به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، یکصد و هفتاد و ششمین شماره ماهنامه «کتاب ماه کلیات: اطلاعات، ارتباطات و دانش» ماهنامه نقد و بررسي تخصصي كتاب‌هاي حوزه اطلاعات، ارتباطات و دانش‌شناسي در مرداد 1391 منتشر شد.
در سخن نخست این ماهنامه، دکتر داریوش مطلبی به موضوع «خريد ائتلافي منابع الكترونيكي» پرداخته است. وي در اين مطلب مي‌نويسد: «با توسعه صنعت چاپ و نشر و انتشار روز افزون منابع چاپي و به دنبال آن شكل‌گيري منابع غيرچاپي، كتابخانه‌ها از يك طرف با مشكل نگهداري اين منابع و از طرفي ديگر با هزينه‌هاي بسيار سنگين تامين آن‌ها روبه‌رو شدند.»
وي ادامه مي‌دهد: «همين مساله موجب شد كتابخانه‌ها مثل گذشته نتوانند آزادانه به تهيه منابع مورد نياز خود مبادرت كنند و لازم بود تا تغييراتي در فرايند تامين منابع خويش ايجاد كنند. يكي از مهم‌ترين پيامدهاي اين مساله، شكل‌گيري تفكر مثبت «دسترسي» به جاي مالكيت و به عبارتي «استفاده اشتراكي از منابع» در جامعه كتابداري و در ميان برنامه‌ريزان و مسوولان كتابخانه‌هاي بزرگ بود.»
در بخش پرونده ويژه ماهنامه نيز به موضوع «خريد منابع اطلاعاتي الكترونيكي» پرداخته شده است. در این بخش حسن بذرافشان در مطلبي با عنوان «خريد منابع الكترونيكى در كتابخانه‌هاى تخصصى» مي‌نويسد: «با عنايت به اين امر كه كاربران كتابخانه‌ها را متخصصان موضوعي تشكيل مي‌دهند و نيز اهميت دسترسي به اطلاعات روزآمد براي اين دسته از كاربران تهيه و خريد منابع كتابخانه‌هاي تخصصي بايد با دقت بيشتري صورت گيرد تا پاسخ‌گوي نيازهاي پژوهشي متخصصان باشد.»
همچنين در اين بخش گزارشي از نشستي با موضوع «خريد منابع الكترونيكى براى دانشگاه‌ها» آورده شده است.
«خريد ائتلافى منابع علمى» نيز عنوان مطلبي است از حمزه علي نورمحمدي. وي در اين مطلب با اشاره به تشكيل اتحاديه براي خريد منابع علمي مي‌نويسد: «با توجه به اين‌كه كتابخانه‌ها، به‌ويژه كتابخانه‌هاي دانشگاهي هر روز با افزايش منابع مواجهند، چاره‌اي جز اتحاديه و ائتلاف در تهيه منابع ندارند. اتحاد بين كتابخانه‌ها براي تهيه منابع به‌ويژه منابع الكترونيكي به كنسرسيوم تهيه منابع و تهيه بانك‌هاي الكترونيكي شهرت يافته است.»
وي در ادامه مي‌افزايد: «كنسرسيوم كتابخانه‌اي به گروهي از كتابخانه‌ها اطلاق مي‌شود كه با همكاري يكديگر و براي رفع نيازهاي اطلاعاتي با هم توافق مي‌كنند تا از اين طريق فشار مالي براي تهيه منابع گوناگون را كاهش دهند.»
در چكيده مطلب «بحران مجلات و مشكلات خريدهاى بزرگ: موانع و راه‌حل‌ها» به قلم سيدابراهيم عمراني آمده است: با توجه به سودآوري توليد علم، ناشران بخش خصوصي به حوزه انتشارات علمي و دانشگاهي وارد شدند و به تدريج همه شؤون اين كار را در انحصار خود در آوردند و روش‌هاي تجار را جايگزين روش‌هاي سنتي آكادميك انجمن‌هاي علمي كردند. نتيجه تسلط ناشران بزرگ تجاري بر بازار نشر دانشگاهي افزايش بي‌رويه قيمت مجلات بود كه در دراز مدت به معضلي تبديل شد كه از آن با نام «بحران مجلات» ياد مي‌كنند.
در بخش نقد و بررسي كتاب‌هاي فارسي اين شماره از ماهنامه، كتاب «حقوق مرتبط؛ سازمان‌هاي پخش صدا و تصوير» توسط پژمان محمدي نقد و بررسي شده است.
وي در مقدمه مطلبش بيان مي‌كند: «از شناسايي حقوق پديدآورندگان آثار در دنيا به‌ويژه با در نظر گرفتن شتاب تغييرات علمي و دستاوردهاي بشري در دهه‌هاي اخير كه به نوبه خود لزوم سرعت بخشيدن به تدارك نيازهاي قانوني ملازم با اين نتايج را همراه دارند، زمان نسبتا زيادي گذشته است. حتي در كشورهايي چون ايران نيز كه در شناسايي به موقع و شايسته اين حقوق نسبت به بسياري از كشورهاي ديرتر به كار شده است نزديك به 90 سال از عمر اولين قانون‌گذاري مربوط مي‌گذرد.»
