شنبه ۷ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۶:۱۶
برداشت‌های نادرستی از انديشه شيخ ابوالحسن خرقانی وجود دارد

نويسنده كتاب «جلوه‌هاي عرفان شيخ ابوالحسن خرقاني، كعبه دل‌ها» گفت: برخي از روشنفكران معاصر تعابير خاصي را از افكار و گفته‌هاي شيخ ابوالحسن خرقاني برداشت مي‌كنند و او را به فرقه و نحله‌هاي فكري بي‌ارتباط با وي منتسب مي‌كنند. اين در حالي است كه شيخ، مرد خدا و به آداب شريعت سخت پايبند و متعهد بود. او ذهن بازي داشت و به تمام فرقه‌ها و نحله‌ها توجه مي‌كرد.-

سيدعلي‌اصغر شريعت‌زاده، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره انگيزه‌هايش از پرداختن به شيخ ابوالحسن خرقاني گفت: عرفان بايد به عنوان يكي دغدغه‌هاي ما موردتوجه قرار گيرد، به‌ويژه در دوران حاضر كه با سيل عرفان‌هاي دروغين مواجهيم. علاوه بر اين، انگيزه ديگري نيز در پرداختن به شيخ ابوالحسن خرقاني داشتم و آن، شاهرودي بودن من است. به نظر من شاهرود يكي از پايگاه‌هاي بزرگ عرفان در شرق است و عرفاي نامي بسياري مانند بايزيد بسطامي، خرقاني و شيخ‌جلال‌الدين از اين خطه برخاستند.

وي افزود: شيخ بايزيد و خرقاني از قطب‌هاي عرفان قلمداد مي‌شوند؛ به‌گونه‌اي كه در كتاب‌هاي تاريخي و عرفاني از آن‌ها به «سلطان العارفين» و «خليفه الهي» ياد مي‌شود. با نگاهي به پژوهش‌هاي حوزه عرفان اسلامي و همچنين تجارب معنوي كه تاكنون به دست آورده‌ام، به نظرم مي‌رسد كه جايگاه و پايگاه اين دو عارف در تاريخ تمدن ايراني ـ اسلامي به‌خوبي روشن نشده است. همان‌طور كه اشاره كردم، اهتمام براي روشن كردن جايگاه اين دو عارف در اين مقطع زماني اهميت بيشتري دارد، زيرا در اين دوره با انبوهي از عرفان‌هاي كاذب و متعدد مواجهيم كه گاهي تعداد آن‌ها را به 600 فرقه تخمين مي‌زنند.

مدير انتشارات پازينه درباره انتخاب «كعبه دل‌ها» براي عنوان اين كتاب گفت: شيخ ابوالحسن خرقاني قلب را حريم حق مي‌دانست، به همين دليل وي را به نام كعبه دل‌ها مي‌شناسند. من نيز به همين علت «كعبه دل‌ها» را براي عنوان اين اثر انتخاب كردم.

وي به مصادره شدن شيخ ابوالحسن خرقاني از سوي ترك‌ها اشاره كرد و گفت: متاسفانه كشور مسلمان همسايه، تركيه بدون اشراف اطلاعاتي و دسترسي به منابع كهن و مكتوب و به دور از حقايق و واقعيت‌هاي تاريخي، اجتماعي و فرهنگي شيخ را متعلق به خود مي‌داند، به‌گونه‌اي كه مسجدي در «قارص» تركيه به نام شيخ ابوالحسن خرقاني معروف است. آنان بر مبناي نامگذاري اين مسجد ادعا مي‌كنند كه آرامگاه اصلي شيخ در تركيه واقع است. بديهي است وقتي عده‌اي از مسوولان توجه كافي به برخي از ستاره‌هاي درخشان اسلامي ندارند، خلا فرهنگي ايجاد مي‌شود و برخي كشورها در اين وانفسا به يغماگري فرهنگي مي‌پردازند. تركيه با امكانات گردشگري كه در اختيار دارد به‌راحتي اقدام به اين كار مي‌كنند.

شريعت‌زاده ادامه داد: موضوع ديگري كه سبب ظلم به شيخ ابوالحسن خرقاني مي‌شود، برداشت‌هاي روشنفكران هموطن ما از اين عارف است. برخي از آنان تعابير خاصي را از شيخ و گفته‌هاي او برداشت مي‌كنند و شيخ را به فرقه و نحله‌هاي فكري، اجتماعي و فرهنگي بي‌ارتباط با وي منتسب مي‌كنند. اين در حالي است كه شيخ، مرد خدا بود و به آداب شريعت سخت پايبند و متعهد بود. او ذهن بازي داشت و به تمام فرقه‌ها و نحله‌ها توجه مي‌كرد.

اين ناشر و نويسنده يادآوري كرد: پس از برگزاري نخستين كنگره شناخت عرفان شيخ ابوالحسن خرقاني كه عضو هيات علمي و دبير آن بودم، وظيفه خود دانستم به عنوان يك شاهرودي كه سوابق زيادي در پژوهش و نويسندگي دارد و با استفاده از منابع و مآخذ معتبر به پژوهش درباره شيخ ابوالحسن خرقاني بپردازم. مجموعه اين پژوهش‌ها كه عمدتا در ماه مبارك رمضان و به دور از حب و بغض و جهت‌گيري تدوين شده است، در سال جاري منتشر شد. براي اين كه بتوانم به بيشتر جوانب شخصيت شيخ، از جمله آثار او و حتي رسالات منسوب به او بپردازم از هيچ نكته پژوهشي غفلت نكردم.

شريعت‌زاده درباره محتواي اين اثر گفت: اين كتاب در سه بخش تدوين شده است. پس از معرفي و بررسي شخصيت، افكار و آثار شيخ در فصول اول و دوم، در فصل سوم با عنوان «كشكول» به بررسي‌هاي باستان‌شناسي قلعه‌ نوخرقان شاهرود كه محل تولد و مرگ شيخ است پرداختم و همچنين مطالبي را درباره معماري آرامگاه وي ذكر كردم.

وي محتواي كتاب «كعبه دل‌ها» را براي بزرگسالان و به ويژه جوانان و پژوهشگران مناسب دانست و گفت: كتابي با همين محتوا را براي نوجوانان در قالبي كوچكتر با عنوان «اندرزهاي شيخ، كعبه دل‌ها» تهيه كرده‌ام كه به‌زودي منتشر مي‌شود.

شريعت‌زاده يادآوري كرد: براي ترغيب مخاطب به ادامه مطالعه اين كتاب، از طرح جلد مناسب و تصاوير و طرح‌هاي متعدد در اين كتاب بهره گرفتيم. يكي از تفاوت‌هاي اصلي اين اثر با آثار مشابه درباره شيخ ابوالحسن خرقاني اين است كه به مطالبي مانند بررسي‌هاي باستان‌شناسي و معماري آرامگاه او اشاره مي‌كند كه تاكنون درباره شيخ خرقاني گفته نشده‌اند. 

چاپ نخست كتاب «جلوه‌هاي عرفان شيخ ابوالحسن خرقاني، كعبه دل‌ها» با شمارگان سه‌هزار نسخه، در  346 صفحه و به بهاي 15 هزار تومان از سوي انتشارات پازينه منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها