به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «اسنادی از حزب ملیون» زیر نظر محمد شیخان و شهریار مرادی‌دهقی و با تهیه و تنظیم معاونت ارتباطات و‌اطلاع‌رسانی، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری از سوی موسسه خانه کتاب روانه بازار کتاب‌های سندشناسی شده است.
سابقه پیدایش احزاب و گروه‌های سیاسی در ایران به بعد از دوران نهضت مشروطه برمی‌گردد. در دومین مجلس شورای ملی، افرادی نظیر تقی‌زاده و دهخدا تحت تاثیر مشاهدات خود در کشورهای دیگر به فکر ایجاد احزاب سیاسی افتادند و با الگوبرداری از حزب «سوسیال دموکرات»، حزب «اجتماعیون عامیون» را به عنوان نخستین حزب رسمی در ایران پایه‌گذاری کردند.
در مقدمه کتاب درباره چگونگی تاسیس حزب ملیون آمده است: «نخست‌وزیری اقبال را می‌توان آغاز تحکیم دیکتاتوری محمدرضا پهلوی و تبدیل دیکتاتوری به استبداد فردی دانست. در این برهه نخست‌وزیر نه پاسخگو به مجلس، که مطیع اوامر دربار بود.»
در ادامه آمده است: «اینگونه شد که پرده‌ای دیگر از دیکتاتوری رونمایی گردید. در این پرده هم نمایش دموکراسی داده می‌شد و هم جامعه به عنوان فعالیت حزبی در خدمت دیکتاتوری در می‌آمد. در چنین فعالیت حزبی، فردیت انسان‌ها به روح جمعی وابسته به سلطنت و در خدمت آن، تبدیل می‌شد. از همین رو اقبال به عنوان نخست وزیر و امیر اسدالله علم به عنوان فرد نزدیک به دربار، مامور تشکیل دو حزب سیاسی شدند. اقبال، حزب ملیون را پایه‌گذاری کرد و علم، حزب مردم.»
راهنمای اسناد کتاب دربردارنده 165 سند درباره مرام‌نامه و آیین‌نامه حزب، گزارش‌های ارسالی از سوی کمیته‌های حزب در شهرستان‌ها، نامه‌ها و درخواست‌های اعضای حزب از اقبال، بخش‌نامه‌ها و قطع‌نامه‌های حزب درباره انتخابات مجلس، شرایط و ضوابط کاندیداهای نمایندگی، سخنرانی‌های اعضا و گزارش‌های شهربانی کل کشور از فعالیت‌های حزب است.
در پشت جلد کتاب آمده است: «در دوره پهلوی دوم احزاب سیاسی شکلی نارس از سیستم تحزب در نظام مشروطه معطل بود. بر این اساس احزاب به فرمان ملوکانه تاسیس یا منحل می‌شدند. از جمله این احزاب، حزب ملیون به زعامت منوچهر اقبال است. رجلی سیاسی که خود را همواره مطیع اوامر ملوکانه می‌دانست. حزب ملیون به عنوان حزب اکثریت تشکیل دهنده دولت بیشتر دولتی‌های نزدیک به سیاست‌های محافظه‌کارانه را در‌بر‌می‌گرفت. در حالی که حزب مقابل آن، حزب مردم، ترکیبی از دولتی‌ها، بریدگان از حزب توده و جبهه ملی را شامل می‌شد. وجه اشتراک هر دو حزب اما فقدان شاخصه‌های واقعی تحزب بود.»
چاپ نخست کتاب «اسنادی از حزب ملیون» زیر نظر محمد شیخان و شهریار مرادی‌دهقی در 348 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای 13 هزار و 500 تومان از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شده است.
شنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۲ - ۰۹:۴۷
نظر شما