راهبردهایی برای تقویت محتوای کتابهای فلسفی کودکان/4
صفايینسب: بومینويسی در فلسفه برای كودكان مفيد است اما ضروری نيست
نويسنده و مدرس دانشگاه در حوزه فلسفه براي كودكان گفت: با اينكه نميتوان اصرار داشت كه حتما داستانهاي فلسفه براي كودكان بومي باشند، اما به هر حال، بومينويسي در اين حوزه مفيد خواهد بود و البته تحقق اين امر نيازمند همكاري متخصصان اين حوزه با نويسندگان است.-
وي با گلايه از شمارگان اندك كتابهاي فلسفه براي كودكان گفت: شمارگان اين كتابها پايين است و توزيع آنها نيز به نحو مطلوبي انجام نميشود؛ البته اين توزيع نامطلوب تا اندازهاي مربوط به شمارگان اندك كتابهاست. شايد اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كمكهايي به اين حوزه بكند، وضعيت فعلي بهبود يابد و كتابهاي اين حوزه به بهاي مناسبتر و در سطح وسيعتري در اختيار مخاطبان قرار بگيرند.
عضو هيت علمي دانشگاه شهيد چمران، به وضعيت ترجمه كتابهاي مرجع حوزه فلسفه براي كودكان اشاره كرد و گفت: برخي از كتابهاي مرجع تاكنون ترجمه شدهاند، اما هنوز ترجمه بسياري از كتابها را در اختيار نداريم. عمده آثار اين حوزه، كتابهاي مختصري هستند كه بيشتر به معرفي فلسفه براي كودكان ميپردازند تا واكاوي جدي و بررسي آن. البته منطقي است كه در آغاز ورود يك مبحث، ابتدا كتابها به معرفي آن بپردازند و بهتدريج كارهاي جديتري درباره آن مبحث انجام شود. اکنون دانشجويان زيادي در سطح دكترا و کارشناسی ارشد در دانشكده علوم تربيتي درباره اين موضوع كارهاي مبنايي انجام ميدهند اما منابع اصلي هنوز در اختيار آنها قرار نگرفته است.
صفايينسب يادآوري كرد: شايد مناسب نباشد ما همه كتابهاي مرجع را ترجمه كنيم، زيرا اين آثار به كار دانشجويان ارشد و دكترا ميآيند و به اعتقاد من اين دانشجويان نيز بايد به زبان انگليسي مسلط باشند. يكي از مشكلات دانشجويان اين است كه آنان انتظار دارند همه منابع به فارسي ترجمه شوند و گاهي يكي از مشكلاتشان در تدوين پاياننامهها را نبود ترجمههاي فارسي از منابع اصلي ذكر ميكنند، در حالي كه محققان ما بايد به زبان انگليسي مسلط باشند.
وي تاليفات حوزه فلسفه براي كودكان را اندك دانست و گفت: هنوز تاليفات جدي در دو حوزه تئوري و اجرا در اين حوزه نداريم و شايد تاكنون تعداد انگشتشماري از محققان پژوهشهاي ميداني در اين باره انجام داده باشند. پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي دوفصلنامهاي با عنوان «تفكر و كودك» را به سردبيري من منتشر ميكند كه انتشار مقالات پژوهشگران در آن شايد سبب تشويق آنها به تحقيق و تاليف در اين حوزه شود.
صفايينسب با تاكيد بر استفاده از داستانها بومي براي تدريس در كلاسهاي فلسفه براي كودكان گفت: هر مسالهاي كه در قالب فرهنگ بومي بيان شود، اثرگذاري بيشتري خواهد داشت. حتي اگر نظريههايي كه در علوم محض بيان ميشوند و زبان بينالمللي دارند نيز با زبان بومي هر ملت ارايه شود، به فهم و درك بهتر آن كمك ميشود. اين موضوع در برنامه فلسفه براي كودكان اهميت بيشتري پيدا ميكند، اما محقق كردن آن چندان ساده نيست. ماده اوليه داستانهاي اين حوزه بايد از لابهلاي متون انتخاب شوند و سپس به صورت داستانهاي فلسفه براي كودكان درآيند. تحقق اين امر نيازمند اين است كه برخي از نويسندگان و ادباي ما وارد حوزه فلسفه براي كودكان شوند. براي مثال محققان كشور فرانسه با دستمايه قرار دادن داستانهاي ملانصرالدين، داستانهايي متناسب براي كودكان در كلاس فلسفه طراحي كردهاند.
وي افزود: ما نيز در ادبيات كهنمان منابعي مانند «كليله و دمنه» داريم كه ميتوان از آنها براي اين كار بهره گرفت. تاكنون حاصل برخي از تلاشهاي نويسندگان و محققان ما در خلق داستانهاي بومي فلسفه براي كودكان و پژوهشهايي در اين حوزه در مجله «تفكر و كودك» منتشر شده است. ضمن اينكه نميتوان اصرار داشت كه حتما داستانهاي حوزه فلسفه براي كودكان بومي باشند، اما به هر حال، بومينويسي در اين حوزه مفيد خواهد بود و البته تحقق اين امر نيازمند همكاري متخصصان اين حوزه با نويسندگان است.
نظر شما