کتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» به همت بهروز رشیدی به نگارش در آمده و از سوی انتشارات تیسا روانه بازار کتاب شده است.-
بدون آنکه بخواهیم دستاوردهای عظیم تمدن اسلامی را انکار کنیم از منظری نقادانه و آسیبشناختی باید بگوییم سلسله علل و عواملی موجب شد تا تمدنی که تا قلب اسپانیا پیش رفته بود، دچار چنان ضعف و انحطاطی شود که در مرحلهای از تاریخ مورد هجوم صلیبیون، اقوام بدوی و مغولها و پس از آن در اواخر قرن هجدهم میلادی مورد هجوم همهجانبه فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی جهان غرب قرار گیرد. آنچه پس از این جهان اسلام شاهد آن بود، سلسلهای از جنبشها و قیامهای مختلف در ابعاد فکری، فرهنگی، سیاسی و نظامی است که در واقع واکنش مسلمانان، نخبگان و رهبران مذهبی به وضعیت پیش آمده است.
در برابر پدیدههای جدید فرهنگی غربی مانند سکولاریسم، لائیسم، ناسیونالیسم، اومانیسم، لیبرالیسم و عوامل سیاسی، نظامی و اقتصادی استعمار و استثمار، قیومیت، تجاوز و اشغال مستقیم به چالش کشیده شد. این موضوع که چرا این گونه شد و چگونه میتواند مجد و عظمت تمدن اسلامی را احیا کرد، دغدغه اصلیِ اندیشمندان جهان اسلام بود. در واقع نهضت فکری جدید به دو موضوع علتیابی یا آسیبشناسی و ارایه راهکار و راهبرد میپرداخت. ولی همچنان که تمدن اسلامی دچار آفت شد، نهضت احیا نیز به ناخالصی آغشته شد؛ به عنوان مثال بخشی از جنبش فراگیر احیای تمدن اسلامی چنانچه استاد شهید مرتضی مطهری نیز تحلیل و آسیبشناسی میکند، در چنگال وهابیگری و طرز تفکر آنان گرفتار آمد.
نقطه عطف این دسته از جنبشهای جهان اسلام، انقلاب اسلامی ایران است. انقلاب اسلامی بی شک مرهون اندیشه و عمل و رهبری امام خمینی است. نکتة حائز اهمیت در اندیشه و رهبری امام آن است که او چه در اندیشه و چه در عمل، گرفتار آسیبها و آفات قبلی نشد و همین رمز و عامل موفقیت ایشان و انقلاب اسلامی ایران است امام در اندیشه خود همواره نگاهی کلان و تمدن گونه به اسلام و جهان اسلام داشت. زمانی که او قیام خود را در سال 1342 آغاز کرد، بیش از آنکه یک «ملت» را در نظر داشته باشد، یک «امت» را مورد توجه قرار داد و آن «امت اسلام» بود. بنابراین نگاه امام به مسایل اسلام از همان ابتدا، جهانشمول و فراملی بود.
به همین دلیل است که با ظهور اندیشه امام و تجلی عملی آن در پیروزی انقلاب اسلامی، عملاً وارد مرحله بازیابی تمدن گمشده اسلامی شدهایم. لذا با میراث امام شاهد بیداری امت اسلام هستیم. غرب در معنای فلسفی، ایدئولوژیک و سیاسی آن در برابر این بیداری در حالت تدافعی قرار دارد.
تأثیر قیام امام و پیروزی انقلاب اسلامی در احیا و تجدید حیات اسلامی و تمدن اسلامی از منظر برخی از نظریهپردازان غربی تا جایی است که ساموئل هانتینگتون محقق استراتژیست مؤسسه راند امریکا نظریه برخورد تمدنها را مطرح میکند. برخوردی که در آن تمدن اسلامی با تمدن غربی به مقابله خواهد پرداخت. هرچند در مقاله هانتینگتون نامی از رهبری ایران در تمدن اسلامی برده نمیشود، ولی وی به صورت تلویحی به این رهبری اعتراف میکند.
کتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» در سه فصل با عنوانهای «تمدن اسلامی»، «نهضت احیای تمدن اسلامی» و «افول تمدن حسی غرب و احیای دین، اخلاقیات و معنویت» تنظیم شده است.
چاپ نخست کتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» در 248 صفحه با شمارگان هزار نسخه و بهای 115هزار ریال از سوی انتشارات تیسا بر پیشخان کتابفروشیها قرار گرفته است.
نظر شما