به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «مولانا در گذر زمان» با همکاری مرکز فرهنگی «یونس امره» در تهران و با حضور عدنان کارا اسماعیل اوغلو، استاد زبان و ادبیات فارسی و مولوی‌شناس کشور ترکیه، توفیق سبحانی، استاد زبان و ادبیات فارسی و مولوی‌شناس ایرانی، علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی موسسه شهر کتاب و جمعی از علاقه‌مندان این عرصه، عصر دیروز (12 دی) در سالن اجتماعات مرکز فرهنگی شهر کتاب برپا شد.
سال 2013؛ سال اشتراکات فرهنگی ایران و ترکیه
محمدخانی در آغاز این جلسه با اشاره به نام‌گذاری سال 2013 به عنوان سال همکاری‌های مشترک فرهنگی ایران و ترکیه گفت: نزدیک به 800 سال از ورود مولانا به ترکیه می‌گذرد، اما به طور کلی باید دید چه چیزی در مولانا وجود دارد که امروزه نیز جامعه به اندیشه‌های او نیاز دارد. از سوی دیگر ایران و ترکیه مشترکات فرهنگی و تاریخی فراوانی دارند که یکی از آن‌ها وجود مولانا است.
وی در ادامه به ترجمه آثار مولانا به زبان ترکی و انتشار آن‌ها در ترکیه اشاره‌ای داشت و افزود: مولانا نقش مهمی در زبان و ادبیات ترکیه داشته است. او ما را به ایمان و عشق دعوت می‌کند.
معاون فرهنگی شهر کتاب با تاکید بر برپایی این نشست با همکاری مرکز «یونس امره» ترکیه افزود: بهار سال آینده نیز همایش «سعدی و یونس امره» در تهران و شیراز و یک ماه پس از آن در ترکیه برگزار می‌شود. چنین همایش‌هایی علاوه بر آشنایی مردمان دیگر سرزمین‌ها با بزرگان علم و ادب ما، به آشنایی ما با شاعران بزرگ دیگر کشورها نیز کمک می‌کند.
وی در بخش دیگر از سخنانش توضیحاتی درباره شرح، تصحیح، تحلیل و نقد و بررسی آثار مولانا ارایه کرد و گفت: در حوزه تحلیل و نقد و بررسی آثار و زندگی مولانا در ابعاد گوناگون آثار متعددی تالیف شده است. بر همین اساس برای مثال متخصصان این حوزه به سراغ کتاب «سر نی» عبدالحسین زرین‌کوب می‌روند و یک رده پایین‌تر به سراغ کتاب «پله پله تا ملاقات خدا» از همین نویسنده و پژوهشگر.
محمدخانی افزود: این کتاب تاکنون 40 بار تجدید چاپ شده و 400 هزار تیراژ داشته است. این مساله نشان‌دهنده علاقه مردم به مولانا است. همچنین از نظر نقد و نظریه ادبی نیز رویکردهای تازه‌ای به آثار مولانا دیده می‌شود.
وی درباره این رویکردها اظهار کرد: نگاه روایت‌شناسی، شخصیت‌شناسی آثار مولانا به ویژه در مثنوی معنوی، درک آثار مولانا براساس زبان‌شناسی و حوزه‌های تلفیقی و بررسی تطبیقی مولانا و اندیشه‌های او از جمله این رویکردها هستند.
محمدخانی در ارتباط با هر یک از این رویکردها، جدید‌ترین آثار منتشر شده در هر حوزه را نیز معرفی کرد.
نگاهی به مولانا‌پژوهی‌ها در ترکیه
عدنان کارا اسماعیل اوغلو نیز در سخنان خود درباره مولانا پژوهی در ترکیه و برنامه‌های مرتبط با مولانا و آثار او گفت: از زمان حضرت مولانا تا امروز در جغرافیای آسیای صغیر مثنوی‌خوانی وجود داشته است. در حال حاضر نیز در شهرهای مختلف ترکیه مثنوی خوانده می‌شود. سرآغاز تمامی این نشست‌های مثنوی‌خوانی نیز بیت «تو مگو ما را بدان شه بار نیست / با کریمان کارها دشوار نیست» است و در حقیقت این‌بیت آغاز مثنوی‌خوانی در آناتولی است.
