به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين نشست عصر امروز (چهارشنبه 5 مهر) در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شد.

محمدرضا وصفي دبير جايزه جهاني كتاب سال و عضو هيات علمي دانشگاه تهران تنها سخنران اين نشست بود. مالك شجاعي‌جشوقاني نيز دبيري نشست را بر عهده داشت.

وصفي در ابتداي سخنانش به نوع مواجهه يوحناي دمشقي در صدر اسلام با اين دين اشاره كرد و گفت: به نظر مي‌رسد او قرآن تحريف‌شده‌اي را كه بني‌اميه به دمشق برده بودند مطالعه مي‌كرد. خاندان يوحناي دمشقي جايگاه برجسته‌اي در تاريخ دارند، به‌گونه‌اي كه پدر اين شخص، ماليات‌بگير ساسانيان بود.

وي با بيان اين‌كه مواجهه منفي علیه اسلام با يوحناي دمشقي آغاز شد گفت: به همين دليل براي تصحيح تفكر غرب درباره اسلام و پيامبر اكرم(ص) نبايد از فيلم‌ها و كتاب‌هاي اخير آغاز كنيم، بلكه بايد به 1400 سال پيش بازگرديم.

تعدد زوجات پيامبر اكرم(ص) خط بطلاني بر رهبانيت مسيحي بود
وصفي افزود: مواجهه منفي غرب با اسلام به اين سوال نيز بازمي‌گردد كه آيا مسيحيت مي‌تواند پذيراي اسلام باشد يا خير. رهبانيت در مسيحيت با اسلام مساله دارد. تعدد زوجات پيامبر اكرم(ص) نيز موضوعي است كه با همين مساله ارتباط پيدا مي‌كند. از نظر من يكي از دلايل تعدد زوجات پيامبر اسلام(ص) اين بود كه خط بطلان محكمي بر رهبانيت بكشند و بيان كنند كه دين مي‌تواند دنيايي نيز باشد. مسيحيت همه چيز را به قدسي و غيرقدسي تقسيم مي‌كند، اما در اسلام چنين تقسيم‌بندي‌اي وجود ندارد.

وي با اشاره به تعديل مواجهه منفي برخی غربيان با اسلام و پيامبر اكرم(ص) گفت: در نيمه قرن بيستم برخي از پژوهشگران غربي در كتاب‌هايشان تصوير ديگري را از اسلام نشان دادند كه نسبت به ديدگاه‌هاي پيشين هم‌دلانه‌تر هستند. اين افراد تصوير بهتري را از حديث و قرآن ارايه كردند و البته عده‌اي از آن‌ها نيز به سمت تصوف گرايش يافتند و از طريق آن با اسلام هم‌دلي كردند.

دبير جايزه جهاني كتاب سال افزود: در دوران قرون وسطي از مسلمانان به محمديون تعبير مي‌شد و در اسپانيا نيز به آنان «مور» مي‌گفتند كه نامي تحقيرآميز است. علتي كه كشور مغرب اصرار دارد آن را با نام «مراكش» نشناسند اين است كه اسم مراكش هم‌ريشه با واژه مور است.

سلجوقيان آتش جنگ صليبي را برافروختند
وصفي در بخش ديگري از سخنانش درباره چرايي درگرفتن جنگ‌هاي صليبي گفت: سلجوقي‌ها پس از فتح بيت‌المقدس كه كعبه مسيحيان و يهوديان قلمداد مي‌شد، كليدهاي آن را گرفتند و به مسيحيان و يهوديان اجازه زيارت بيت‌المقدس را نمي‌دادند. ما داريم نقش سلجوقيان را در برافروزي جنگ‌هاي صليبي پنهان مي‌كنيم. سلجوقيان را بايد در دسته مسلمانان نوظهور دانست، زيرا آنان از شرق آسيا و با تصرف خاك مسلمانان، اسلام را آوردند و به‌طور مستقيم با روح اسلام آشنا نبودند. نطفه جنگ‌هاي صليبي و سقوط اندلس با همين كار سلجوقيان بسته شد.

وصفي ورود سفرنامه‌نويسان و تجار و جهان‌گردان به ايران و جهان اسلام را روي ديگر شكل‌گيري مواجهه غربيان با اسلام دانست و گفت: نگاه ماركوپولو به شرق، يك نگاه فانتزي است. ورود جهان‌گردان به ايران تا دوره قاجار ادامه يافت و از قضا در دوره شاه عباس اول در دوره قاجار فردي ايتاليايي به نام «دلاواله» كه از سوي دربار شاه حمايت و پذيرايي مي‌شد به ايران آمد و نخستين رساله را عليه اسلام در اصفهان نوشت.

وي افزود: در دوره قرون وسطي كتاب‌ها و رمان‌هايي در دنياي مسيحي نوشته مي‌شود كه مواجهه منفي مسيحيان با اسلام را نشان مي‌دهد. براي مثال قسمتي از كتاب دانته كه به دوزخ مي‌پردازد به زبان‌هاي كشورهاي اسلامي ترجمه نمي‌شود، زيرا دانته در آن بخش ـ العياذبالله ـ پيامبر اسلام(ص) و اميرالمومنين علي(ع) را در دوزخ توصيف مي‌كند. البته گفت‌وگوي كلامي و دفاعي با دانته انجام نشده بود كه وي توجيه شده باشد.

وصفي تاكيد كرد: اسلامي كه غرب مي‌شناسد با اسلامي كه ما مسلمانان عميقا به آن اعتقاد داريم متفاوت است. براي مثال تركان عثماني يكي از نمايندگان اسلام در غربند كه غرب به واسطه آن‌ها اسلام را شناخت. به همين دليل در آلمان، واژه ترك مترادف با واژه مسلمان است.

از كنار نامه اميرالمومنين(ع) به مالك‌اشتر به سادگي نگذريم
وي در بخش ديگري از سخنانش به نامه اميرالمومنين علي(ع) به مالك اشتر پيش از سفر به مصر اشاره كرد و گفت: ايشان در اين نامه دستورالعمل‌هايي را به مالك اعلام كرده بودند كه بايد در مصر به عنوان كشوري كه در آن زمان، مسلمانان در اقليت بودند اجرا مي‌شدند. اميرالمومنين علي(ع) 1400 سال پيش، امروز ما را پيش‌بيني كرده بودند. ايشان آگاه بودند كه قرار است جرياني عليه اسلام در تاريخ به راه بيفتد و اين امر نشان از اوج آگاهي ايشان است.

عضو هيات علمي دانشگاه تهران افزود: ما بايد نامه مالك‌اشتر را از اين زاويه بررسي كنيم که امام علي(ع) اين نامه را به فردي مي‌دهند كه قصد رفتن به غرب را دارد.

وي با بيان اين‌كه امروز شاهد ايجاد مطالعاتي با عنوان «مورشناسي» هستيم گفت: دولت اسپانيا امروزه دريافته است كه مراكز تاريخي مسلمانان كه بناهاي آن در اين كشور وجود دارند، بايد دوباره احيا شوند و این جريان اسپانیا در حال بازخواني است.