یکصد و هشتادمین شماره «کتابماه تاریخ و جغرافیا» ویژه اردیبهشتماه منتشر شد. این شماره به موضوعهایی مانند تاریخشفاهی، رویکردهای میانرشتهای، زمینههای کاربردی شدن تاریخشفاهی در مطالعات میانرشتهای ایران اختصاص دارد و به معرفی کتابهایی با همین موضوع پرداخته است.-
دکتر مرتضی نورائی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان در «سرسخن» این شماره تاریخشفاهی را توان بالقوهای میداند که با کمک به حافظهتاریخی هر کشور در صورتبندی نوین هویت، دارای ارزش و اهمیت ویژه است. وی مینویسد: «تاریخشفاهی به عنوان یک روش در عرصه گردآوری و آرشیو اطلاعات، روشی فراگیر جهت آرشیوسازی عرضه کرد و دایره ثبتی آدرسهای خبری، وقایع و جریانها را به چیزی حدود دو نسل و اندی انتقال داد.»
در مقاله نخست، دیدگاههای دکتر مهدی ابوالحسنی ترقی، استاد تاریخ و مدرس دانشگاه اصفهان و علیرضا کمری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و ادبیات دفاعمقدس را میخوانیم که با نگاه آسیبشناسانه، وضعیت مطالعات و تحقیقات شفاهی در ایران را در نشست کتاب ماه تاریخ و جغرافیا با موضوع «تاریخشفاهی و رویکردهای میانرشتهای» بررسی کردهاند.
ابوالحسنی در بخش «گفتوگو» درباره سنتشفاهی آورده است: «سنتشفاهی یک بستر و محملی است که به واسطه آن فرهنگ اعم از زبان، اخلاق، آداب و رسوم، سنتها، دین، مذهب و تاریخ از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.»
ابوالفضل حسنآبادی در بخش «نظرگاه» در مقاله «زمینههای کاربردی شدن تاریخشفاهی در مطالعات میانرشتهای در ایران» نوشته است: «یکی از مباحث پررنگ در کشورهای با پیشینه غنی فرهنگی و سنتی، فولکلور سنتهایشفاهی است.» او در جای دیگر همین مقاله مینویسد: «ماهیت عمومی تاریخشفاهی - که برخی از آن با اصطلاح «تاریخ مردم» نیز یاد کردهاند - جایگاه ویژهای را برای انتقال تجربیات زندگی یک نسل و یا گروه به آن بخشیده است.»
«نگاهی تحلیلی به دادههای شفاهی تاریخ مازندران» مقالهای از حسین امینی سودکلایی است که در بخش «نظرگاه» این شماره آمده و تاریخ مازندران را با زاویه دید متفاوتی بررسی میکند.
بخش «کنکاش» شماره 180 کتابماه تاریخ و جغرافیا به معرفی چهار کتاب با عنوانهای «مشروطهشناسی» از محمود قرآنینوشاد،«جنبش دانشجویی مسلمان» از محمدحسن روزیطلب و امیرحسین ثابتیمنفرد، «علم جدید در ایران» از اسفندیار معتمدی و «بازار در تاریخ اسلام شرق» به قلم ایرج پروشانی اختصاص دارد.
کتاب «ارمنیها» از «سرآرپی در نرسسیان» با ترجمه رقیه بهزادی، «صحابه در مکتب تشیع و نقد و بررسی مساله سب و لعن» نوشته سیدعلیرضا حسینی، «سازمان روحانیت شیعه در عصر رضاشاه پهلوی» به قلم امید بابایی و محمود تقیزاده داوری و «تاریخ عثمانی» از اسماعیل حقی اوزون چارشلی در بخش «بازتاب» این شماره معرفی شدهاند.
«صدر التواریخ» تالیف محمدحسنخان اعتمادالسلطنه تنها کتابی است که در «یادگارهای ماندگار» این شماره معرفی شده و مهمترین چالشهای سیاسی عصر ناصری را به تصویر میکشد.
«فئودالیسم در ایران باستان» تالیف «گئوویدن گرن» عنوان کتابی است که به واکاوی نظام ارباب-رعیتی در ایران میپردازد و توسط هوشنگ صادقی ترجمه شده است. معرفی این کتاب را در «پرتوهای تلاش» این ماه میبینیم.
«تصوف در آذربایجان» نوشته صمد موحد و «بینالنهرین و ایران در دوران باستان» ترجمه زهرا باستی عنوان دو کتاب دیگر است که در شماره جدید معرفی شدهاند.
«پیشخوان تاریخ» که شامل معرفی هفت کتاب انگلیسی با موضوع تاریخشفاهی و یک چکیده انگلیسی است، بخش «همین ماه» و قسمت پایانی شماره اردیبهشت کتابماه تاریخ و جغرافیا را به خود اختصاص دادهاند.
شماره 180 کتاب ماه تاریخ و جغرافیا در 98 صفحه و بهای دو هزار تومان با صاحب امتیازی موسسه خانه کتاب، مدیر مسوولی مجتبی سلطانی و سردبیری حبیبالله اسماعیلی منتشر شده است.
نظر شما