احمد عدالت در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، استقبال دانشگاههای ایران از رشته فناوری اطلاعات را چشمگیر دانست و درباره نقاط ضعف و قوت این رشته در کشور گفت: با توجه به جوان بودن اين رشته در كشور و عدم سرمایه‌گذاری مطلوب دولت در به‌کارگیری دانش تولید شده از این رشته، تاثیر چشمگیر آن در جامعه ایران، چندان محسوس نیست. از سوی دیگر ساختار سازمان‌های ایرانی نيز بر پایه فناوری‌های نوین حرکت نمی‌کند و به همین خاطر میزان تاثیر دانش کسب شده در حوزه فناوری اطلاعات توسط فارغ‌التحصیلان بر زندگی روزمره مردم را به جز در برخی از کسب‌وکارهای پر رونق چندان نمی‌توانیم در سطح جامعه مشاهده کنیم.
صاحب‌امتیاز و مدیرمسوول ماهنامه «عصر فناوری اطلاعات» افزود: به عنوان مثال ما هر روز شاهد خلق یک ایده و یا ابداع و اختراع یک فناوری جدید توسط محققان دانشگاههای کشورهای پیشرفته و تاثیر این تولیدات در زندگی روزمره مردم آن کشورها هستیم اما این موضوع در ایران چندان محسوس نیست و با توجه به تعداد روزافزون فارغ‌التحصیلان این رشته، همچنان مصرف‌کننده ایده‌ها و ابداعات کشورهای دیگریم.
این متخصص و پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات، درباره تغییر و تحولات رشته فناوری اطلاعات از زمان تشکیل آن در دانشگاه گفت: همان‌طور که گفتم این رشته در ایران همچنان جوان است و در دانشگاه‌ها چندان تفکیکی بین رشته رايانه و فناوری اطلاعات انجام نشده. البته این دو رشته در بسیاری از حوزه‌ها با یکدیگر مطالب مشترکی دارند که این موضوع با گذر زمان و با به وجود آمدن شاخه‌های تخصصی در رشته فناوری اطلاعات حل خواهد شد.
به اعتقاد عدالت، کتاب‌های درسی مفید و ترجمه یا تالیف خوب بسیار محدودند و راهی متفاوت را باید برای حل این مشکل در نظر گرفت. وی در این‌باره گفت: به نظر من اکتفا به یک کتاب یا جزوه، با وجود دسترسی به منابع عظیم اطلاعاتی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، چندان جالب نیست و برخی دیگر از استادان دانشگاه‌ها نیز در این موضوع با من هم عقیده‌اند. در نتیجه دانشجویان این رشته با تقویت زبان انگلیسی خود می‌توانند به منابع عظیم اطلاعاتی دسترسی داشته باشند.
وی درباره بومی‌شدن مفاهیم مطرح شده در کتاب‌های تالیفی چنین توضیح داد: در سال‌های گذشته و به‌ويژه در یکی دو سال اخیر کتاب‌های خوبی تالیف شده اما با توجه به عدم سرمایه‌گذاری مطلوب در این رشته، دانش فناوری اطلاعات چندان در کشور بومی نشده و به همین خاطر نمی‌توان چندان انتظار تالیف کتاب با محتوای و غنای مطلوب در کشور را داشت.
عدالت، شرایط کتاب‌های ترجمه‌شده در کشور را نسبت به سال‌های گذشته بهتر دانست و گفت: همچنان کمی و کاستی‌هایی وجود دارد. یکی از بهترین راهکارها در تولید محتواهای مفید و سازگار با شرایط جامعه، تولید محتوا توسط شرکت‌ها و سازمان‌های درگیر با فناوری اطلاعات در سطح کشور و یا حتی در سطح جهانی است. دولت با تشویق بخش دولتی و خصوصی فعال در حوزه فناوری اطلاعات، هم در تولید محتوای این حوزه و هم در بومی‌سازی آن می‌تواند نقشی موثر و مفید ایفا کند و موجب آن شود تا دانشجویان کشور با دانش روز و نیازمندی‌های جامعه از این فناوری آشنا شوند و تحقیقات علمی خود را نیز به این سمت حرکت دهند.
«فناوری اطلاعات یک دانش میان رشته‌ای است. در نتیجه برای تشخیص نیازمندی‌های دیگر رشته‌ها، نیاز به کسب اطلاعات و دانش تخصصی از آن‌ها دارد.» عدالت با بیان این مطالب افزود: هرچه میزان این آگاهی افزایش یابد، امکان استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی در تسهیل امور سایر رشته بیشتر فراهم می‌شود. در نتیجه دانشجویان رشته فناوری اطلاعات ابتدا باید حوزه تاثیر مهارت خود را مشخص کنند و در آن حوزه مطالعات گسترده‌ای را انجام دهند. از این رو تولید محتوا در خصوص فرایندهای سایر رشته‌ها، به‌صورت تحقیقاتی که در نهایت بتوان آن‌ها را به یک کتاب تبدیل کرد، می‌تواند بسیار مفید واقع شود.
