به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «مقدمه‌ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه» عنوان کتابی است که به شناخت جامعه علویان ترکیه از پیدایش آن تا قرن هفتم و سپس تا قرن حاضر می‌پردازد. نگارنده در این اثر در پی بحث پیرامون زمینه‌های تاریخی شکل‌گیری جامعه علویان ترکیه و همچنین تحولات تاریخی آن‌ها، عقاید، باور‌ها، آیین و رسوم است.
جمالی‌فر در اين كتاب می‌گوید: «متاسفانه به رغم پیوندی که علویان آناتولی با صفویان ایران دارند این موضوع تا کنون از سوی پژوهشگران ایرانی به اندازه بایسته و کافی توجه نشده است.»
منظور نگارنده از به کار بردن واژه «علوی» در این کتاب، معنای اصطلاحی آن است که امروزه در کشور ترکیه به جمعیتی خاص اطلاق میشود. در این فرهنگ، جمعیت علویان با نام بکتاشیه (پیروان طریقت حاجی بکتاش ولی خراسانی) معرفی میشود.
به دنبال مهاجرت‌های مختلفی که پس از حمله مغول از ایران و آسیای میانه به آناتولی صورت گرفت دو جریان متفاوت در آن منطقه به وجود آمد که گروهی از آنان به زندگی ساکن در شهر‌ها روی آوردند و عده‌ای دیگر از ایلات و عشایر ترک بنا به شرایط زندگی مجبور به سکونت در روستا‌ها و دشت‌ها شدند و به زندگی کوچ‌نشینی و نیمه کوچ‌نشینی خود ادامه دادند. در این میان و بنا به اقتضای شرایط به وجود آمده یک دو گانگی - سیاسی میان شهر و روستا به وجود آمد که تاثیر ملموسي به ماهیت علویان ترکیه گذاشته است.
نویسنده کتاب معتقد است که امروزه در ترکیه واژه‌های علوی و بکتاشی با یکدیگر ادغام شده و در هم گره خورده‌اند که اغلب به صورت «علوی - بکتاشی» شناخته می‌شوند. با این حال گاه عنوان علوی را برای تمامی علوی - بکتاشیان به کار می‌برند. بررسی‌هایی که نگارنده در این کتاب انجام داده حاکی از آن است که علوی‌گری در ترکیه ترکیبی از شمنیزم تصوف و تشیع است. البته از تاثیر بستر عقیدتی منطقه آناتولی بر آیین و عقاید آنان نیز نباید غافل ماند.
این کتاب در هشت فصل تنظیم شده که نگارنده در فصل نخست به زمینه‌های تاریخی پیدایش علویان ترکیه می‌پردازد. در فصل‌های بعدی تاریخ علویان از دوران سلطنت بایزید دوم تا پایان سلطنت سلیم اول و از آغاز سلطنت سلطان سلیمان قانونی تا امروز را بررسی می‌کند. در فصل چهارم با بررسی گرایش‌های فکری امروز علویان ترکیه به سراغ فصول بعدی و تبیین فرهنگ شفاهی، بستر تکوین و تحول عقاید علویان و شرح آیین و رسوم و مراسم آنان می‌رود.
چاپ نخست کتاب «مقدمه‌ای بر شناخت جامعه علویان ترکیه» نوشته مهدی جمالی‌فر در ۲۰۰ صفحه و با شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای چهار هزار و 500 تومان از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.
سه‌شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۱ - ۰۹:۳۰
نظر شما