به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، این همایش یک‌روزه صبح امروز، یکشنبه، دوم مهر ماه در تالار علامه امینی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران آغاز شد و همچنان ادامه دارد. 

در این همایش علاوه بر سیدمحمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر حسین مفتخری، دبیر علمی همایش، سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر مهدی محقق، رییس موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مک‌گیل و مجموعه‌ای از ارایه‌دهندگان مقالات حضور داشتند و به ترتیب مجموعه دستاوردهای خود را در این حوزه ارایه می‌کردند.

دکتر حسین مفتخری، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و دبیر علمی همایش امام رضا(ع) با مروری بر دستاوردهای ادوار گذشته این همایش، خلاصه‌ای از روند اتخاذ موضوعات پژوهشی و نحوه داوری مقالات را عنوان کرد.

وی با تاکید بر این که موضوع این همایش ماهیتی چندرشته‌ای دارد، کوشش برای ایجاد تنوع در مباحث کلامی مقالات و سخنرانی‌های این همایش را از نکات مورد توجه دبیرخانه همایش دانست و گفت: در مقالات رسیده به دبیرخانه «همایش علمی ـ پژوهشی امام رضا(ع)؛ ادیان، مذاهب و فرق» به موضوع مناظرات هشتمین پیشوای شیعیان با پیروان فرقه‌ها و نحله‌های فکری گوناگون توجه خاصی شده است.

این استاد و پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به این‌که از میان 113 مقاله تاییدشده داوران این همایش 13 مقاله برای ارایه در همایش انتخاب شده‌اند، به بیان وجوه تمایز این همایش با سایر کنگره‌های این حوزه پرداخت و اظهار کرد: انتخاب سخنرانی‌ها بر اساس داوری متن مقالات، انتشار مجموعه مقالات همزمان با برگزاری همایش، سطح بالای سخنرانی‌های همایش و بررسی متن مقالات پیش از سخنرانی‌ها، از جمله وجوه تمایز این همایش‌اند تا سطح کیفی برپایی آن را ارتقا دهند.

مفتخری، سفارش مقالات با هدف ارتقای سطح علمی همایش به مختصصان حوزه‌های گوناگون اعم از استادان حوزه و دانشگاه و توجه برگزارکنندگان به سفارش مقالات علمی را از دیگر وجوه تمایز این برنامه دانست.

در ادامه این مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از دبیر این همایش و دکتر مهدی محقق به واسطه تلاش‌های علمی آن‌ها قدردانی کرد.

سپس دکتر مهدی محقق، استاد دانشگاه، محقق، نویسنده و شارح کتاب‌های فلسفی با اشاره به حدیث «سلسلة الذهب» سروده‌ای را در وصف کرامات امام رضا(ع) خواند. 

در ادامه وي آیه‌ای را درباره کیفیت روبه‌رو شدن با اهل کتاب و غیرمسلمانان بیان کرد و گفت: همچنان که در کتاب آسمانی‌مان آمده است در بحث چنانچه طرف مقابل ما اهل حکمت و استدلال یا وعظ و خطابه بود باید از این شیوه‌ها برای برخورد با او استفاده کنیم. اگر اهل جدل بود نیز باید با جدلی به دور از بی‌احترامی و در حقیقت با استفاده از مجادله احسن با او به مناظره بنشینیم چرا که هدف از مباحثه، کشف حقیقت است. همچنان که در تاریخ اسلام و کتاب‌های این حوزه نمونه‌هایی از آن را در مباحثات امام رضا(ع) با مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان می‌یابیم، تفسیر این مطلب را در کتاب «احتجاج» اثر طبرسی می‌توان مشاهده کرد.
دکتر محقق دوره امامت هشتمین پیشوای شیعیان را از آن جهت که دستیابی به علوم گوناگون در سرزمین‌های مختلف رواج یافته بود، دوره جالب توجهی در تاریخ اسلام توصیف و بیان کرد: یکی از رازهای پیشرفت علم و دانش و تمدن اسلامی در این زمان گشوده شدن دروازه‌های علم به روی مسلمانان بود.

وی با تاکید بر این که در تمدن اسلامی ارزش انسان‌ها به علم است، یادآور شد: امام علی(ع) در کتاب «نهج‌البلاغه» فرموده‌اند: «ارزش هرکس به قدر علم اوست و همواره عالم بر جاهل مقدم بوده است.» 

به دلیل آماده نبودن متن سخنرانی‌ دکتر مهدی محقق وی در ادامه جلسه به شکل پراکنده‌ و نامنظمی به معرفی فرقه‌ها و مذاهب گوناگون اسلامی و دلیل اختلافات آن‌ها پرداخت و جزئیاتی را بیان کرد و در پایان از این پراکنده‌گویی عذر خواست.

در ادامه «همایش علمی ـ پژوهشی امام رضا(ع)؛ ادیان، مذاهب و فرق» 10 مقاله برای ارایه انتخاب شده بودند. نخستین فرد دکتر زهیر صیامیان‌گرجی، عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) بود که مقاله خود با عنوان «بازنمایی موضوع ولایتعهدی علی‌بن موسی‌الرضا(ع) از چشم‌انداز مذهبی مورخین قرون نخستین اسلامی» را با بررسی 50 کتاب این حوزه ارایه داد. 

مقاله بعدی با عنوان «صوفیان خراسانی و صحیفه الرضا(ع)» به دکتر محمدکاظم رحمتی، عضو هیات علمی دانشنامه جهان اسلام اختصاص داشت. همچنین دکتر سیدعلیرضا واسعی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مقاله «جریان‌های فکری ـ سیاسی عهد امام رضا(ع)» را ارایه کرد.

قرار است در ادامه این همایش دکتر حسن حضرتی مقاله «نسبت تاریخ‌شناسی و علم کلام در حوزه امام‌شناسی: مورد امام رضا(ع)» و حجت‌الاسلام دکتر علی نصیری مقاله «جایگاه کتاب مقدس از منظر امام رضا(ع)» را ارایه دهند.

دومین بخش این همایش یک روزه با مقاله «گونه‌شناسی روش‌های مقابله با ادیان و مذاهب در سیره امام رضا(ع)» نوشته یحیی میرحسینی ادامه می‌یابد. قرار است این همایش یک روزه «امام رضا(ع)؛ ادیان، مذاهب و فرق» ساعت 17 با سخنرانی ویژه اختتامیه از سوی حجت‌الاسلام دکتر مرتضی آقاتهرانی خاتمه یابد.