با توجه به گرایش نسل جوان به تحصیل در رشته فناوری اطلاعات از چندسال پیش در کشور و حتی کشورهای دیگر، تا حدودی استادان خوبی در این شاخه به تدریس مشغولند اما با توجه به فرصت اندک مطالعاتی این استادان، به دلایل مختلف، چندان قادر نیستیم اطلاعات خود و یا حتی تالیف و ترجمه کتاب‌های مطرح در سطح جهانی را به‌روز نگه داریم و با توجه به سرعت تغییرات این حوزه، این موضوع یکی از نقاط ضعف سیستم دانشگاهی ما در رشته‌هایی همچون فناوری اطلاعات محسوب می‌شود.
وی محدود بودن منابع اطلاعاتی موجود در کتابخانه‌های عمومی کشور را یکی از ضعف‌های موجود دانست و ادامه داد: بیشتر منابع اطلاعاتی موجود در کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی، در زمینه آشنایی و به‌کارگیری ابزارها و نرم‌افزارهای کامپیوتری‌اند. البته شاید در برخی از آموزشگاه‌های مطرح این رشته و یا حتی کتابخانه‌های دانشگاه‌ها و سازمان‌های تخصصی بتوان چندین موضوع مفید در این رشته را یافت که با توجه به خیل مشتاقان رشته فناوری اطلاعات، چندان مکفی به نظر نمی‌رسد. برای برون‌رفت از این معضل، سازمان‌های متولی این فناوری همچون سازمان فناوری اطلاعات و پژوهشکده‌های مرتبط با آن می‌توانند متولی در اختیار قرار دادن منابع اطلاعاتی مناسب از طریق بسترهای الکترونیکی به متقاضیان این رشته بوده و حتی بر اساس آموزه‌های در اختیار قرار داده، نیازهای جامعه را مطرح کنند.
عدالت در ادامه نیازهای کشور را در حوزه فناوری اطلاعات بسیار زیاد دانست و پیشنهادهایی را برای بهتر شدن وضعیت این رشته در کشور ارایه داد. وی در این‌باره گفت: پیش از همه، بررسی ساختارهای سنتی کشور و راهکارهای استفاده از فناوری در این ساختارها و موازی با آن تربیت و آموزش نیروهای متخصص این فناوری‌ها مطابق با شرایط بومی کشور، می‌تواند کشور را در بسیاری از هزینه‌های غیرضروری یاری رساند. این امر از دید کلان مشابه همه تحولات ممکن در هر ساختاری، ابتدا با فرهنگسازی و بعد شناسایی درست نیازهای جامعه، تعیین راهکارهای جدید و اولویت‌بندی اجرای راهکارهای جدید با وضعیت موجود امکان‌پذیر است.
این کارشناس ارشد رشته فناوری اطلاعات، ارایه راهکاری مناسب را با توجه به شرایط امروز کشور دشوار دانست و اظهار کرد: با توجه به بحث فیلترینگ اینترنت، اینترنت کم‌سرعت و هزینه بالای آن برای خانوارها، عدم برقراری ارتباط با کشورهای مطرح در این حوزه برای جوانان، ارتباط کم دانشگاههای کشور با دانشگاههای جهانی، تمرکز بر مباحث آکادمیک به جای مباحث کاربردی، كم‌توجهي مسوولان به این رشته و بسیاری از موارد دیگر، شرایط پیشرفت را فقط با سرعتی اندک در کشور فراهم آورده و تا زمانی که این موضوع برای مسوولان کشور به یقین تبدیل نشود که راهکار برون‌رفت از بسیار از مشکلات جامعه و کشور ایران استفاده مطلوب از این فناوری است نمی‌توان به هدفی مطلوب رسید.
وی اعزام افراد و صاحبان قدرت کشور به همراه متخصصان این حوزه به کشورهای پیشرفته، با مطالعه قبلی و انتخاب افراد مناسب و یافتن مکان‌های مناسب براي ارایه فناوری‌ها و زندگی کوتاه‌مدت در این مکان‌ها را راهی مناسب برای پیشرفت در حوزه فناوری اطلاعات دانست و ادامه داد: این افراد پس از ورود به کشور، می‌توانند چالش‌ها را لمس کنند و خود به عنوان صاحب‌نظر به همراه متخصصان امر، اقدام به برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات در سطح کشور کنند و به فعالان این عرصه یاری رسانند.
چهارشنبه ۱۴ تیر ۱۳۹۱ - ۱۰:۰۵
نظر شما