حسين شيخ‌رضايي، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره كتاب‌هايي كه در اين حوزه منتشر مي‌شوند عنوان کرد: آثار اين حوزه را در دو دسته مي‌توان جاي داد؛ يك دسته از آن‌ها براي كودكان نوشته مي‌شوند و داستان‌هايي كوتاه و ساده را دربر مي‌گيرند كه در واقع دستمايه كلاس‌هاي فلسفه براي كودكان موسوم به حلقه كندوكاوند. اين داستان‌هاي كوتاه و مفهومي، كتاب‌هاي راهنما نيز دارند كه به مربي كمك مي‌كنند تا مفاهيم فكري داستان‌ها را دريابد و به دانش‌آموزان انتقال دهد.
وي افزود: دسته دوم كتاب‌هاي فلسفه براي كودكان، آثار نظري اين حوزه هستند. بيشتر كتاب‌هايي كه تاكنون در ايران در اين زمینه منتشر شده‌اند، در دسته نخست يعني داستان‌هاي ساده و مفهومي فلسفه براي كودكان جاي مي‌گيرند. تمام اين كتاب‌ها از يك كيفيت برخوردار نيستند و در ميان اين آثار، تعداد تاليف‌‌ها بسيار اندك‌اند. كيفيت ترجمه، تصويرگري و نگارش داستان‌هاي كوتاه فلسفه براي كودكان نيز با يكديگر تفاوت دارند و نمي‌توان حكم كلي درباره آن‌ها ارايه داد.
اين نويسنده و مترجم با اشاره به كمبود كتاب‌هاي نظري در حوزه فلسفه براي كودكان بیان کرد: با توجه به وضعيت موجود مي‌توان گفت كه هنوز كتاب مرجع در اين حوزه نداريم. البته كتابي شامل مجموعه گفت‌وگو با صاحب‌نظران فلسفه براي كودكان در ايران منتشر شده است اما هنوز كتاب‌هاي مرجع ليپمن و شارپ را ترجمه نكرده‌ايم، به همين دليل به لحاظ منابع آكادميك اين حوزه ضعف داريم.
شيخ‌رضايي راه‌اندازي رشته دانشگاهي فلسفه براي كودكان را يكي از راه‌حل‌ها رفع اين كمبود دانست و گفت: پا گرفتن برنامه فلسفه براي كودكان در ايران مستلزم آن است كه فردي از ايران براي تحصيل در اين رشته به خارج از كشور برود و پس از فارغ‌التحصيلي اين رشته را در ايران تاسيس كند تا از اين طريق، كتاب‌ها و مقالات در اين حوزه نوشته شوند و متخصصان ما در كنگره‌هاي علمي فلسفه براي كودكان شركت كنند اگر اين حوزه وجهه آكادميك پيدا نكند، ناشران و افراد براي آن تصميم‌گيري مي‌كنند.
وي تاكيد كرد: همچنين تا زماني كه نهادهايي مانند آموزش و پرورش در حوزه فلسفه براي كودكان فعاليت جدي را شروع نكنند، موفقيت جدي نيز به دست نمي‌آيد.
شيخ‌رضايي با بيان اين‌كه فلسفه براي كودكان رشته يا برنامه‌اي تزييني نيست گفت: نبايد اين رشته را مانند رشته هنر، تزييني دانست كه براي مثال يك ضرورت نيستند و به عنوان امري لوكس به آن نگاه كرد. ما در دانشگاه‌هايمان رشته‌هايي داريم كه به مراتب مهجورتر از فلسفه براي كودكان‌اند و در مقاطع ارشد و دكتري نيز تدريس مي‌شوند. اين برنامه، تفكر انتقادي به دانش‌آموزان مي‌آموزد و سبب تقويت قدرت تجريه و تحليل آن‌ها مي‌شود. هدف از برنامه فلسفه براي كودكان، آموزش فلسفه نيست، بلكه تقويت قدرت تجريه و تحليل است. در اين برنامه قرار است امور پايه‌اي مانند اخلاق، زيبايي‌شناسي و تفكر انتقادي به كودكان آموزش داده شود.
وي تاكيد كرد: پا نگرفتن اين رشته به دليل لوكس بودن آن نيست، بلكه ممكن است فلسفه براي كودكان براي عده‌اي خوشايند نباشد، زيرا اين برنامه كودكان را به پرسشگري و جسور بودن تشويق مي‌كند و اين امر براي والدين، مديران مدارس و معلمان چندان خوشايند نيست چراكه معمولا اين عده مي‌خواهند بر مبناي اقتدار با كودكان رفتار كنند. حتي برخي از معلمان در مدارسي كه برنامه فلسفه براي كودكان اجرا مي‌شد، از نتيجه اين برنامه راضي نبودند، زيرا دانش‌آموزان‌شان مدام از آن‌ها سوال مي‌پرسيدند و آن‌ها را به فكر كردن وامي‌داشتند.
كارشناس فلسفه براي كودكان، مانع فرهنگي و ساختاري را مهم‌ترين دليل قوي نشدن برنامه فلسفه براي كودكان دانست و گفت: هرگز نبايد اين رشته را لوكس و تزييني دانست.
شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۱ - ۱۳:۱۵
نظر شما