به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «طیب: زندگی‌نامه و خاطرات حُر نهضت امام خمینی (ره) شهید طیب حاج‌رضایی» توسط گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی منتشر شد. این اثر با روایت 54 خاطره از خانواده و دوستان وی تدوین شده و با گذشت چهار ماه از چاپ نخست، اکنون به چاپ سوم رسیده است.

گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی به تناسب تشبیهی که امام خمینی (ره) از طیب حاج‌رضایی دارند و پس از شهادت وی، از او به عنوان حُر انقلاب اسلامی یاد کردند، کتاب را با شعری در وصف حُربن‌یزیدریاحی و تقدیم اثر به این شهید واقعه کربلا آغاز می‌کنند.

این کتاب دومین اثر انتشارت امینان است که در روی جلد عنوان حُر انقلاب را برای معرفی موضوع اثر برمی‌گزیند زیرا این ناشر پیش از این کتابی با عنوان «شاهرخ: حُر انقلاب» منتشر کرد. این اثر در قالب خاطره، شهید شاهرخ ضرغام را به مخاطب معرفی می‌کند و خاطرات پر کشش این کتاب باعث شد تا در گروه آثار پرفروش انتشارات امینان قرار بگیرد.

کتاب «طیب: زندگی‌نامه و خاطرات حُر نهضت امام خمینی (ره) شهید طیب حاج‌رضایی» با دیباچه‌ای آغاز می‌شود که مهم‌ترین دوران‌های زندگی طیب‌حاج رضایی را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد.

این دیباچه در برش‌های کوتاه، سال‌های زندگی وی را از ورود خانواده از ارتش آباد قزوین به تهران در سال 1285 تا تیرباران توسط جوخه آتش هنگ یکم زرهی و تدفین در حرم حضرت عبدالعظیم در 11 آبان سال 1342» آورده است.

تدوینگران، کتاب «طیب» را به بهانه قیام 15 خرداد سال 1342 و براساس گفته بنیانگذار انقلاب برای شناساندن این قیام و نیز کمبود نگارش آثار درباره شهید طیب حاج‌رضایی به رشته تحریر در آورده‌اند و در این باره بخشی از بیانات امام خمینی (ره) را درباره قیام پانزده خرداد که در سال 1358 ایراد شده، پس از دیباچه کتاب گنجانده‌اند. در مقدمه کتاب هم از شهیدان طیب حاج رضایی و حاج اسماعیل رضایی به عنوان اولین فداییان نهضت اسلامی امام خمینی(ره) یاد می‌کنند.

راوی خاطرات کتاب «طیب: زندگی‌نامه و خاطرات حُر نهضت امام خمینی (ره) شهید طیب حاج‌رضایی» به صورت کلی خانواده و دوستان طیب هستند و در پاره‌ای موارد از سندهایی استفاده شده است. اما بیشتر راویان کتاب نامشخصند. به این معنا که در ذیل عنوان برخی صفحات فقط به آوردن جمله‌هایی مانند «خاطرات نقل شده توسط ایشان» یا «خاطرات دوستان» اکتفا شده است. البته یکی از اعضای گروه تحقیقی شهید ابراهیم هادی در گفت‌وگو با ایبنا دلیل ذکر نکردن نام‌ها را خواسته خود راویان عنوان کرد. 

کتاب از «دوران نوجوانی» زندگی طیب به روایت فرزندش بیژن آغاز می‌شود. بیژن در این خاطره روایتی از پدر نقل می‌کند که به شرح حال پدر بزرگ او حسینعلی بیک به عنوان یکی از آدم‌های سفره‌دار و لوطی منطقه‌‌ خراقان قزوین اشاره دارد. او فردی متدین بود و به فقرا کمک می‌کرد.

به نظر می‌رسد تدوینگر کتاب «طیب: زندگی‌نامه و خاطرات حُر نهضت امام خمینی (ره) شهید طیب حاج‌رضایی» با انتخاب این نکات از زندگی طیب حاج‌رضایی  دنبال نشان دادن ریشه‌های مرام و مسلک طیب هستند.

