
مجاهد غلامي در نشست نقد مجموعه داستان «سنگ ساقی» با بيان اينكه وقتی نظام طبیعی و علت معلولی داستانها ذکر شوند، داستان رخ ميدهد، گفت: حکایت «داش آکل» پیش از هدایت در شیراز یا «زار محمد» قبل از چوبک بین بوشهریها و دشتستانیها رایج بوده اما خلاقیت هنری صادق هدایت و چوبک از وقایع این چنین روزمره داستانهایی با این فرم ساخته است.-
در ابتدای این نشست علیخانی، منتقد، داستاننویس و مدیر نشر آموت با اشاره به طراحی و پیکربندی داستانها در این کتاب گفت: یکی از ویژگیهای بارز این مجموعه، پایانبندیهای خیرهکننده داستانهاست. در چند داستان این مجموعه پایانبندیها به طرز شگفتآوری منسجم و جذاب هستند.
این داستاننویس با بيان اينكه سعید کوشش خبرنگار بوده و به اين دلیل زبان خاص خودش را دارد، افزود: این زبان، از جهتی مفيد واقع ميشود اما شاید برای داستاننویسان تولید مشکل کند. زبان آقای کوشش پاكيزه و ایدههای داستانی او واقعا شاهکار است.
وی با بیان اینکه، داستان «عشق با مسوولیت محدود» بهترین داستان این مجموعه است، ادامه داد: من به شخصه تنها يك داستان از کتاب پیشین این نویسنده با عنوان «مرگ خدایان موازی» را در ذهن دارم و در سنگ ساقی صحنه ماندگار آنجاست که «حاج کامران» سنگ را در دهانش می گذارد.
در ادامه نشست مجاهد غلامی، تصویرسازیهای این مجموعه را حايز اهميت توصیف کرد و گفت: در این داستانها تصویرسازیها بسیار مناسب و گاه در حد کمال است که این قدرت و تسلط را میتوان با کارهای بیژن نجدی مقایسه کرد. براي مثال در جملهاي از داستان «عشق با مسوولیت محدود» از اين كتاب آمده كه «صبح یک روز تعطیل بود و خیابان خلوتی یک جدول کلمات حل نشده داشت» كه ميتوان آن را به عنوان شاهکار دانست.
غلامی با بیان اینکه بسیاری از نقاط قوت داستانهاي اين مجموعه در محتوای داستانها وجود دارد، اظهار کرد: به نظر من اگر قرار باشد بهترین داستانهای این مجموعه را انتخاب کنیم، می توان از داستان «دستهای چارخانه» به دلیل انتقال حس فراگیر و پرقدرت و داستان «سنگ ساقی» به خاطر نگاه به مسخ ارزشها در جامعه نام برد.
وي با بيان اينكه تقابل داستان و پیرنگ از تقابلهای محوری در فرمالیست روسی است، گفت: ما در زبان روسی واژهاي به عنوان داستان داریم كه معادل انگلیسی آن ستوری و فابیولا در روسی خواهد بود و واژهاي هم به نام پیرنگ داريم. فرمالیستها میگویند پیرنگ یا فابولا، ریشه در خلاقیت هنری نویسنده دارد و حاصل یک توجه هنری به ساخت و صورت، برای تبدیل مواد داستانی به روایت است.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: وقتی نظام طبیعی و علت معلولی داستانها را ذکر کنیم، داستان و نه پیرنگ؛ رخ ميدهد، اما وقتی نویسنده با خلاقیت خود برخی قطعات را جابهجا، حذف، اضافه و تغییر میدهد، پیرنگ است. «داش آکل» پیش از هدایت در شیراز یا «زار محمد» قبل از چوبک بین بوشهریها و دشتستانیها رایج بوده اما خلاقیت هنری صادق هدایت و چوبک از این وقایع روزمره داستانهایی با فرم این چنینی ساخته است.
وی افزود: پیرنگ خود رابطه علت و معلولی است، یعنی نظام علت و معلولی بین حوادث داستان و اگر نباشد یا ضعیف باشد داستانی اتفاق نمیافتد. اینها مواردی هستند که اگر دقت شود، داستانها انسجام بیشتری پیدا خواهد کرد.
مجموعه داستان «سنگ ساقی» شامل 13 داستان به نامهاي «دستهای چهارخانه»، «نشانی»، «عشق با مسوولیت محدود»، «سنگ ساقی»، «خدا چرا باید چنین چشمهایی بیافریند؟»، «یادم تو را فراموش»، «فوتبال سنگی»، «چرخ جادو»، «شام عروسی»، «سکههای ستاره»، «وقتی برف میبارد برقص»، «برگها همیشه سبز نیستند» و «سفر با قطبنمای خراب» است.
از این نویسنده پیش از این مجموعه داستان «مرگ خدایان موازی» به بازار کتاب راه یافت که در چهارمین دوره جایزه گام اول، در بخش داستان کوتاه به عنوان اثر برگزیده معرفی شد.
مجموعه داستان «سنگ ساقی» در 124 صفحه با شمارگان هزار و 100 نسخه اوايل امسال از سوی «نشر نون» به بازار کتاب راه یافته است.
نظر شما