به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست پژوهشی تجسمی هند از سلسله نشست‌های پژوهشی هفته فرهنگی کشور هند عصر دیروز، دوشنبه 22 خرداد، با حضور بهنام کامرانی و ناهید عبدی، در تالار امیرخانی، خانه هنرمندان برگزار شد. 

کامرانی در این نشست به معرفی و تحلیل آثار «پیشگامان هنر معاصر هند» همراه با ارایه تصاویری از آثار آن‌ها پرداخت. او گفت: من بیشتر درباره هنرمندان پیشروی هندی صحبت خواهم کرد، چرا که به نظر من آشنایی چندانی با هنر معاصر هند وجود ندارد. 

وی افزود: همزمان با سلطه انگلیس بر کشور هند بسیاری از اندیشمندان بر استقلال فکری و فرهنگی تاکید بسیار کردند. از جمله این اندیشمندان، که خود هنرمند بزرگی هم بود، رابیندرانات تاگور است. تاگور اعتقاد دارد که هر هنرمندی باید در هنر به دنبال شیوه شخصی خود باشد. تاگور رجعت به خود و ناسیونالیسم را در هند بسیار تبلیغ کرد. 

این عضو هیات علمی دانشگاه هنر تهران در ادامه گفت: آبانیندرا تاگور، برادر رابیندانات تاگور هم همراه با هنرمند دیگری به نام هاور پایه بازگشت به مسایل ناسیونالیستی هند و مدرنیسم هندی را بنیان گذاشتند. 

کامرانی در ادامه جلسه به معرفی هنرمندانی چون «شرگیل»، «راویندرد بردی»، «ام.اف. حسین»، «ریاض کامو»، «تی.وی سانتوش» و «تالور» پرداخت و تصویرهایی نیز از آثار این هنرمندان پخش کرد. او در معرفی ام.اف. حسین گفت که او در زمان وفات یکی از شخصیت‌های ملی کشور هند بود. آثار این هنرمند و همچنین نحوه زندگی او تاثیر بسیاری بر هنر و هنرمندان معاصر هند گذاشته است و همچنین او را به عنوان یکی از 500 مسلمان تاثیرگذار در جهان معرفی کرده‌اند. از حسین در حدود 60 هزار نقاشی به جای مانده و آثار او را به عنوان گرانترین آثار هنرمندان معاصر هندی می‌شناسند. 

کامرانی گفت: هنرمندان معاصر و مدرنیست هند از اساطیر و فرهنگ عامه و همچنین هویت هندی بسیار در آثار خود سود می‌برند. این هنرمندان به نسبت هنرمندان ایرانی بیشتر در حال شناخته شدن و مطرح شدن در سراسر دنیا بوده و آثار آن‌ها طرفداران و مشتریان بیشتری دارد. 

نویسنده کتاب «کارگاه نقاشی» هنرستان‌ها با انتقاد از نبودن کتابی که به معرفی هنر معاصر هند بپردازد، گفت: مسایل و حواشی روز هنرمندان معاصر شرقی، یعنی هنرمندان چینی، هندی، ژاپنی و دیگران مانند مسایل روز هنرمندان ایرانی است، بنابراین تجربیات آن‌ها بسیار می‌تواند در ایران کارساز باشد، اما متاسفانه با تمام اشتراکات فرهنگی و هنری با کشور هند، کتابی فارسی درباره هنر امروز هند وجود ندارد. 

کامرانی در انتها با اشاره به این‌که باید به هنر معاصر شرق بیشتر توجه شود، گفت: با تعجب هرچه تمامتر باید بگویم که ما در حال حاضر حتی از داشتن یک کتاب مفید درباره هنر مغولی هند یا نقاشی‌های منطقه هند هم محروم هستیم و این نقصان درباره هنر امروز چین و ژاپن هم صادق است، البته این نکته هم نباید فراموش شود که کتاب تخصصی درباره هنر امروز ایران هم اندک است. 

وی افزود: هنر امروز هند بسیار گسترده و تخصصی است، حتی گالری‌های این کشور هم طبقه‌بندی شده است؛ به عنوان مثال یک گالری فقط مخصوص «ویدیو آرت» است و گالری دیگر مخصوص نقاشی. من پنج کتاب تخصصی درباره «ویدیو آرت» هندی به لاتین دیدم و خواندم، این نکته نشان از گستردگی پژوهش‌های هنر معاصر هندی است. به نظر من این قابلیت وجود دارد که در ایران هم به هنر معاصر هند بپردازیم و به نظر من دلیل وجودی این نشست‌ها و این هفته‌های فرهنگی به همین مناسبت است. 

ناهید عبدی دیگر سخنران حاضر در این نشست، به بررسی و تحلیل گفتمانی بنای تاج محل در هند پرداخت. او در ابتدا درباره تاریخچه این بنا و چگونگی ساخت آن صحبت کرد و همچنین تصاویری نیز از این بنا و شخصیت‌های تاریخی مرتبط با آن نشان داد. عبدی با بیان این نکته که باید بین اصول بصری و معنایی ارتباط برقرار کرد، گفت: لایه‌های معنایی بنای تاج محل بسیار قابل توجه است. هنرمندان سازنده این بنا ارتباط فوق‌العاده‌ای مابین مساله زبان و ساختمان ایجاد کردند. 

وی افزود: در واقع سازندگان این بنا اهمیت بسیاری برای ترجمان کلام به تصویر و تصویر به کلام قایل بودند، وجود انواع نقش‌مایه‌هایی که دلالت‌های نمادین دارند واجد این کلام است. 

عضو پژوهشکده فرهنگستان هنر در ادامه با اشاره به وجود عناصر و نمادهای ایرانی در بنای تاج محل گفت: عموم محققان تاج محل را دارای ریشه‌های ایرانی می‌دانند. این بنا آمیزه‌ای است از اساطیر ایرانی، زرتشتی، هندو و اسلامی است. بنابراین جای تعجب نیست که نقشمایه انواع گل‌هایی که در ایران معمول‌اند، چون سوسن، زنبق، نیلوفر و شقایق در آن دیده شود. این گل‌ها در زبان و ادبیات فارسی نمادهایی زنانه هستند. 

نویسنده کتاب «درآمدی بر آیکونولوژی» در ادامه گفت: تاج محل یک آرامگاه – باغ است. آرامگاه – باغ هم یکی از سنت‌های ایرانی است که می‌توان از دل متون معتبر تاریخی آن‌را دریافت. آب هم یکی از عناصر مهم این بنا است. ذکر این نکته لازم است که نخستین قومی که آب را تقدیس کرد و به آن احترام گذاشت، ایرانیان بودند. 

نشست پژوهشی تجسمی هند از سلسله نشست‌های پژوهشی هفته فرهنگی کشور هند عصر دیروز دوشنبه 22 خرداد، با حضور بهنام کامرانی با موضوع سخنرانی «پیشگامان هنر معاصر هند» و ناهید عبدی با موضوع سخنرانی «گفت‌وگوی نمادین در تاج محل»، در تالار امیرخانی، خانه هنرمندان برگزار شد.