وی به نشست‌های 13 ساله مثنوی‌خوانی در آنکارا اشاره و تشریح کرد: در حال حاضر در این جلسه‌ها به ابیات 18 هزار مثنوی رسیده‌ایم و تمامی این نشست‌ها نمونه‌ای از علاقه مردم ترکیه به مولانا، نماد فرهنگ مشترک ایران و ترکیه‌اند. همچنین نشست‌های متعددی درباره مولانا یا مثنوی‌خوانی در دانشگاه‌های ترکیه برگزار می‌شود.
این استاد زبان و ادبیات فارسی در ترکیه ادامه داد: در 15 سال اخیر پژوهش‌های بسیاری درباره مولانا و آثار وی صورت گرفته و نتایج حاصل از آن‌ها در قالب کتاب یا مقاله منتشر شده است.
وی افزود: از گذشته تا امروز درباره شرح حال کامل یا شرح یک یا دو دفتر از مثنوی، آثار بسیاری در ترکیه تدوین شده و تعداد آن‌ها 60 اثر است. همچنین نسخه‌های خطی بسیاری از آثار مولانا در کتابخانه‌های ترکیه موجود است.
اسماعیل اوغلو با تاکید بر این موضوع که همواره در ترکیه از مولانا با نام «حضرت مولانا» یاد می‌کنند، اظهار کرد: «عبدالباقی گولپینارلی» یکی از مترجمان آثار مولانا به زبان ترکی است که تمای آثار او را ترجمه کرده است. وی آرزو داشت چاپ عکسی نسخه‌های خطی معتبر آثار مولانا در ترکیه نیز منتشر شود. هرچند خودش این مساله را ندید، اما امروزه این امر محقق شده است.
وی در پایان اشعاری در وصف مولانا از سروده‌های شاعران گذشته و معاصر ترکیه قرائت کرد و گفت: درباره دیدگاه‌های مولانا در حوزه اراده کل و جز، رمز نور در مثنوی، افکار مولانا نسبت به انسان و جامعه و حتی دیدگاه‌های مولانا در حوزه‌ها پزشکی نیز پژوهش‌هایی صورت گرفته است. اما حجم بیشتر آثار پژوهشی در ارتباط با شرح حال و آثار مولانا است.
دوستدار مولانا؛ نه مولاناشناس
توفیق سبحانی، شاهنامه‌پژوه نیز در این نشست درباره مولانا صحبت کرد. وی گفت: نکته مهم درباره مولانا، وجود او در منطقه‌ای است که فرهنگ‌ها بسیار به هم نزدیک است. برای تمامی ملت‌های همجوار ما چون ترکیه یا افغانستان نیز هر سخنی از مولانا قابل درک است و چندان بیگانه نیست.
این مولانا‌پژوه ادامه داد: آرامگاه مولانا در قونیه نشان‌دهنده میزان حرمتی است که ترک‌ها برای مولانا قائل هستند.
وی درباره آثار منتشر شده درباره مولانا در ایران و ترکیه توضیح داد: پژوهشگران ترک به یکسری از منابع دسترسی داشته‌اند و پژوهشگران ایرانی به منابع یا سرچشمه‌های دیگری؛ برای مثال شرح عبدالباقی گولپینارلی با شرح فروزان‌فر تفاوت‌هایی دارد که به همین دلیل است.
سبحانی به نمونه‌هایی از ترجمه مثنوی در ترکیه اشاره کرد و گفت: هرچند من مولانا را ندیده‌ام، اما با امثال مولانا چون گولپینارلی زندگی کرده‌ام.
وی در پایان خود را دوستدار مولانا و نه مولاناشناس معرفی کرد و افزود: کلام مولانا دعوت به صلح و وحدت است و مولانا ترک، ایرانی، عرب یا هر ملیتی دیگری ندارد، بلکه چهرهای جهانی است و امیدواریم بتوانیم از رهگذر شناخت او و آثارش به وحدت مد نظر او دست یابیم.
بخش پایانی این جلسه به پرسش و پاسخ حاضران در جلسه اختصاص یافت.
نشست بررسی موضوع «مولانا در گذر زمان» سه‌شنبه (۱۲ دی) از ساعت 16 و 30 دقیقه تا 18 در مرکز فرهنگی شهرکتاب، واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان احمد قصیر، نبش کوچه سوم برگزار شد.
چهارشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۱ - ۱۰:۵۶
نظر شما