وي در ادامه مطلب خود كتاب را از منظر ساختار كتاب و محتواي آن با توجه به نوع مخاطبان معرفي و بررسي مي‌كند.
محمد هدايى، نيز در مطلب ديگري درباره كتاب «آشنايى با كتابدارى و اطلاع‌رسانى» مي‌نويسد: «اين كتاب دو حسن و امتياز صرفاً صوري دارد؛ نخست پيروي پديدآورندگان از الگوي پايدار دانشگاه پيام نور است كه هر فصل يا درس با تعيين هدف آموزشي يا هدف رفتاري آغاز مي‌شود و معمولاً در پايان هر درس با فصل هم پرسش‌هايي براي خودآزمايي دانشجو درج مي‌شود و دوم آن‌كه كتاب سه نويسنده دارد و اين در كشور ما كه اغلب نويسندگان ميل به تفرد دارند يك حسن به حساب مي‌آيد.»
«روش‌هاى پژوهش آميخته با تأكيد بر بومى‌سازى» نيز عنوان كتابي است كه نجلا حريرى آن را نقد و بررسي كرده است. وي در مطلب خود درباره نكات مثبت كتاب مي‌نويسد: «يكي از نكات مثبتي كه خواننده را به مطالعه كتاب راغب مي‌كند استفاده نويسنده از آيه‌هاي قرآن كريم در جاي جاي كتاب است؛ ذكر برخي آيات قرآني در بخش مراجع پژوهش حاكي از ذوق و بينش عميق نويسنده است. نثر كتاب نيز روان و سليس است و نشان از تسلط نويسنده و نگارش متون علمي دارد.»
وي درباره كاستي‌هاي كتاب نيز مي‌گويد: «بيشترين بخش‌هاي كتاب به توضيح روش‌هاي كمي يا كيفي پرداخته است بدون اين‌كه نحوه تركيب اين روش‌ها را در رويكرد تركيبي به روشني مطرح كند.»
فرناز محمدي نيز در نقد و بررسي كتاب «معرفي و نقد دانشنامه ناشنوايان(دانا)» مي‌نويسد: «كتاب‌هاي مرجع منابع ارزشمندي هستند كه شايد دانشنامه‌ها را بتوان از سودمندترين آن‌ها دانست چرا كه در حقيقت اين منابع ابزاري براي پاسخگويي سريع به پرسش‌ها و نيازهاي اطلاعاتي جوامع بشري هستند. كتاب فوق از جمله نخستين آثار مرجع در رابطه با ناشنوايان كشور است.»
در بخش مقالات این شماره از نشریه عناويني چون «هفتاد نكته كاربردى در طراحى و اجراى پژوهش‌هاى كيفى» نوشته دكتر يزدان منصوريان، «مدلى براى نظام بازاريابى كتابخانه و ارايه كاربردهاى محتمل آن» ترجمه نيره‌السادات سليمانزاده، «گسترش و تحول در فلسفه مديريت مجموعه: يك بررسى تاريخى» ترجمه فائزه‌السادات طباطبايى اميرى» و «برنامه‌ريزي راهبردي منابع و خدمات اطلاعاتي در كتابخانه‌هاي آموزشگاهي» تاليف فريبرز درودي و فائزه فرهودي منتشر شده است.
در بخش همايش‌هاي پيش رو، نيز «معرفى همايش‌هاى بين‌المللى حوزه كليات» نوشته شیما مرادی و رقیه قربانی بوساری درج شده است.
در بخش گزارش نيز «آيين پاياني بيستمين دورة كتاب فصل جمهوري اسلامي ايران» نوشته نغمه طالاري منتشر شده است.
در ماهي كه گذشت و چكيده انگليسي در انتهای این مجله از آخرين مطالب اين شماره است.
كتاب ماه کلیات، ماهنامه‌اي است كه با هـدف اطلاع‌رسانـي و نقد و بررسي كتاب‌هاي منتشـر شده در كـشـور از سوی خانه کتاب منتشـر مي‌شـود.
مطالب شامل نقد و بررسی و درج مشخصات کامل کتابهای منتشر شده با موضوع کلیات مشتمل بر کتابشناسیها، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، رسانه‌های خبری، روزنامه‌نگاری، نشر، نسخ خطی و غیره است.
هـمچنيـن فـهـرسـت كتـابـ‌هاي مـنـتـشـر شـده در هــر مـاه به هــمـراه تـصــاويـر روي جـلـد و معـرفي كـوتاهي از اكثر كتاب‌ها بر اساس رده‌بندي دهدهي ديويي در داخل لوح فشرده ارايه مي‌شود.
جمعه ۱۳ مرداد ۱۳۹۱ - ۰۱:۳۵
نظر شما