به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، خورخه لوییس بورخس یکی از مشهورترین نویسندگان و شاعران قرن بیستم با آثار شاخصی چون «کتابخانه بابل» و «ویرانه‌های مدور» است. به یقین گفت‌وگو با این نویسنده می‌تواند ابعاد مهمی از زندگی و کار حرفه‌ای او را برای مخاطب عیان کند.
کتاب «گفتگو با بورخس» به کوشش فرناندو سورنتینو منتشر شده است. سورنتینو گویا خود نیز نویسنده‌ای شاخص و چیره‌دست در آرژانتین به شمار می‌رود به خوبی توانسته گفت‌وگوهای چالشی جذابی با بورخس را رقم بزند.
بورخس در این کتاب در خلال پاسخ به سوالات سورنتینو، نکات آموزشی بسیاری در زمینه داستان‌نویسی برای مخاطب بیان می‌کند. به عنوان مثال در صفحه 15، می‌گوید که «در داستان‌نویسی فاصله گرفتن از زمان و مکان مساله‌ای ضروری است.»
در صفحه 42 بورخس در خلال گفت‌وگو بیان می‌کند که عاری از خطا و اشتباه نیست یا در صفحه بعدی یعنی 43 اذعان دارد که در دوران پیری (این گفت‌وگوها در زمان 72 سالگی این نویسنده انجام شده است) نوشته‌هایش افت کرده و دیگر جذابیت ندارد. این مساله درس بزرگی به نویسندگان ایرانی به ویژه نوقلم‌ها، می‌دهد. بورخس با این همه شهرت و داستان‌های قوی از نظر ساختار و محتوا خود را عاری از اشتباه نمی‌داند.
در این کتاب در حین گفت‌وگوها، نام‌های بسیاری از نویسندگان و همچنین اسامی برخی مکان‌های شهری، مطرح شده است. برای برخی از این نام‌ها در پانویس صفحات توضیحاتی ارایه شده است، اما برای بسیاری از نام‌ها با وجودی‌که بورخس در بحث جذاب خود به آن‌ها اشاره می‌کند، هیچ توضیحی وجود ندارد. این مساله باعث شده که متن در این موارد دچار ابهام معنایی برای مخاطب فارسی زبان شود.
به عنوان مثال در صفحه 18 کتاب نیز (پاراگراف دوم) بورخس به شهری با عنوان «سانتیاگو دی کامپوستلا» ابراز علاقه می‌کند. درباره این شهر توضیحی به مخاطب ارایه نشده است. شاید اگر به ویژگی‌های خاص این شهر اشاره می‌شد، مخاطب می‌توانست به تحلیلی دیگر از آثار بورخس می‌رسید.
همچنین در صفحه 29 ، 30 و 31 و در بسیاری صفحات دیگر کتاب نام شاعران و نویسندگانی چون «روبن داریو»، «آلفونسو ری‌یز»، «رابرت لویی استیونسن» بدون هیچ توضیحی رها شده‌اند. جالب است که بنا به نظرات بورخس، آثار این شاعران و یا نویسندگان اهمیت بسیاری داشته است.
در صفحه 68 کتاب نیز بورخس از شاعری اسپانیولی زبان با نام «مارتینز استرادا» یاد کرده که شعری عالی درباره «والت ویتمن» سروده بود. والت ویمتن، شاعر معاصر آمریکایی یکی از مهم‌ترین شاعران مدرن جهان است. ویتمن که پدیدآورنده شعر آزاد آمریکایی است، تاثیر بسیاری بر کار ادبی شاعران مهم و تاثیرگذار در جهان به ویژه شاعران «نسل بیت» (که خود تاثیر بسیاری بر شاعران دیگر کشورها گذاشته‌اند) داشت. در این صفحه لازم بود مترجم توضیحی درباره ویتمن به مخاطب ارایه کند تا اهمیت کار « مارتینز استرادا» مشخص شود.
همچنین در بخشی از صفحه 48 کتاب سوال سورنتینو این چنین است: «صحبت از گوتیرز شد. نظرتان در مورد ارزش ادبی آثار اچه وی یرا چیست؟» در ادامه هیچ توضیحی درباره ارتباط این دو نفر توضیح داده نشده است. شاید این اسامی برای مخاطبان آمریکای لاتین آشنا باشد و نیازی به توضیح درباره آن دو نباشد، اما مخاطب فارسی زبان در این مورد هیچ نمی‌داند و باید مترجم درباره آن توضیح دهد.
امروزه بسیاری از منتقدان در ایران بر این عقیده هستند که کار مترجم باید ترجمه و پژوهش باشد، تا متن فارسی برای مخاطب کارآیی تمام داشته باشد. به نظر راقم این سطور، مترجم کتاب «گفتگو با بورخس» باید برای نوبت بعدی انتشار این کتاب، یک بازنگری کلی در این ترجمه انجام دهد.
در پایان شایان ذکر است که کتاب غلط‌های ویراستاری و اشتباهات تایپی بسیار دارد. همچنین یک غلط تایپی و جا افتادن «الف و همزه تنوین» یعنی (لاً) در بسیاری از صفحات کتاب چون 68، 59، 86 و 91، این غلط تکرار شده است.
«گفتگو با بورخس» اثر فرناندو سورنتینو و ترجمه حسین یعقوبی با شمارگان هزار و 100 نسخه، 133 صفحه و بهای چهار هزار و 500 تومان از سوی انتشارات مروارید روانه کتابفروشی‌ها شده است.
چهارشنبه ۹ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۲:۱۱
نظر شما