در خاطره دوم کتاب هم عشق طیب به امام حسین (ع) و برگزاری مجالس روضه در خانه پدرش عنوان می‌شود و نکته دیگر اشاره به غیرت طیب و حمایت از افراد ضعیف است.

شرح فضای اجتماعی حاکم در آن دوران را می‌توان در لابه‌لای خاطرات گردآمده درباره طیب دید، مانند آن‌که افراد ورزشکار و قوی ‌اندام تا چه اندازه مورد توجه لوطی‌ها، بزرگان باغ‌فردوس، منطقه مولوی و بازار بودند. یا سرگرمی جوانان در ‌آن دوران که بیشتر دعوا و چاقوکشی یا رفتن به کافه و کاباره بود.

نگاه به رضاخان را هم می‌توان به نقل از طیب دید که گفته است: «آن موقع من رضاخان را دوست داشتم می‌گفتند خیلی آدم خوبیه، مقتدره، با خداست، به مردم کمک می‌کنه و... برای همین روی بدنم تصویر سر رضاخان را خالکوبی کردم. اما وقتی که به قدرت رسید فهمیدم که این نامرد، مُهره خارجی‌هاست.»

گروه تحقیقی اثر تلاش می‌کند با نقل خاطرات سیر زندگی و گرایش‌های مذهبی طیب را با وجود مرام و مسلک لوطی‌گری تا سال 1342 به مخاطب نشان دهد و مطرح کردن آداب و رفتار لوطی‌ها با یکدیگر بخش دیگری در این خاطرات است.

گروه تحقیقی شهید ابراهیم هادی در کنار این مباحث می‌کوشد دیدگاه مردم را پیش از وقوع نهضت 15 خرداد 1342 به تصویر بکشد و به چرایی وقوع نهضت از نگاه آن‌ها پاسخ دهد زیرا مردم ظلم به اسلام و روحانیت را روا نمی‌دانستند و به همین دلیل با قیام امام (ره) در سال 1342 همراه شدند.

موضوع‌بندی کتاب «طیب: زندگی‌نامه و خاطرات حُر نهضت امام خمینی (ره) شهید طیب حاج‌رضایی» بر اساس محتوای خاطرات و اسناد است. هر یک از خاطرات مقطع‌های مهم و حساس زندگی طیب حاج‌رضایی را عنوان می‌کند و برای تکمیل خاطرات به اسناد وقایع تاریخی هم استناد می‌شود. مانند شرح حوادث تابستان سال 1332 و کودتای 28 مرداد که در بخش دوم آن خاطرات طیب به نقل فرزندش آمده است.

نکته دیگر، بهره‌گیری گروه تحقیقی شهید ابراهیم هادی از تدوین موازی برای روایت خاطرات است. حوادث از نگاه و زاویه دید افراد مختلف مطرح می‌شود تا اگر نکته یا موضوعی در نقل خاطرات مبهم است با روایت دیگری تکمیل شود.

ماجرای شهادت طیب و حاج اسماعیل رضایی، به دو شیوه در کتاب آمده است. نخست به روایت پسر طیب، بیژن و دیگری به نقل از گزارش روزنامه‌های کیهان و اطلاعات در تاریخ 11 آبان‌ماه 1342. در صفحات پایانی کتاب هم گزارشی از واکنش مردم و شرحی مختصر با عنوان «یادی از دوست» در معرفی شهید حاج اسماعیل رضایی، که به همراه طیب توسط ماموران حکومت پهلوی به شهادت رسیدند، گنجانده شده است. 11 صفحه پایانی کتاب هم به 24 تصویر از طیب حاج رضایی و اخبار شهادت وی در روزنامه‌ها اختصاص دارد.

کتاب «طیب: زندگی‌نامه و خاطرات حُر نهضت امام خمینی (ره) شهید طیب حاج‌رضایی» در قطع رقعی و 200 صفحه با شمارگان دو‌هزار و 500 نسخه و به بهای 50‌ هزار ریال از سوی نشر امینان روانه بازار نشر شده است.