به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم گرامیداشت «ورنر زوندرمان»، ایرانشناس آلمانی با حضور پروفسور بدرالزمان قریب، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی،‌ دکتر امید بهبهانی، محمد شکری فومشی و با دبیری امیرکاووس بالازاده چهارشنبه (۱۰ آبان) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد. 

قریب، با اشاره به چگونگی آشنایی با زوندرمان، اظهار کرد: در کنگره میتراشناسی تهران در سال ۱۹۷۵ میلادی «ورنر زوندرمان» و «نیکلاس سیمز ویلیامز» به ایران آمده بودند و به‌عنوان دو ایرانشناس جوان فعالیت می کردند. زوندرمان از برجسته‌ترین افرادی بود که پایگاه مانی و مانویت را به جهانیان معرفی کرد و همچنین بر زبان‌های سُغدی و متون مانوی تورفان پژوهش و تحقیق می کرد.

عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: تا پیش از زوندرمان، به‌نظر می‌آمد که دین مانوی و زردشتی بسیار به هم نزدیکند اما مشخص شد که نور و روشنایی وجه اشتراک مانویت و زردشتی‌هاست. مانویت ارتباط نزدیکی با گنوسیسم در مسیحیت و به زندگی مادی نگاهی منفی داشت، در حالی‌که دید زردشتی‌ها به زندگی مادی انسان مثبت بود. علاوه بر این، زوندرمان و هنینگ به ترجمه متون قبطی که در مصر پیدا شده بود، پرداختند و به همین دلیل تاثیر مانی از گنوسیسم تایید شد.

وی  در پایان سخنانش گفت: زوندرمان نه فقط یک استاد و پژوهشگر بی‌نظیر بود بلکه همکاری دلسوز به‌شمار می‌رفت.

بالازاده در ادامه توضیح داد: زبان سُغدی از زبان‌های ایرانی شاخه شمال شرقی است که در آغاز در دره رودخانه زرافشان و نواحی پیرامون آن رایج بود و پس از آن نیز به‌عنوان زبان میانجی در بخش بزرگی از جاده ابریشم رواج یافت. سغدی از زبان‌های فارسی میانه(پهلوی) به‌شمار می‌آید. همچنین این زبان نقش مهمی در ارتباطات میان ایران و چین داشته است.

دبیر نشست ادامه داد: متون تورفانی از زبان‌های مانوی میانه به‌شمار می‌آید و از زبان‌های فارسی‌اند که در ترکستان چین پیدا شده‌ بود و به دانشگاه‌های آلمان و انگلیس انتقال یافت. 

در آغاز نشست، سیما فولادپور، دانشجوی ارشد ایرانشناسی با اشاره به زندگینامه زوندرمان گفت: وی در ۲۲ دسامبر ۱۹۳۵در آلمان متولد شد. در ۱۹۵۴در رشته ایرانشناسی در برلین و زیرنظر پرفسور یونکر و بزرگ علوی به‌تحصیل پرداخت. زبان عربی را زیرنظر پروفسور سیمون به‌پایان رساند. زوندرمان از رساله دکترایش با عنوان «مشروعیت فرمانروایان حکومت ساسانی» در سال ۱۹۶۳دفاع کرد.

وی ادامه داد: پس از چند سال پژوهش، زوندرمان در ۱۹۷۰به گروه پژوهشی تورفان در آکادمی علوم آلمان پیوست. کارهای پرارزش این پژوهشگر در حوزه زبانشناسی است. دیجیتالی کردن متون تورفانی از ایده‌های وی بود. کتابشناسی زوندرمان شامل ۳۵ صفحه است که تقریبا هیچ‌یک به فارسی ترجمه نشده‌اند.

بهبهانی نیز در این نشست با اشاره به زندگینامه زوندرمان بیان کرد: آشنایی با زوندرمان به دوران تحصیل و نزد پروفسور قریب بازمی‌گردد که این امر باعث شد ترجمه مقاله‌های زوندرمان را آغاز کنم. این همکاری‌ها تا سال‌های اخیر ادامه داشت.

وی با معرفی شخصیت زوندرمان افزود: وی دانشوری بود که نزدیک به ۶۰ سال با نهایت دلبستگی زندگی را وقف فرهنگ و زبان‌های ایرانی کرد، فارسی و ادبیات فارسی را بسیار خوب می‌شناخت و به زبان فارسی مسلط بود.

در پایان نشست نیز محمد شکری فومشی که در سال‌های اخیر آخرین همکار و شاگرد زوندرمان بود به سخنرانی پرداخت و گفت: زوندرمان را باید با دو کلمه شناخت، بزرگترین مانی‌شناس دنیا و یک فرشته واقعی. 

وی با بیان خاطراتی از سال‌هایی که با زوندرمان گذرانده بود، گفت: در سال ۲۰۰۹ با تلاش بسیار زیاد و به یاری پروفسور قریب به برلین و نزد زوندرمان رفتم و سه سال به‌صورت غیررسمی شاگرد وی بودم.

وی همچنین اشاره کرد: در ایران بیشترین ترجمه از کارهای زوندرمان به‌دست دکتر بهبهانی انجام شده است و دکتر رحمان بختیاری نیز در دانشگاه همدان به ترجمه چند اثر از وی دست زده که منتشر نیز شده‌اند.

ورنر زوندرمان چندی پیش، در سن ۷۷ سالگی (21 مهرماه) پس از تحمل ۱۰ سال رنج بیماری سرطان درگذشت.