ۱۰:۲۹
نظر شما